امروزه درک ما از هنرهای تجسمی نسبت به گذشته بسیار تغییر کرده است و تقریبا قرنها طول کشید تا میان تمام اصطلاحات و تمایزهایی که برای هنرهای زیبا و هنرهای کاربردی تعریف شده بود، یک پیوند و هماهنگی ایجاد شود. کلمه «هنر» ممکن است دارای معنای خاص و یا معنای عام باشد، بنابراین هیچ قطعیتی نمیتوان برای مفهوم قلمروی هنر تعریف کرد، از اینرو شاید لازم باشد درنهایت، هنر را فرآیند تولیدی بدانیم. با وجود این تعاریف «گرافیک» قطعا در قلمروی هنر جای میگیرد، اما بیشتر به عنوان یک عامل تجاری در دنیا شناخته میشود.
گرافیک بستری را فراهم میکند تا یک پیام بصری در بازاریابی، تبلیغات، صنعت و تجارت انتقال داده شود؛ و غالبا طراحی اجزای غیر مرتبط را درون واحدی منسجم، کنار یکدیگر قرار میدهد بلکه مجموعهای از عناصر تصویریِ مفهومی یا غیر مفهومی، براساس اصول کاربردی دیزاین به نمایش درآیند. آمیختگی این دو تعریف از گرافیک و دیزاین، میتواند ماهیت اصلی ارتباط بصری (گرافیک) را مشخص کند، ولیک باید در نظر داشت که هر طراحی شاید موفق نشود که یکی از گرافیستهای مشهور جهان شود.
بهترین طراحان گرافیک تاریخ
استفاده درست و اصولی از هفت عنصر طراحی: انسجام، گشتالت، فاصله، غلبه و نفوذ عنصری بر عنصر دیگر، سلسله مراتب، توازن و رنگ که هرکدام به زیرشاخههای دیگر بدل میشوند، بدونشک نیاز شدید به درک زیباییشناسی و فرمشناسی، خلاقیت و البته نبوغ دارد. در مقاله پیشرو، ما درباره ۲۱ نفر از گرافیستهای مشهور تمام دوران اطلاعاتی را میدهیم؛ چه آنهایی که پیش از فتوشاپ و ایلاستریتور کار میکردند و چه طراحانی که پذیرای رسانههای جدید شدند.
۱- پل رند (Paul Rand)
پل رند به عنوان یکی از تاثیرگذارترین طراحان گرافیک شناخته میشود که با مغز متفکر و اصولی خود، لگوی بسیاری از شرکتهای معتبر دنیا همچون «IBM»، «ABC»، «Morningstar»، «نکست» و «انرون» را طراحی کرد. رند هویت نام تجاری Next Computers» را به قیمت ١٠٠٠٠٠ دلار برای استیو جابز توسعه داد، اما متعاقبا از Apple Computers اخراج شد! این استاد بازنشسته دانشگاه ییل علاوه بر توسعه، طراحی و خلق لگوهایی بیشمار، تایپفیس پرکاربرد و مشهور «Helvetica» را نیز طراحی کرد. رند جزء اولین طراحانی بود که سبک مکتب گرافیک سوئیس یا همان حروفنگاری جهانی را در آمریکا به ویژه در صنایع تجاری و طراحیهای شرکتی رواج داد.
او به جهان فکری و خصوصیات هنر مدرنیسم علاقه داشت و رویکردهای ذهنِ افراد خلاقی مانند پل سزان، پابلو پیکاسو و یان چیکولد را معیاری مهم برای کیفیات آثار خود در نظر میگرفت. درواقع آنها باور داشتند که: «مشکل هنرمند، آشناییزدایی با چیزهای معمولی است»، بنابراین احتمالا چنین تعریفی در برخوردهای هنری و تجاری این گرافیست تاثیر گذاشته است. استفان هلر نویسنده، منتقد، مدیر هنری و روزنامهنگار آمریکایی درباب پل رند گفته بود: «او کانالی بود که از طریق آن هنر و طراحی مدرن اروپایی، ساختگرایی روسی و باهاوس آلمانی به هنر تجاری آمریکا معرفی شدند».
