سلامت مو یکی از دغدغه‌های اصلی بسیاری از افراد است. موها علاوه بر جنبه‌ی زیبایی، نقش مهمی در اعتماد به نفس و تصویر فردی ما دارند. به همین دلیل انتخاب محصولات مراقبتی مو اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند. شامپو به عنوان پرمصرف‌ترین محصول بهداشتی مو، در انواع مختلفی تولید می‌شود؛ از شامپوهای معمولی گرفته تا شامپوهای تخصصی برای موهای رنگ‌شده، آسیب‌دیده یا حتی شامپوهای درمانی. در این میان، شامپو قلیایی یکی از محصولاتی است که در سال‌های اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
شاید بارها شنیده باشید که برخی آرایشگران توصیه می‌کنند قبل از رنگ کردن یا کراتینه مو، از شامپو قلیایی استفاده کنید. اما آیا واقعاً می‌دانید شامپو قلیایی چیست و چه تفاوتی با شامپوهای معمولی دارد؟ برای پاسخ به این پرسش باید کمی با مفهوم ph آشنا شویم.
ph یک معیار شیمیایی است که نشان‌دهنده میزان اسیدی یا قلیایی بودن یک ماده است. عدد ۷ نشان‌دهنده حالت خنثی است، اعداد کمتر از ۷ اسیدی و اعداد بالاتر از ۷ قلیایی هستند. موی انسان به طور طبیعی دارای ph حدود ۴.۵ تا ۵.۵ است که کمی حالت اسیدی دارد. بنابراین استفاده از شامپو قلیایی می‌تواند تعادل طبیعی مو را تغییر دهد و اثرات خاصی بر تار مو و پوست سر داشته باشد.
شامپو قلیایی چیست
برای اینکه دقیق‌تر بدانیم شامپو قلیایی چیست، باید به ترکیبات و عملکرد آن توجه کنیم. شامپوهای قلیایی دارای ph بالاتر از ۷ هستند و معمولاً در بازه‌ی ۸ تا ۹ قرار می‌گیرند. این سطح قلیایی بودن باعث می‌شود کوتیکول‌های مو (لایه بیرونی تار مو که مانند پولک‌های ریز روی هم قرار گرفته‌اند) باز شوند.
باز شدن کوتیکول‌ها دو پیامد اصلی دارد:
۱. مو آماده پذیرش بهتر مواد شیمیایی مانند رنگ، دکلره یا مواد کراتینه می‌شود.
۲. آلودگی‌ها، چربی‌ها و مواد باقی‌مانده روی تار مو به شکل عمیق‌تری پاک می‌شوند.
به همین دلیل شامپو قلیایی معمولاً به عنوان یک شامپوی «پاک‌کننده عمیق» شناخته می‌شود. بسیاری از آرایشگران از آن پیش از فرآیندهای شیمیایی استفاده می‌کنند تا زمینه‌ی لازم برای اثرگذاری بهتر مواد روی مو ایجاد شود.
چه زمانی مصرف می‌شود؟
شامپو قلیایی یک محصول روزمره نیست و مصرف آن باید هدفمند و محدود باشد. به طور کلی در موارد زیر از این شامپو استفاده می‌شود:
- قبل از رنگ یا دکلره: باز شدن کوتیکول‌ها باعث می‌شود رنگدانه‌ها راحت‌تر وارد مو شوند و رنگ‌پذیری مو افزایش یابد.
- قبل از کراتینه یا تراپی مو: مو باید برای جذب بهتر مواد آماده شود. شامپو قلیایی این آمادگی را ایجاد می‌کند.
- برای پاک‌سازی عمیق: گاهی استفاده طولانی‌مدت از محصولات حالت‌دهنده مانند ژل، اسپری یا واکس مو باعث ایجاد لایه‌هایی روی تار مو می‌شود. شامپو قلیایی می‌تواند این لایه‌ها را پاک کند.
- در موارد درمانی خاص: برخی متخصصان پوست و مو ممکن است برای رفع مشکلاتی مثل چربی بیش از حد مو یا شوره مقاوم، استفاده محدود از شامپو قلیایی را تجویز کنند.
نکته مهم این است که این شامپو نباید به طور مداوم استفاده شود، چرا که مصرف روزانه آن می‌تواند به کوتیکول‌ها آسیب بزند و خشکی شدید ایجاد کند.
مزایای استفاده از این شامپو
حالا که فهمیدیم شامپو قلیایی چیست و چه کاربردی دارد، بهتر است نگاهی به مزایای آن بیندازیم.
- افزایش اثرگذاری رنگ مو: یکی از مهم‌ترین مزایای شامپو قلیایی، آماده‌سازی مو برای رنگ کردن است. موهای شسته شده با این شامپو بهتر رنگ می‌گیرند و ماندگاری رنگ افزایش پیدا می‌کند.
- پاک‌سازی عمقی مو و پوست سر: این شامپو تمام چربی‌ها و آلودگی‌هایی که ممکن است شامپوهای معمولی نتوانند پاک کنند را از بین می‌برد.
