دررفتگی مادرزادی لگن یک ناهنجاری در مفصل ران است که از بدو تولد وجود دارد. در این وضعیت، سر استخوان ران به‌درستی درون حفره لگن قرار نمی‌گیرد. این اختلال می‌تواند به‌طور کامل یا جزئی باعث جابجایی سر استخوان ران از حفره مفصل شود.
این مشکل می‌تواند در یک یا هر دو مفصل ران رخ دهد و در صورت عدم تشخیص و درمان مناسب، ممکن است منجر به مشکلات حرکتی، درد مزمن، و آرتروز زودرس در دوران بزرگسالی شود. دررفتگی مادرزادی ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی، موقعیت جنین در رحم، یا عوامل محیطی مانند کمبود مایع آمنیوتیک در دوران بارداری ایجاد شود.
تشخیص این بیماری که به آن دیسپلازی مفصل ران هم میگویند معمولاً در دوران نوزادی یا اوایل کودکی از طریق معاینات فیزیکی و تصویربرداری‌هایی مانند سونوگرافی انجام می‌شود. درمان شامل استفاده از بریس، اسپیلنت، یا در موارد شدیدتر، جراحی برای قرار دادن سر استخوان ران در جایگاه مناسب و تثبیت آن است. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند از بروز عوارض طولانی‌مدت جلوگیری کرده و عملکرد طبیعی مفصل ران را بهبود بخشد.
علائم دررفتگی مادرزادی لگن در بچه ها چیست
این مشکل معمولاً در نوزادان یا کودکان خردسال تشخیص داده می‌شود و می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد. شایعترین و مهمترین این علائم عبارتند از
محدودیت حرکت
یکی از علائم اولیه دررفتگی مفصل ران، محدودیت در حرکت پاها به خصوص در زمان باز کردن یا چرخاندن آن‌ها است.
عدم تقارن
نابرابری در طول پاها یا عدم تقارن در چین‌های پوستی در ناحیه ران یا باسن می‌تواند نشان‌دهنده این مشکل باشد.
صدای کلیک یا تق تق
هنگام حرکت دادن پاها، ممکن است صدای کلیک یا تق تق در مفصل ران شنیده شود که نشانه‌ای از ناپایداری مفصل است.
لنگیدن
در کودکانی که قادر به راه رفتن هستند، لنگیدن یا ناتوانی در راه رفتن طبیعی می‌تواند یکی از علائم دررفتگی مادرزادی لگن باشد.
تاخیر در راه افتادن
تأخیر در شروع راه رفتن یا مشکلات در راه رفتن می‌تواند نشانه‌ای از این وضعیت باشد.
علائم دیسپلازی لگن در بزرگسالان چیست
دررفتگی مادرزادی لگن که در دوران نوزادی تشخیص داده نشده یا به‌درستی درمان نشده است، می‌تواند تا بزرگسالی ادامه پیدا کند و علائم مختلفی را ایجاد کند. این علائم ممکن است در اثر ناپایداری مفصل ران یا آسیب‌های ثانویه مانند آرتروز به وجود آیند. مهمترین این علائم عبارتند از
درد مزمن
یکی از شایعترین علائم دررفتگی مادرزادی لگن در بزرگسالان، درد لگن بصورت درد مداوم و مزمن در ناحیه مفصل ران، کشاله ران، یا کمر است. این درد معمولاً با فعالیت بدنی تشدید می‌شود و ممکن است در حالت استراحت نیز وجود داشته باشد.
لنگیدن
ناپایداری مفصل ران یا تفاوت در طول پاها می‌تواند باعث لنگیدن فرد در هنگام راه رفتن شود. این لنگیدن ممکن است به مرور زمان بدتر شود.
محدودیت حرکتی
دررفتگی مادرزادی می‌تواند باعث محدودیت در حرکت مفصل ران شود، به طوری که فرد قادر به انجام برخی حرکات مانند چرخاندن یا باز کردن کامل ران نباشد.
صدای کلیک یا تق تق
هنگام حرکت دادن مفصل ران، ممکن است صدای کلیک یا تق تق احساس شود که نشان‌دهنده ناپایداری مفصل است.
آرتروز زودرس
به دلیل قرار نگرفتن صحیح سر استخوان ران در حفره لگن، احتمال بروز آرتروز لگن افزایش می‌یابد که می‌تواند منجر به درد و سفتی مفصل شود.
تشخیص دررفتگی مادرزادی چگونه است
تشخیص دررفتگی مادرزادی لگن اهمیت زیادی دارد زیرا تشخیص زودهنگام می‌تواند از مشکلات جدی در آینده جلوگیری کند. روش‌های مختلفی برای تشخیص این وضعیت وجود دارد.