۲- پیتر ساویل (Peter Saville)
بیشتر شهرت پیتر ساویل برای ریدیزاین کردن لوگوی برند «بربری» (Burberry) بود که البته محبوبیتش به همینجا ختم نمیشود. او خالق کاور آلبومهای ـ «لذتهای ناشناخته» (Unknown Pleasures ) و «قدرت، فساد و دروغ» (Power, Corruption and Lies) ازگروههای موسیقی جوی دیویژن و نیو اردر است. در میان آثار ساویل طراحیهایی مهمی برای افراد و گروههایی همچون جوی دیویژن، نیو اردر، دیوید برن، پالپ، برایان اینو، کینگ کریمسون و پیتر گابریل نیز وجود دارد که بیش از همه باعث درخشش آرت ورک این گرافیست بریتانیایی شدهاند. او در سال ١٩٨٧ شرکت «Factory Records» را به همراه آلن اراسموس (Alan Erasmus) و تونی ویلسون (Tony Wilson) بنیانگذاری کرد. پیتر ساویل معمولا به دلیل گسترش طراحی گرافیک در رسانهها و فرهنگ پاپ شهرت دارد.
۳- میلتون گلیزر (Milton Glaser)
برخی از آرمهای نوشتاری و تصویری آنقدر مشهور هستند که احتمالا بارها به آنها برخورد کردهایم و حتی در ذهن ما چنین سوالی ایجاد شده که چه هنرمندانی این طرحهای شگفتانگیز را ترسیم کردهاند. میلتون گلیزر از مشهورترین گرافیستهای جهان با خلق لوگوی حسابشده و معروف « I love NY» (من عاشق نیویورکم) توانست نام خود را بیش از پیش در تاریخچهی هنر گرافیک ثبت کند.
قاعدتا ایده تکراری «I love NY» بسیار جالبتوجه است و احتمالا همهی ما استفاده از نماد قلب به جای نوشتن کلمه عشق را زیاد دیدهایم. اما گلیزر این تصویر کلیشهای را به سادگی تمام و البته کارآمد در خدمت طرح نهایی خود قرار داد. این طراح گرافیک آمریکایی با طراحی لوگوهای محبوب «دیسی کامیکس» (DC Comics) و «آبجوسازی بروکلین» (Brooklyn Brewery) و همچنین ساخت پوسترهایی مانند پوسترهای معروف باب دیلن و آرتا فرانکلین، توانست نام خود را بر سر زبانها بیاندازد.
۴- استفان زاگمایستر (Stefan Sagmeister)
بسیاری از طراحان با استفاده از جهان انتزاع و شاید بیپروای اشکال گرافیکی به راحتی میتوانند آثاری عجیب و ساختارشکن بیافرینند. گرافیست نوگرا، استفان زاگمایستر غالبا از طریق بازیهای بصری، آنچه در ذهن دارد را به شیوههای متنوعی ارائه میدهد. این طراح گرافیک اتریشی کاور آلبومهای هنرمندان مشهوری چون لو رید، رولینگ استونز و مجموعه باکس «یکبار در طول زندگی» (Once in a Lifetime) گروه تاکینگ هدز را ترسیم کرده است. اما استفان علاوه بر طرحهای تجاری در رسانههای نوآورانه به عنوان یک ویژوال دیزاینر نیز فعالیت دارد؛ بنابراین تمام کارهای او عنوان آثار گرافیکی را نمیگیرند.
یکی از این نمونهها، دیوار موز او به شمار میرود. در این کار دقیقا ١٠٠٠٠ موز بر سطح دیوار نصب شد، بلکه بتواند تایپوگرافیای مفهومی در ساختار و مدیومی متمایز اجرا کند. در پسزمینهی موز زرد، یک الگو نوشتاری با موزهای سبز ایجاد میشد تا این شعار را به تصویر بکشند: «اعتماد به خود، نتایج درخشانی را رقم میزند». پس از مدتی موزهای سبز با زرد شدن متن را ناپدید کردند؛ اما کمی بعد موزهای زرد قدیمیتر به رنگ قهوهای درآمدند و سپس نوشته مجددا ظاهر شد.
