راهنمای خرید خودرو کارکرده؛ روش‌ کارشناسی ماشین دست‌دوم برای آماتورها

خرید خودرو کارکرده، اگرچه می‌تواند مقرون‌به‌صرفه باشد اما مانند قدم‌گذاشتن در میدان مین است. شاید خودرویی در ظاهر سالم به نظر برسد اما مشکلات پنهان زیادی داشته باشد که در آینده هزینه‌های سنگینی را به شما تحمیل کند. در این راهنمای جامع، سعی می‌کنم به کمک اطلاعاتی که یک مکانیک کارکشته در اختیارمان گذاشته، تمام نکات و ترفندهایی را که هنگام بازدید ماشین دست‌دوم در محل نیاز است را با شما به اشتراک بگذارم اما تاکید می‌کنم به همه آنها نباید اعتماد کنید. تنها کمک گرفتن از کارشناسان باتجربه و امین می‌تواند باعث آسودگی خاطر شما شود.

بررسی بدنه و شاسی خودرو کارکرده؛ راهنمای تشخیص رنگ‌شدگی و تصادف

اولین قدم موقع بازدید از خودرو، بررسی دقیق بدنه و شاسی است. این بخش، تاریخچه خودرو را برای یک کارشناس حرفه‌ای افشا می‌کند اما ما آماتورها هم می‌توانیم چیزهایی کشف کنیم.

تشخیص رنگ‌شدگی و تفاوت رنگ

هرگونه تفاوت در طیف رنگ، موج‌دار بودن سطح یا وجود ذرات ریز گرد و غبار زیر رنگ، نشان‌دهنده رنگ‌شدگی است. درزهای بین قطعات بدنه مانند درها، کاپوت، و گلگیرها را بررسی کنید. اگر این درزها در همه جای خودرو یکسان نبودند، احتمالاً خودرو دچار تصادف شده است.

تشخیص پاشش رنگ و رنگ‌شدگی غیرحرفه‌ای

اگر رنگ اطراف لاستیک‌ها و لبه درها به شکل زبر و در نهایت بدسلیقگی در این مناطق پاشیده شده بود، احتمال رنگ‌شدگی بالا می‌رود. همچنین، اگر نوار پلاستیکی دور درها یا شیشه‌ها نیز رنگ داشت، قطعا کار را به صافکار و نقاش غیرحرفه‌ای سپرده‌اند.

بررسی سلامت شاسی و زیربندی خودرو

هرگونه جوشکاری غیرکارخانه‌ای، فرورفتگی یا پارگی در شاسی، نشان‌دهنده ضربه شدید و آسیب جدی است. خرید خودرو کارکرده از شخصی که از قبل چنین شرایطی را اطلاع‌رسانی نکرده اصلا عاقلانه نیست.

شناسایی فرورفتگی و آسیب ستون‌های بدنه

هرگونه فرورفتگی یا خط و خش غیرعادی در لاستیک دور درها می‌تواند گویای تصادف شدید باشد اگرچه نصب نادرست لاستیک‌ها هم چنین اتفاقی را رقم می‌زند.

بررسی سقف خودرو؛ نشانه‌ای از چپ‌شدگی

سقف را از نظر موج‌دار بودن یا وجود لکه‌های رنگی متفاوت بررسی کنید. سقف، به ندرت رنگ می‌شود و اگر رنگ‌شدگی در آن مشاهده شد، به معنای تصادف شدید و چپ‌شدن خودرو است.

بیشتر بدانید | معمولاً تاریخ تولید چراغ‌ها و شیشه‌ها با سال ساخت خودرو یکسان است. اگر تاریخ‌ها متفاوت بود، به معنای تعویض آنها به دلیل تصادف یا شکستگی است.

آزمون موتور و اجزای فنی؛ از صدای موتور تا بررسی مایعات

پس از بررسی بدنه، نوبت به بررسی قلب خودرو، یعنی موتور و اجزای فنی آن می‌رسد. اگر تنها برای کارشناسی خرید خودرو کارکرده مراجعه کرده‌اید و دانش فنی زیادی ندارید، این بخش حسابی کمکتان می‌کند.

تست استارت سرد و صدای موتور

• استارت سرد: از فروشنده بخواهید خودرو را در حالت کاملاً سرد روشن کند. صدای استارت باید نرم و سریع باشد. اگر استارت با تأخیر همراه بود، ممکن است باتری، دینام یا استارت خودرو مشکل داشته باشد.
• صدای موتور در حالت درجا: صدای موتور در حالت درجا باید یکنواخت و بدون لرزش باشد. هرگونه صدای غیرعادی نشانه خرابی است. صدای «چق چق» یا «لق لق» هنگام استارت سرد، ممکن است به دلیل خرابی یا استهلاک فولی سر میل‌لنگ یا هیدرولیک تایپیت‌ها رخ دهد. اگر صدا پس از گرم شدن موتور از بین رفت، احتمالاً مشکل از تایپیت‌ها است. در غیر این صورت لازم است یاتاقان‌ها، میل سوپاپ یا سایر اجزای داخلی موتور هم چک شوند. صدای «سوت کشیدن» نیز معمولاً نشانه‌ فرسودگی تسمه دینام یا هرزگردها است.

