ماچا، نوعی چای سبز پودری ژاپنی است. این نوشیدنی محبوب، به‌ویژه به دلیل دارا بودن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، در سراسر جهان در حال رشد است. در این فرایند تولید ماچا، ترکیبات زیستی از جمله ال‌تئانین، کافئین، کلروفیل و انواع کاتچین‌ها تولید می‌شوند؛ ترکیباتی که مسئول طعم غیرتلخ و رنگ سبز ماچا هستند. در ادامه با خواص چای ماچا و کمی در مورد عوارض آن بیشتر آشنا خواهید شد.
ماچا چیست
ماچا، پودر سبز رنگی که از گیاه Camellia Sinensis گونه‌ی Tencha تولید می‌شود. این گیاه بیشتر در ژاپن کشت شده و شاید فکر کنید ماچا خیلی شبیه به چای سبز است. اما این دو تفاوت‌هایی در تولید و خواص دارند. چای ماچا از برگ‌های جوان گیاه گرفته می‌شود و بعد از بخاردهی و خشک‌کردن با آسیاب سنگی پودر می‌شود. ماچا به علت قوی‌تر و غلیظ‌تر بودن نسبت به چای سبز، 137 برابر آنتی‌اکسیدان بیشتر و 10 برابر خواص غذایی بالاتری دارد. اما خواص چای ماچا ژاپنی به اینجا خلاصه نمی‌شود.
خواص ماچا
1. پیشگیری از سرطان
ماچا سرشار از کاتچین‌ها است، دسته‌ای از ترکیبات گیاهی موجود در چای که آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی دارد و خواص چای ماچا را در این راستا تقویت می‌کند.
آنتی‌اکسیدان‌ها به پایدارسازی رادیکال‌های آزاد مضر کمک می‌کنند، ترکیباتی که می‌توانند به سلول‌ها آسیب بزنند و باعث بیماری‌های مزمن شوند.
ماچا در سایه رشد می‌کند. زمانی که برگ‌ها برداشت می‌شوند، میزان کاتچین‌ها کمتر از دیگر انواع چای سبز است. اما هنگام حل شدن در آب، تا ۳ برابر بیشتر آنتی‌اکسیدان تولید می‌کند.
مطالعه‌ای نشان داد که دادن مکمل ماچا به موش‌ها، آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد را کاهش داده و فعالیت آنتی‌اکسیدانی را تقویت کرده است. ماچا حاوی ترکیباتی مانند EGCG (Epigallocatechin gallate- نوعی کاتچن با خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی قوی) است. به همین دلیلی استفاده روزمره آن می‌تواند برای سرطان مفید باشد.
2. افزایش عملکرد مغز
در مطالعه‌ای روی ۲۳ نفر، آن‌هایی که ماچا یا یک شکلات حاوی ۴ گرم ماچا دریافت کردند، در مقایسه با گروه دارونما، تمرکز، واکنش و حافظه بهتری داشتند. ماچا حاوی کافئین بیشتری نسبت به چای سبز است و ترکیبی به نام ال-تیانین دارد که اثر کافئین را متعادل می‌کند و هوشیاری بدون افت ناگهانی انرژی را به همراه دارد. این نتایج مصرف ماچا را برای بهبود عملکرد مغز و حافظه تقویت می‌کند.
3. تقویت سیستم ایمنی
ماچا می‌تواند در تنظیم سیستم ایمنی و پیشگیری از عفونت‌ها مؤثر باشد. EGCG در غیرفعال‌سازی و ممانعت از ورود ویروس به سلول مؤثر است. کورستین و کاتچین‌ها نیز در مهار آنزیم‌های اصلی ویروس و مراحل چرخه تکثیر ویروسی نقش دارند.
4. خواص ماچا برای لاغری
از آنجایی که چای سبز برای مکمل‌های لاغری یکی از مواد همیشه‌حاضر است؛ تبعا ماچا نیز به علت خواص بالاتر، برای چربی‌سوزی و لاغری موثر است. اما به چه طریق؟
انرژی طولانی‌مدت
ماچا به‌واسطه کافئین طبیعی موجود در خود یک افزایش انرژی نسبی ایجاد می‌کند. همچنین مقدار زیادی ال-تیانین دارد، ترکیبی که با کاهش استرس مرتبط است. ترکیب ال-تیانین و کافئین باعث افزایش تمرکز و وضوح ذهنی می‌شود و کمک می‌کند انرژی شما به‌صورت پایدار حفظ شود. به همین دلیل بهترین زمان مصرف ماچا برای لاغری صبح و بعد از ظهر است.
مدیریت وزن سالم
در یک آزمایشی، ۱۱۵ زن با چاقی شکمی به دو گروه تقسیم شدند؛ یکی دریافت‌کننده دوز بالای عصاره چای ماچا و گروه دیگر دارونما مصرف می‌کردند. پس از ۱۲ هفته، گروه اول کاهش وزن قابل توجهی، کاهش سایز دور کمر و کاهش کلسترول کل و LDL داشتند.
