بیماری ام اس یا بیماری مولتیپل اسکلروزیس
مولتیپل اسکلروزیس (Multiple sclerosis) MS بیماری با منشأ اتو ایمیون است که سبب دمیلینه شده اعصاب گردیده و بدین ترتیب سرعت هدایت عصبی کاهش یافته و سبب اختلال در عملکرد اعضای مختلف به ویژه سیستم عصبی مرکزی می شود. این بیماری شایع ترین اختلال مزمن سیستم عصبی است که منجربه ناتوانی و کاهش عملکرد در افراد جوان می شود.
به عبارتی دیگر مولتیپل اسکلروزیس بیماری نورودژنراتیو دمیلینیزان سیستم عصبی مرکزی با علتی ناشناخته است. این بیماری در افرادی که از نظر ژنتیکی حساس هستند در اثر یک یا چند عامل محیطی می تواند ایجاد شود. شواهد قابل توجهی از ناهنجاری های خون محیطی، یافته های مایع مغزی نخاعی و آسیب شناسی دستگاه اعصاب مرکزی، تاثیر ساز و کارهای خود ایمن را در بیماریزایی MS مطرح می کنند.
” ام اس (فلج چندگانه) نوعی بیماری التهابی است که توسط سلول‌های ایمنی واسطه‌گری می شود. این بیماری به آکسون‌های میلین‌دار موجود در سیستم عصبی مرکزی حمله می کند و در نتیجه میلین و آکسون در شدت‌های مختلف تخریب می‌شود و بیش از ۳۰ درصد بیماران پس از تحمل ۲۰ تا ۲۵ سال به علت بیماری ام اس دچار ناتوانی جسمی قابل توجه می شوند. “
علائم بیماری ام اس در فرد چیست؟
بیماری ام اس MS یا مولتیپل اسکلروزیس علائم و نشانه های گسترده از قبیل موارد زیر دارد:
- اختلال حسی (مانند پارستزی)
- علائم نخاعی (مانند اسپاستیسیتی و اختلال مثانه و جنسی)
- علائم مخچه ای (مانند ترمور و دیس آرتری)
- اختلال بینایی (مانند نوریت اپتیک)
- اختلال در حرکت و تعادل
- ناهماهنگی عضلات هنگام حرکت
- خواب رفتن و سوزن سوزن شدن اندام ها بخصوص دست و پا
- اسپاسم و کرامپ عضلانی
- ضعف مفرط عضلات
- اختلال در تکلم و گفتار
- اختلال در بلع غذا
- اختلالات بینایی مانند دوبینی و تاری دید
- احساس خستگی و ضعف بدون انجام فعالیت زیاد
- دردهای مزمن عضلانی
- بی اختیاری ادرار و مدفوع
- اختلالات ذهنی
- افسردگی و سایر مشکلات روحی
” اختلالات شناختی و حرکتی از شایع ترین علائم بالینی در بیماران MS مورد مطالعه گزارش گردیده است. “
درمان بیماری ام اس به صورت تخصصی و بهترین روش های درمان
تحقیقاتی برای یافتن درمان بیماری ام اس که شامل درمان‌های مؤثرتر، بهتر، و قابل تحمل تر برای ام اس عودکننده-فروکش‌کننده درحال انجام است. باتوجه به تحقیقات گسترده بر روی بیماری ام اس، درمان بیماری MS هر روز در حال پیشرفت و تغییر است.
اما تاکنون هیچ درمان قطعی برای ام اس شناخته نشده است، اگرچه با روش هایی می توان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و علائم ام اس را کنترل کرد. در ادامه به برخی روش های درمانی موثر خواهیم پرداخت:
۱) فیزیوتراپی ام اس
فیزیوتراپی در مراحل مختلف بیماری و برای انواع بیماری ام اس مفید خواهد بود:
در زمان تشخیص اولیه ام اس، ارزیابی پایه توسط متخصص فیزیوتراپی امری مهم و ضروری است. این ارزیابی به بیمار کمک می کند تا بداند توانایی بدن وی درحال حاضر چقدر است. بنابراین می‌تواند آن را با توانایی‌های آینده خود مقایسه کند. همچنین می‌تواند درمورد محدودیت های فیزیکی خود و سطح مناسب فعالیت‌های فیزیکی خود اطلاعات کسب کند. پس از ارزیابی اولیه ممکن است نیازی به تداوم جلسات فیزیوتراپی نباشد. اما در صورتی که ام اس تهاجمی با سرعت پیشرفت بالا باشد، طبق دستور متخصص مغز و اعصاب احتمالا فیزیوتراپی باید ادامه پیدا کند.
عود یا تشدید بیماری، دوره‌ای از بیماری ام اس با علائم بیشتر یا جدید است. در این دوره ممکن است در کارهای روزمره مانند حرکت کردن، پخت و پز، پیاده روی، دوش گرفتن و… مشکل بیشتری بوجود آید.