بررسی مایعات خودرو و تشخیص روغن‌ریزی موتور و گیربکس

• روغن موتور: گیج روغن را بیرون بکشید و رنگ و غلظت روغن را بررسی کنید. روغن باید شفاف و به رنگ قهوه‌ای باشد. اگر سیاه و غلیظ بود، نشان‌دهنده تعویض دیرهنگام روغن است. همچنین، وجود ذرات فلزی در روغن، نشانه فرسودگی قطعات داخلی موتور است.
• روغن‌ریزی: مشاهده هرگونه چربی و روغن در اطراف واشرها، مانند واشر درب سوپاپ و اتصالات موتور نشان‌دهنده روغن‌ریزی است. واشر درب سوپاپ TU5 به دلیل حرارت زیاد، پس از مدتی خشک و سفت شده و باعث روغن‌ریزی می‌شود.
• روغن گیربکس: روغن گیربکس باید به رنگ قرمز روشن و بدون بوی سوختگی باشد. اگر رنگ روغن تیره شده، بوی سوختگی می‌دهد یا ذرات فلزی در آن مشاهده کردید، احتمال فرسودگی شدید صفحات کلاچ یا سایر قطعات داخلی گیربکس زیاد است. اگر سطح روغن گیربکس پایین‌تر از حد مجاز بود، ممکن است نشانه نشتی از واشر کارتل گیربکس یا سایر قطعات آب‌بندی باشد.
• روغن ترمز و فرمان: کمبود روغن ترمز می‌تواند نشانه نشتی در سیستم ترمز باشد و روغن فرمان با رنگ تیره، نشان‌دهنده فرسودگی پمپ هیدرولیک است.
• ضدیخ: رنگ ضدیخ در مخزن رادیاتور باید سبز، قرمز یا آبی باشد. اگر رنگ آن قهوه‌ای یا کدر بود، نشان‌دهنده زنگ‌زدگی در سیستم خنک‌کاری یا نشت روغن به آب است.

دلایل خروج دود از اگزوز

در حالت‌های زیر فکر خرید خودرو کارکرده مورد نظر را از سرتان بیرون کنید.

• دود آبی: خروج دود آبی از اگزوز، نشانه سوختن روغن در داخل موتور و خرابی رینگ پیستون‌ها یا کاسه نمد سوپاپ است.
• دود سیاه: دود سیاه، نشانه احتراق ناقص و مشکل در سیستم انژکتور یا سنسور اکسیژن است.
• دود سفید غلیظ: این دود اگر بوی خاصی داشت، نشانه سوختن آب رادیاتور در داخل موتور و خرابی واشر سرسیلندر است. خروج بخار آب در هوای سرد به صورت دود سفید طبیعی است و نباید با دود سفید ناشی از سوختن آب رادیاتور اشتباه گرفته شود. دود ناشی از آب رادیاتور، غلیظ‌ است و بوی شیرین دارد.

بررسی سیستم تعلیق و جلوبندی

سیستم تعلیق، وظیفه نرم و پایدار نگه داشتن خودرو را بر عهده دارد. خرابی در این بخش، ایمنی خودرو را به شدت کاهش می‌دهد و حداقل کاری که می‌توان انجام داد این است که به فروشنده بگویید قبل از رفع ایراد امکان خرید خودرو کارکرده او وجود ندارد.

تست رانندگی و تشخیص ایرادات جلوبندی

همه خریداران خودروی کارکرده نمی‌توانند موقع بازدید با خودشان کارشناس ببرند. از طرف دیگر همه توصیه می‌کنند قبل از توافق همراه مالک تست رانندگی را انجام دهید. این بخش کمک می‌کند در آن موقعیت عجیب غریب حداقل چیزهایی دستتان بیاید و بعد جدی‌تر پیگیرش شوید.

• صدای تق تق: صدای تق تق هنگام عبور از دست‌اندازهای کوچک یا سرعت‌گیرها به احتمال زیاد از خرابی بوش طبق، سیبک یا میل موج‌گیر خبر می‌دهد.
• کشیده شدن فرمان: اگر فرمان خودرو به یک سمت کشیده می‌شود، نشانه‌ای است از مشکل در کمک‌فنر، لاستیک‌ها یا میزان فرمان.

چگونگی تشخیص فرسودگی لاستیک‌ها

• فرسودگی نامتقارن: به دقت لاستیک‌ها را بررسی کنید. اگر فرسودگی آنها در قسمت‌های مختلف (مثلاً لبه داخلی یا خارجی) نامتقارن بود، احتمالا سیستم تعلیق یا میزان فرمان خراب است.
• تاریخ تولید: تاریخ تولید لاستیک‌ها‌ (چهار رقم بعد ازDOT) را بررسی کنید. لاستیک‌ها پس از حدود ۶ سال، کیفیت خود را از دست می‌دهند.