۵- ماسیمو ویگنلی (Massimo Vignelli)
ماسیمو ویگنلی در ابتدا یک معمار خلاق بود که بعدتر تبدیل به یکی از بهترین طراحان گرافیک شد. شعار معروف او که اظهار داشت: «اگر بتوانید یک چیز را طراحی کنید، درواقع میتوانید همه چیز را طراحی کنید»، تقریبا هنوز هم در دنیای بینهایت دیزاین بسیار کاربردی است. ویگنلی از پیروان مکتب طراحی مدرنیستی بود و فرمهای هندسی (سه شکل اصلی: دایره، مربع و مثلث) را به عنوان پایه اولیهی تمام اتودهای خود قرار میداد.
نمونه کارهای او در طیف وسیعی از حوزههای هنر گرافیک و حتی طراحی داخلی قرار میگیرد. ماسیمو طی دوران کاری خود برای مشتریانی مانند «IBM»، «American Airlines و «Bloomingdale» کارهای برجسته و ماندگاری انجام داد. مهمترین اعتبار کاری او مختص به ترسیم نقشه شهری برای «City of New York» بود که درحقیقت یک نقطه عطف در طراحی اطلاعات مدرنیستی محسوب میشود. همچنین این گرافیست، چند تایپفیس مهم مانند «Bodoni» و«Helvetica» را اصلاح کرد و درنهایت فرمی سادهتر به آنها بخشید.
۶- اریس موراس (Aries Moross)
این هنرمند بیشتر برای تایپوگرافیهایش شهرت دارد. موراس با استفاده درست از همنشینی رنگهای درخشان و الهام گرفتن از هنر پاپ، خالق تصاویر منحصربهفرد بیشماری است. در میان کارهایش، لوگوتایپ «Cadbury milk» و تصاویر بصری تور «Spice Girls’» هویت مهمی در فرهنگ پاپ ایجاد کردهاند. او بارها به عنوان طراح و مدیر هنری پروژههای مختلف، توانسته دیدگاه و هنر رنگارنگ خود را در کارهای بزرگی مانند «MTV» و «Nickelodeon»، جشنوارههای متعدد موسیقی و کاور آلبوم هنرمندان اجرا کند.
۷- ایپریل گریمن (April Greiman)
آوریل گریمن یکی از گرافیستهای مشهور و خالق پوستر المپیک ١٩٨۴ لسآنجلس است که درواقع جز اولین طراحانی بود که درمقابل همعصران خود از فناوری در هنر گرافیک استقبال کرد. گریمن در ابتدا از تکنیکهای سنتی بهره میگرفت، اما بلافاصه با پذیرش رسانه جدید، آثارش را به سمت دیجتیال برد. همچنین جسارت و برخوردهای خلاقانه گرافیکی او موجب شد تا مسیر را برای دیگر طراحان هموارتر کند. گریمن به طور مشخص رویکردها، مهارتها و تکنیکهایی را در مفهوم زیبایی ایجاد کرد که امروزه طراحان مدرن همچنان از آن استفاده میکنند.
۸- چیپ کید (Chip Kidd)
چیپ کید یکی از مشهورترین- و مبتکرترین- طراحان جلد کتاب در جهان شناخته میشود. این هنرمند توانسته تاثیر بسیاری بر دیزاینرهای جلد در تمام دنیا بگذارد و تقریبا خیلی از افراد آثار خود را مدیون او میدانند. کید اکنون به عنوان مدیر هنری « Knopf» فعالیت میکند و منحصراً طراح همه ناشران اصلی کتاب مانند آمازون، پنگوئن، انتشارات دانشگاه کلمبیا و هارپر کالینز است. همچنین این هنرمند برای نویسندگان و هنرمندانی مانند هاروکی موراکامی، فرانک میلر، چارلز شولتس، کورمک مککارتی و بسیاری دیگر طراحیهایی انجام داده است. چیپ کید علاوه بر تصویرسازی و ترسیم کتابهای شگفتانگیز موفق شده دو رمان حولمحور جهان گرافیکی بنویسد.