فیزیوتراپیست با انجام معاینه و مقایسه آن با ارزیابی پایه بیمار، متوجه می شود که عود بیماری چگونه بر بیمار تاثیر گذاشته است. بعد از عود باید درمان فیزیوتراپی را از سر بگیرید.
” این نوع درمان کمک می‌کند تا بخشی از نیروی از دست رفته بیمار در زمان عود، مجددا به دست آید. “
-
ام اس پیشرونده
در مبتلایان به ام اس پیشرونده، بیماری به صورت تدریجی با زوال ثابت است. در این نوع از بیماری، فیزیوتراپیست یاد می‌دهد چگونه تغییراتی را که تجربه خواهید کرد، جبران کنید. همچنین ممکن است لازم باشد نحوه استفاده از وسایل کمکی حرکتی مانند عصا و ویلچر را بیاموزید.
“توانبخشی مهمترین راهکار برای کاهش و بهبود مشکلات حرکتی ایجاد شده در مبتلایان به ام اس و درمان بیماری ام اس است.”
۲) دارودرمانی ام اس
داروهای موجود درمان ام اس از نظر کاربرد به سه گروه اصلی تقسیم بندی می‌شوند:
-
برای حملات بیماری
برای این نمونه می‌توان ازمتیل پردنیزولون تزریقی، ایمونوگلوبین داخل وریدی و تعویض خون را نام برد.
-
برای کنترل علائم بیماری
بیش از سی داروی مختلف به این منظور به کار می‌روند. به طور مثال از آمانتادین برای درمان خستگی و از باکلوفن برای مقابله با سفتی عضلانی (اسپاسم) استفاده می‌شود.
-
برای کنترل سیر بیماری
از این گروه می‌توان به داروهای زیر اشاره کرد:
- اینترفرون‌ها
- گلاتیرامراستات
- میتوکسانترون
- ناتالی زوماب
- فینگولیمود
۳) سایر روش های درمانی
- مکمل های غذایی و رژیمی مخصوص
- انجام تکنیک های آرامش بخش مانند مدیتیشن و یوگا
- انجام ورزش های سبک مانند پیاده روی آرام و شنا
- روان درمانی و مشاوره با روانشناس برای بهبود مشکلات روحی ایجاد شده
چرا درمان فیزیوتراپی برای بیماری ام اس مفیدتر است؟
فیزیوتراپی برای هر سطحی از ناتوانی مفید خواهد بود، اما به طور ویژه در هنگام پیشرفت علائم جسمی یا بهبود یافتن از عود وضعیت بیماری بسیار ارزشمند است. این روش درمانی معمولا زمانی توصیه می شود که مشکلی خاص یا علائم مستمر که بر فعالیت‌های روزمره، تحرک و استقلال فرد در انجام امور تاثیرگذار است، وجود داشته باشد.
فیزیوتراپی شامل تمریناتی برای تقویت عضلات و بهبود راه رفتن، تعادل و هماهنگی بیمار است. همچنین فیزیوتراپی برای آموزش استفاده از وسایل کمک حرکتی مانند عصا، واکر و ویلچر نیز به کار می‌رود. یک فیزیوتراپیست می‌تواند تمرینات خاصی را برای درمان و مدیریت مشکلات خاص مانند مشکل حرکتی، تعادل، طرز ایستادن یا خستگی ارائه دهد. مشکلات مثانه، درد و اسپاسم عضلانی نیز می تواند توسط فیزیوتراپی بهبود یابد.
جمع بندی
شرایط بی شماری معمولاً بر روی سیستم عصبی بدن تأثیر می گذارد. سکته مغزی، آسیب دیدگی مغزی یا یک اختلال عصبی عضلانی و بیماری هایی مانند ام اس، می تواند منجر به ضعف عضلات، عدم تعادل، هماهنگی ضعیف اندام ها، اسپاسم عضلات، لرزش عضلات و از بین رفتن عملکرد آن ها شود. در صورت بروز اتفاق غیر منتظره، اتفاقی خوشحال کننده و امید بخش این است که بدانیم و بتوانیم روش های درمانی مانند فیزیوتراپی عصبی برای بهبود این علائم را انجام دهیم. مصرف داروها و انجام حرکات تجویز شده توسط بهترین متخصص مغز و اعصاب و فیزیوتراپیست، می تواند کمک زیادی به بهبود عملکرد بدن بیماران ام اس کند، پس گاهی باید برای بهبود زندگی و آماده شدن با سبک جدید زندگی به علم فیزیوتراپی اطمینان کرد و یقین داشت همواره راهی برای بهبود هر بیماری وجود دارد.
منبع: drnasermoghadasi.com
source