- افزایش جذب مواد مغذی و درمانی: وقتی کوتیکول‌ها باز باشند، مو بهتر مواد ترمیم‌کننده یا مغذی موجود در ماسک‌ها و تراپی‌ها را جذب می‌کند.
- کمک به کاهش چربی بیش از حد مو: در برخی موارد، شامپو قلیایی برای افرادی با پوست سر بسیار چرب می‌تواند مفید باشد.
معایب شامپو قلیایی
در کنار مزایا، استفاده از شامپو قلیایی معایبی هم دارد که نباید نادیده گرفته شود.
- خشکی و زبری مو: باز شدن مکرر کوتیکول‌ها باعث از دست رفتن رطوبت طبیعی مو می‌شود.
- آسیب به پوست سر: اگر پوست سر حساس باشد، مصرف این شامپو می‌تواند تحریک، خارش یا پوسته‌ریزی ایجاد کند.
- احتمال شکنندگی تار مو: تارهای مویی که رطوبت و چربی طبیعی خود را از دست بدهند، به راحتی می‌شکنند.
- محدودیت مصرف: این شامپو برای استفاده روزانه طراحی نشده و مصرف بی‌رویه آن آسیب‌زا است.
به همین دلیل متخصصان تأکید می‌کنند که مصرف شامپو قلیایی باید تحت نظر آرایشگر یا پزشک و در فواصل زمانی مشخص انجام شود.
بهترین جایگزین شامپو قلیایی
بسیاری از افراد به دنبال محصولی هستند که هم بتواند مو را به خوبی تمیز کند و هم آسیب کمتری برساند. بهترین جایگزین شامپو قلیایی، شامپوهای متعادل با ph نزدیک به مو (۴.۵ تا ۵.۵) هستند. این شامپوها تعادل طبیعی مو را حفظ می‌کنند و برای استفاده روزانه مناسب‌اند.
همچنین استفاده از شامپوهای سولفات‌فری (بدون سولفات) گزینه‌ی دیگری است که هم پاک‌کنندگی مناسبی دارد و هم کوتیکول‌ها را بیش از حد باز نمی‌کند. در مواردی که نیاز به پاک‌سازی عمیق وجود دارد، می‌توان به جای شامپو قلیایی از ماسک‌ها یا اسکراب‌های ملایم مو استفاده کرد.
تفاوت شامپو قلیایی و اسیدی
یکی از پرسش‌های رایج این است که تفاوت شامپو قلیایی و شامپو اسیدی در چیست.
- شامپو قلیایی: دارای ph بالاتر از ۷ است، کوتیکول‌ها را باز می‌کند، برای آماده‌سازی مو قبل از رنگ یا کراتینه به کار می‌رود.
- شامپو اسیدی: دارای ph حدود ۴ تا ۵.۵ است، کوتیکول‌ها را می‌بندد، برای تثبیت رنگ و حفظ رطوبت مو مناسب است.
به بیان ساده، شامپو قلیایی بیشتر برای آماده‌سازی و شامپو اسیدی برای مراقبت و تثبیت استفاده می‌شود. ترکیب درست این دو نوع شامپو می‌تواند به نتایج بهتری در فرآیندهای شیمیایی مو منجر شود.
سخن نهایی
در این مقاله بررسی کردیم که شامپو قلیایی چیست، چه زمانی مصرف می‌شود و چه مزایا و معایبی دارد. دریافتیم که شامپو قلیایی یک محصول تخصصی است و مصرف آن باید محدود به شرایط خاصی مانند قبل از رنگ، دکلره یا کراتینه باشد. استفاده مداوم از این شامپو می‌تواند آسیب‌زا باشد، بنابراین انتخاب جایگزین‌های ملایم و متعادل برای مصرف روزانه ضروری است.
به طور کلی، آگاهی از ph محصولات مراقبت از مو یکی از نکات کلیدی در حفظ سلامت موهاست. اگر به دنبال موهایی سالم و درخشان هستید، باید از محصولاتی استفاده کنید که با نیاز واقعی مو و پوست سر شما هماهنگ باشند.
سوالات پرتکرار
۱. آیا می‌توان از شامپو قلیایی برای استفاده روزانه استفاده کرد؟
خیر. این شامپو مخصوص مصرف محدود و شرایط خاص است. استفاده روزانه باعث خشکی و شکنندگی مو می‌شود.
۲. آیا شامپو قلیایی برای همه نوع مو مناسب است؟
خیر. افرادی با موی خشک یا پوست سر حساس بهتر است از این شامپو استفاده نکنند. مصرف آن بیشتر برای موهای سالم یا چرب توصیه می‌شود.
۳. بعد از استفاده از شامپو قلیایی چه محصولی باید استفاده شود؟
بهتر است پس از مصرف شامپو قلیایی، از نرم‌کننده یا ماسک مو با ph اسیدی استفاده شود تا کوتیکول‌ها مجدداً بسته شوند و رطوبت در تار مو حفظ گردد.
source