۹- دیوید کارسون (David Carson)
دیوید کارسون یکی از ساختارشکنترین طراحان گرافیک به حساب میآید که بیشتر او را پدر «تایپوگرافی گرانج» (grunge typography) میدانند. این گرافیست به خاطر طراحیهای هنری بینظیرش بر جلد مجلات و پوسترهای تایپوگرافی بسیار مورد احترام جامعه هنری است. به طور مشخص سبک هنری کارسون به شکلیست که قوانین طراحی را میشکند و مجددا تصاویری با نگاه بصری خودش میآفریند، بنابراین در توصیف چنین روشی، میتوان گفت که او یک آنارشیست است.
۱۰- آلن فلچر (Alan Fletcher)
طراح مشهور لوگوهای « Victoria & Albert museum»، « Reuters» و همچنین « Institute of Directors» آلن فلچر فقید، مشهورترین گرافیست تمام دوران است؛ طراحی که لقب «پدرخوانده طراحی مدرن بریتانیا» را بر او نهادهاند. آلن در دروان حرفهای خود با آفرینش تایپوگرافی و پوسترهای پیشگامانه، دگرگونیهایی در گرافیک پدید آورد. او به مدت ١٨ سال روی کتابی به نوشتهی خود با عنوان « The Art of Looking Sideways» کار کرد.
۱۱- پائولا شر (Paula Scher)
بدونشک پائولا شر پرکارترین آرتورک را میان تمام هنرمندان دارد و همچنین یکی از گرافیستهای مشهور تاریخ است. پائولا با روحیهی جسورانه و نگاهی عمیق بر محبث دیزاین از طراحی جلد کتابهای کودکان گرفته تا مدیر هنری آتلانتیک رکوردز (Atlantic Records) و همچنین مسئول جلد آلبومهای بیشمار، همیشه خوش درخشیده است. این طراح به عنوان اولین زنی شناخته میشود که توانست مدیر « استودیوی پنتاگرام» (studio Pentagram) شود و در آنجا برای موزه هنرهای مدرن، تئاتر عمومی، اپرای متروپولیتن و باله نیویورک هویتهای تجاری قابلتوجهی را تصویرگری کرد.
در بین تمام طراحیهای پائولا شر، معروفترین آن طراح لوگوی «ویندوز ۸» است. تا آن زمان، مایکروسافت از پرچم ۴ رنگ به عنوان لوگو استفاده میکرد، اما او با آنالیز و بازآفرینی مجدد تصویر اصلی، موفق شد به لگوی این کمپانی هویت ببخشد. جالب است که بدانید این گرافیست در خلق تایپوگرافیهای خود از سبک آرتدکو و ساختگرایی روسی (Russian Constructivism) بهره میگیرد.
۱۲- هرب لوبالین (Herb Lubalin)
در هنر گرافیک بازی با اشکال، فرم و حروف سبب میشود که طراح ورای محدودیتها و خارج از مرزهایی که در صنعت طراحی پذیرفته شده، تصاویری خارقالعاده و چشمگیر پدید آورد. از طرفی هر طراحی خلاقیت و جسارت آفرینش کارهای خاص را ندارد، اما گرافیستی چون هرب لوبالین به طرز عجیبی یک نابغهی بیپروا بود. لوبالین به عنوان یکی از گرافیستهای مشهور تاریخ شناخته میشود که در دهههای ۶٠ و ٧٠ با طنز هوشمندانه و نبوغی خاص، طرحهایی ضد چندین مجله بدنام، انتقادی علنی از رهبری بد، تبعیض و وضعیت سیاسی آن زمان آفرید و این درحالی بود که اکثر طراحان، هرگز جسارت خلق چنین تصاویر انتقادیای را نداشتند.
او بیشتر به خاطر ترسیم تایپوگرافیهایی نوآورانه شهرت دارد که خودش آنها را «تصاویر کلمات» مینامید. لوبالین برخلاف بیشتر گرافیستها، هرگز پذیرای سبک طراحی مکتب سوئیس نبود، بنابراین یک رویکرد انسانگرایانهتر پیش گرفت و سپس نگاه خود را به شیوه تایپوگرافیهای آوانگارد و پالتهای رنگی مینیمالیسم پیوند داد. این هنرمند درگیر بیماری کوررنگی بود و این مسئله مشکلات و موانع بزرگی برای او ایجاد میکرد؛ بدین منظور بیشتر رنگهای سفید، سیاه و خاکستری را در کارهای خود به کار میبرد. همچنین لوبالین یکی از طراحان مبتکر اواسط قرن بیستم در انقلاب تبلیغاتی آمریکا به شمار میرفت و غالب شرکتهای بزرگ داروسازی و حتی صنعت خودروسازی کادیلاک، پذیرای طرحهای او بودند.