معاینه بالینی
در نوزادان، پزشک معمولاً در طول معاینات اولیه و چکاپ‌های منظم از تکنیک‌هایی مانند تست‌های ارتولانی (Ortolani) و بارلو (Barlow) استفاده می‌کند. این تست‌ها به بررسی ناپایداری مفصل ران کمک می‌کنند. در تست ارتولانی، پزشک سعی می‌کند تا سر استخوان ران را در حفره لگن جایگزین کند، و در تست بارلو، سعی می‌کند آن را از جای خود خارج کند. صدای کلیک یا احساس جابجایی می‌تواند نشان‌دهنده دررفتگی باشد.
تصویربرداری
اگر در معاینات بالینی نشانه‌هایی از ناپایداری مفصل ران وجود داشته باشد، تصویربرداری‌های تکمیلی انجام می‌شود.
سونوگرافی
در نوزادان زیر ۶ ماه، سونوگرافی بهترین روش تصویربرداری است زیرا ساختارهای استخوانی هنوز به طور کامل شکل نگرفته‌اند و بافت‌های نرم به خوبی قابل مشاهده‌اند.
رادیوگرافی
پس از ۶ ماهگی، از رادیوگرافی برای بررسی وضعیت استخوان‌های مفصل ران استفاده می‌شود. این تصویر به تشخیص دقیق‌تر دررفتگی و ارزیابی میزان آسیب کمک می‌کند.
تشخیص زودهنگام و دقیق دررفتگی مادرزادی مفصل ران، از طریق معاینه و تصویربرداری مناسب، امکان درمان موفقیت‌آمیز و پیشگیری از عوارض طولانی‌مدت را فراهم می‌کند.
درمان دررفتگی مادرزادی لگن بچه ها
درمان دررفتگی مادرزادی به سن کودک و شدت دررفتگی بستگی دارد. در نوزادان تازه متولد شده، استفاده از بریس‌های مخصوص برای چند هفته یا چند ماه به تثبیت استخوان ران در محل صحیح خود کمک می‌کند. این روش، معمولاً در نوزادان کمتر از شش ماه بسیار مؤثر است.
اگر دررفتگی در مراحل پیشرفته‌تر یا بعد از شش ماهگی تشخیص داده شود، ممکن است نیاز به اقدامات بیشتری مانند بستن لگن با گچ یا جراحی باشد. در روش گچ‌گیری، لگن و ران به مدت چند هفته در وضعیت صحیح قرار می‌گیرد. در مواردی که این روش‌ها مؤثر نباشد، جراحی برای تنظیم موقعیت صحیح سر استخوان ران ضروری است.
درمان دررفتگی مادرزادی در بزرگسالان
دررفتگی مادرزادی لگن که در کودکی به درستی درمان نشده باشد، می‌تواند در بزرگسالی مشکلات جدی‌تری ایجاد کند، از جمله درد مزمن، محدودیت در حرکت و حتی آرتروز زودرس. درمان این دررفتگی در بزرگسالان پیچیده‌تر از دوران کودکی است و معمولاً نیاز به مداخلات جراحی دارد.
یکی از روش‌های رایج درمان در بزرگسالان، جراحی بازسازی لگن است. این جراحی شامل تنظیم موقعیت سر استخوان ران در حفره لگن و تقویت ساختارهای حمایتی اطراف آن است. در برخی موارد، نیاز به جراحی استئوتومی وجود دارد که در آن استخوان‌ها برای بهبود تطابق و کاهش درد اصلاح می‌شوند.
اگر آسیب به مفصل لگن شدید باشد یا آرتروز پیشرفته وجود داشته باشد، تعویض کامل مفصل لگن ممکن است ضروری شود. در این روش، مفصل آسیب‌دیده با یک مفصل مصنوعی جایگزین می‌شود که می‌تواند به طور قابل توجهی درد را کاهش داده و عملکرد حرکتی را بهبود بخشد.
فیزیوتراپی پس از جراحی نقش مهمی در بهبود حرکت و تقویت عضلات دارد. همچنین، تغییرات در سبک زندگی، مانند کاهش وزن و تقویت عضلات اطراف لگن، می‌تواند به کاهش فشار بر مفصل کمک کند. تشخیص زودهنگام و مداخلات به‌موقع می‌توانند از پیشرفت مشکلات و نیاز به جراحی‌های پیچیده‌تر جلوگیری کنند.
source