28,308,000,000

تومان

بررسی گیربکس؛ نشانه‌های خرابی در گیربکس دنده‌ای و اتوماتیک

گیربکس، وظیفه انتقال قدرت موتور به چرخ‌ها را بر عهده دارد. خرابی در این بخش، هزینه‌های بسیار سنگینی روی دستتان می‌گذارد. توصیه می‌کنم در صورت وجود مشکلات زیر بی‌خیال خرید خودرو کارکرده شوید.

تشخیص سلامت گیربکس دنده‌ای

دنده‌ها باید به راحتی و بدون فشار اضافی جا بروند. اگر برای جا انداختن دنده نیاز به اعمال زور داشتید، ممکن است صفحه کلاچ یا میل ماهک گیربکس مشکل داشته باشد. هنگام رها کردن پا از روی پدال گاز و گرفتن کلاچ، دنده نباید به صورت خودکار از جا دربیاید. اگر این اتفاق رخ داد، نشانه خرابی کشویی دنده یا بلبرینگ گیربکس است.

علائم خرابی گیربکس اتوماتیک؛ ضربه و تأخیر

گیربکس‌های اتوماتیک، حساسیت بیشتری دارند و خرابی‌هایشان می‌تواند بسیار پرهزینه باشد. در این بخش، به نشانه‌هایی می‌پردازیم که موقع خرید خودرو دست‌دوم اتوماتیک کمکتان می‌کند.

• ضربه یا تقه: شنیدن صدای ضربه و تقه شدید هنگام تعویض دنده نشانه فرسودگی صفحات کلاچ یا مشکل در شیربرقی‌های گیربکس است. اگر هنگام تعویض دنده، خصوصاً در دنده‌های پایین، ضربه‌ای به بدنه خودرو وارد شد، احتمالاً سلونوئیدهای گیربکس (شیربرقی‌ها) یا صفحات کلاچ دچار مشکل شده‌اند.
• تأخیر در حرکت: زمانی که اهرم دنده را از حالتP  (پارک) بهD  (درایو) یاR  (عقب) منتقل می‌کنید، خودرو باید بلافاصله شروع به حرکت کند. اگر این اتفاق با تأخیر یا پس از افزایش دور موتور رخ داد، احتمال فرسودگی صفحات کلاچ را جدی بگیرید.
• بالا رفتن دور موتور: اگر بدون افزایش سرعت با چنین اتفاقی روبرو شدید، به این معنی است که صفحات کلاچ گیربکس قدرت موتور را به درستی منتقل نمی‌کنند و به اصطلاح، دچار لغزش شده‌اند. این یکی از واضح‌ترین و مهم‌ترین نشانه‌های خرابی گیربکس است.
• زوزه یا ناله: شنیدن صدای زوزه یا ناله از ناحیه گیربکس به ویژه در سرعت‌های بالا، می‌تواند نشانه فرسودگی دنده‌ها یا بلبرینگ‌ها باشد.
• چراغ‌های هشدار: در برخی خودروهای اتوماتیک، مانند مدل‌هایی که از گیربکس AL4 استفاده می‌کنند، ممکن است چراغ‌های هشدار حالت اسپرت (S) و حالت برفی (Snow) به طور همزمان شروع به چشمک زدن کنند. این یک هشدار جدی است که نشان‌دهنده وجود خطا یا خرابی در سیستم الکترونیکی یا مکانیکی گیربکس است و باید سریعاً به آن رسیدگی شود.
• چراغ چک: روشن شدن چراغ چک ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، اما اگر همزمان با هر یک از علائم بالا مشاهده شد، به احتمال زیاد مشکلی در سنسورها، شیربرقی‌ها یا واحد کنترل گیربکس وجود دارد.

بررسی سیستم برق و الکترونیک

سیستم برق خودرو پیچیده‌ است و خرابی در این سیستم‌ها معمولا جزو تعمیرات پرهزینه به حساب می‌آید. اگرچه در نهایت خرید خودرو کارکرده را در این حالت به خودتان می‌سپارم. لااقل تلاش کنید با فروشنده در مورد هزینه تعمیرات کنار بیایید.

• تست کلیدها و سیستم‌های برقی خودرو: تمام کلیدهای روی فرمان و داشبورد، مانند کلیدهای سیستم صوتی، کروز کنترل، شیشه‌بالابرها و آینه‌های برقی را به دقت امتحان کنید و مطمئن شوید هر دکمه به درستی عمل می‌کند. اگر دکمه‌ای کار نکرد، ممکن است مشکل از سیم‌کشی یا خود قطعه باشد.
• بررسی چراغ‌های هشدار و چراغ چک: تمام چراغ‌های هشدار مانند چراغ چک، ABS، ایربگ و… باید هنگام باز کردن سوئیچ خودرو، روشن شده و پس از چند ثانیه خاموش شوند. اگر هر یک از این چراغ‌ها روشن باقی ماندند یا بعد از حرکت دوباره روشن شدند، نشان‌دهنده وجود یک مشکل جدی در آن سیستم است.
• تست عملکرد سیستم تهویه مطبوع: کولر و بخاری را در حالت‌های مختلف امتحان کنید. مطمئن شوید باد سرد و گرم به درستی از دریچه‌ها خارج می‌شود و فن تهویه در تمام سرعت‌ها به خوبی کار می‌کند.

منبع: دیجی‌کالا مگ