۱۳- اوتل آیشر (Otl Aicher)
تصور جهان بدون تابلوهای نشانهگذاری شده در فضاهای عمومی و شهری، واقعا ترسناک است! بنابراین حضور جدی و مهم وِی فاندینگها و پیکتوگرامها لطف بزرگی به جهان معاصر بود. تقریبا تا قبل از اوتل آیشر تابلوهای پیکتوگرام در سطح شهر پیدا نمیشد. این طراح آلمانی اولین پیکتوگرامهای چوبی را برای المپیک ١٩٧٢ مونیخ ساخت و از آن زمان به بعد اصلیترین- و کلیدیترین- بخش فرهنگ شهری محسوب میشوند. او همچنین یکی از طراحان پیشگام در طراحی شرکتی بود و برای «لوفتهانزا» (Lufthansa) و «براون» (Braun) نیز لگوهایی بینظیر و ماندگار خلق کرد. جدای از مبحث هنر و هنرمند بودن، آیچر به مخالفتهای شدید با رژیم نازی در آلمان شهرت بسیاری داشت.
۱۴- ایوان چرمایف (Ivan Chermayeff)
بدونشک ایوان چرمایف یکی از گرافیستهای مشهور تمام دوران است. او آثار نمادین بیشماری خلق کرد که مشهورترین آنها لوگوهای «نشنال جئوگرافیک» (National Geographic)، «پان ام» (Pan Am) و «انبیسی» (NBC) را شامل میشود. چرمایف در طراحی انتزاعی لگو کاملا پیشگام عمل کرد و برخلاف علامت و نشانههای تصویری و نوشتاری سنتی، روشهایی جدید بناین نهاد. امروزه همچنان نوع برخورد و شیوهی او با طراحی لوگوهای شرکتی در میان گرافیستها رایج است، اما تعداد کمی از آنها در خلق طراحی به همان اندازه منحصربهفرد بودهاند.
۱۵- سال بس (Saul Bass)
سال بس خالق پوسترهای نمادین تعدادی از فیلمهای مهم تاریخ سینما بود و علاوه بر حوزه طراحی گرافیک، توانست به خاطر کارگردانی یک فیلم برنده جایزه اسکار شد. او که از گرافیستهای مشهور جهان به شمار میرود، پوسترهای مهم و ارزشمندی را برای اسطورههای هالیوود مانند آلفرد هیچکاک، مارتین اسکورسیزی، بیلی وایلدر، اتو پرمینگر و استنلی کوبریک تصویرگری کرد که مهمترین آنها «سرگیجه» (Vertigo)، «شمال از شمال غربی» (North by Northwest) و «تشریح یک قتل» (Anatomy of a Murder) است. این طراح خلاق، مشاور بصری (visual consultant) هیچکاک بود و به این کارگردان در ساخت فیلم «روانی» برای انتقال مفاهیم گرافیکی کمک کرد.
۱۶- مایکل بیروت (Michael Bierut)
مایکل بیروت از طراحان معاصر گرافیک است که زندگی حرفهای خود را مدیون استاد بزرگ دیزاین، ماسیمو ویگنلی میداند. این دیزاینر در پنتاگرام فعالیت داشته و همچنین استاد دانشگاه ییل است. علاوه بر اینها، مایکل روی برنامه درسی مربوط به تفکر طراحی گرافیک کاملا تخصصی کار کرده و جزء مهمترین منتقدان طراحی در جهان شناخته میشود.
برخی از طراحیهای او شامل ریدیزاین برند آتلانتیک، طراحی لگو مسترکارت، برند بنتون، موتورولا، شرکت والت دیزنی و خطوط هوایی ایالتمتحده است. او به طور مرتب برای «Fast Company» و «New York Times» درمورد برندسازی و طراحی شرکتی مینویسد و همچنین چهار کتاب در زمینه طراحی به رشتهی تحریر درآورده است.
۱۷- راب جانوف (Rob Janoff)
اگر هنر را بر حسب تاثیرات آن بر مخاطب تعریف کنیم، متوجه خواهیم شد که برخی از طراحیهای تجاری دنیا وجد، هیجان و حتی شوک را در ما ایجاد کردهاند که از طرفی هم، هویت بزرگ کمپانیها واقعا به لطف آنها بوده است. لگوی کمپانی اپل یکی از خاصترین آرمهای تصویری دنیای تکنولوژی محسوب میشود که طراح آن، راب جانوف، یکی از گرافیستهای مشهور جهان است. قطعا سادگی پیش از اندازه چنین لگویی درمقابل طرحهای پیچیدهتر بسیار جالبتوجه است، اما درواقع همین مولفه امتیاز بزرگ این نشانه تصویری به شمار میرود.
جانوف دربارهی اثر خود گفته بود که قسمت برش خورده سیب به این دلیل اضافه شد تا طرح ساده آن قابل تشخیص باشد. در سطحی عمیقتر، این تصویر به میل انسان در کتاب مقدس برای کسب دانش مرتبط است و اینکه چگونه کمپانی اپل میتواند چنین میل و عطشی را رفع کند. انتخاب اولیهی رنگهای لگو نیز عامدانه بود، زیرا اپل اولین کامپیوترهای رنگی در دنیا را ارائه داد.
۱۸- لیندون لیدر (Lindon Leader)
لیندون لیدر یکی از گرافیستهای مشهور جهان و طراح پشت لگوی معتبر و نمادین «FedEx» است. لگوی این برند جزء آرمهای خلاقانه در دنیا به حساب میآید که هنوز هم آن هویت بصریای را دارد که شرکت دنبالش بود. لیندون دو حرف آخر کلمه را کنار یکدیگر گذاشت تا فلش پنهان در فضای سفید به صورت پیوسته در طرح دیده شود. تقریباً پس از گذشت ٣٠ سال، هنوز هم این لوگو اصولی و مرتبط است.
۱۹- جسیکا والش (Jessica Walsh)
جسیکا والش جوانترین فرد این فهرست، یکی از گرافیستهای مشهور جهان است که با جهانبینی متمایز و منحصربهفرد خود، سبک و اصول خاصی در تعریف طراحی گرافیک ایجاد کرد. او در ۲۵ سالگی شریک استودیو طراحی Sagmeister & Walsh شد و قبل از آن فقط طراح جلد مجلات، کتابها و مجلات نیویورک تایمز بود. والش اغلب در تمام کاراهای خود سبک جسورانه، رنگارنگ و معمولا سوررئالیستیاش را القا میکند. برجستهترین پروژههای او شامل تلاشهایی برای برندسازی موزه یهودی در نیویورک و ایجاد تبلیغات و سرمقاله برای «Aizone» و «Levi’s» است.
۲۰- هلمت کرون (Helmut Krone)
یکی از نامهای این فهرست هلمت کرون، طراح و کارگردان هنری و یکی از گرافیستهای مشهور حهان است. او برای تعداد بیشماری از کمپینهای تبلیغاتی کار کرده، اما بیشک مشهورترین آنها تبلیغات نمادین فولکس واگن به حساب میآید. این تبلیغات ترکیبی چشمگیر از طراحی و هنر است، چیزی که اکثر بازاریابان مدرن دنبال آن هستند.
۲۱- آدریان فروتیگر (Adrian Frutiger)
اکنون وقت آن رسیده که این فهرست بهترین طراحان گرافیک را با معرفی آدریان فروتیگر به پایان برسانیم. این طراح سوئیسی سهم اساسی و کلیدیای در شکلگیری عناصر اصلی طراحی گرافیک داشت. او برخی از محبوبترین تایپفیسهای دنیا مانند «Avenir»، «Didot»، «Univers» و «Frutiger» را ترسیم کرد.
منبع: Manypixels
source