ترکیب قابل‌توجه EGCG
همانطور که در همین مطلب گفتیم، ماچا منبعی غنی از ترکیب EGCG ، یک پلی‌فنول گیاهی با خاصیت آنتی‌اکسیدانی قدرتمند است. ماچا سطح بسیار بالاتری از EGCG نسبت به چای سبز معمولی دارد که باعث افزایش متابولیسم و چربی‌سوزی می‌شود. EGCG تأثیرات مفیدی بر چاقی دارد؛ چرا که می‌تواند ژن‌های تجزیه چربی را فعال کند.
5. خواص ماچا برای پوست
بر اساس تحقیقات انجام‌شده، چای سبز ماچا دارای خواص زیادی برای بهبود سلامت پوست است، چه زمانی که به‌طور منظم مصرف شود و چه زمانی که به‌صورت موضعی استفاده شود. این ویژگی‌ها می‌توانند به روش‌های مختلفی به مقابله با مشکلات پوستی کمک کنند. اما خواص ماچا برای پوست برای چه مشکلات است و چطور کمک می‌کند؟
محافظت از پوست حساس در برابر جوش‌های شدید
ترکیبات ماچا با خواص غیر التهابی و آنتی‌اکسیدانی خود می‌توانند با باکتری‌هایی که باعث قرمزی و آکنه می‌شوند مقابله کنند، بدون اینکه پوست را تحریک یا آسیب برسانند.
کاهش ترک‌های پوستی (استریا)
مصرف منظم و استفاده موضعی از ماچا می‌تواند جزئی از برنامه مؤثر برای کاهش ترک‌ها، به‌ویژه ترک‌های ناشی از افزایش سن، باشد.
مقابله با سلولیت
به‌دلیل خواص سم‌زدایی قوی، پودر ماچا یکی از مؤثرترین درمان‌های طبیعی برای مقابله با سلولیت و تجمع چربی‌های ناخواسته در بدن است. ماچا می‌تواند متابولیسم را بهبود بخشد، چربی‌های اضافه را بسوزاند، گردش خون را افزایش دهد و از احتباس مایعات جلوگیری کند؛ همه این عوامل در کاهش سلولیت مؤثرند.
سم‌زدایی پوست چرب
از خواص ماچا برای پوست مناسب بودن آن برای سم‌زدایی، ضدباکتری و پاک‌کنندگی پوست‌های چرب و مختلط است. پلی‌فنول‌های موجود در ماچا می‌توانند غشای باکتری‌ها را از بین ببرند و التهاب باکتریایی سیستمیک را کاهش دهند. ماچا همچنین سرشار از ویتامین E و B2 است که هر دو برای سلامت پوست بسیار مهم‌اند.
290,000
232,000
تومان
احیا و ترمیم پوست کدر و آسیب‌دیده
این تأثیر به‌دلیل آنتی‌اکسیدان EGCG موجود در ماچا است. همچنین ماچا می‌تواند به تحریک تولید طبیعی کلاژن و الاستین در لایه درمیس پوست کمک می‌کند؛ مسئله‌ای که برای ترمیم پوست آسیب‌دیده بسیار حیاتی است.
محافظت در برابر نور خورشید، آفتاب‌سوختگی و آلودگی
پیشتر هم اشاره کردیم که ماچا سرشار از کاتچین‌ها و مخصوصاً EGCG است؛ آنتی‌اکسیدانی بسیار شناخته‌شده که به مقابله با آسیب‌های ناشی از نور UV و آلودگی کمک می‌کند. پس در ترکیبات موثر برای ضد آفتاب می‌تواند مناسب باشد.
مقابله با موهای زیرپوستی
خواص ضد التهابی ماچا می‌تواند به کاهش التهاب ناشی از موهای زیرپوستی در ناحیه بیکینی، زیر بغل و سایر مناطق کمک کند. ماچا همچنین به باز کردن فولیکول مسدودشده مو کمک می‌کند تا مو آزادانه رشد کند. مطالعات همچنین نشان داده‌اند که ماچا به رشد مو و مقابله با ریزش آن کمک می‌کند.
کاهش ملاسما و لک‌های تیره
صنعت لوازم آرایشی به‌شدت علاقه‌مند به استفاده از ماچا در محصولات ضد ملاسما و هایپرپیگمنتیشن است. تحقیقات نشان داده‌اند ماچا می‌تواند لکه‌های تیره مقاوم را کم‌رنگ کند و رنگ پوست را یکنواخت‌تر نماید.
تسکین پسوریازیس
پسوریازیس یک بیماری پوستی قرمز و خارش‌دار است که ناشی از حمله سیستم ایمنی به پوست است. تحقیقات جدید نشان داده‌اند که پلی‌فنول‌های ماچا می‌توانند ضایعات پوستی در مدل‌های حیوانی را کاهش دهند. ترکیبات EGCG و ال-تیانین در ماچا اثرات آرام‌بخش مشابهی در درمان پسوریازیس دارند.
مضرات ماچا
همانطور که قهوه اگر زیاد مصرف شود می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد، خانواده چای‌ها هم همین‌طور هستند و ماچا نیز از این قاعده مستثنی نیست. در کنار خواص چای ماچا، عوارض مصرف بیش‌از‌حد آن با توجه به داشتن درصد بالایی از کافئین، عبارتند از:
- سردرد
- بی‌خوابی و اضطراب
- درد معده و یبوست
به همین خاطر بهتر است با مشورت مشاوره تغذیه و بنا به شرایط سلامتی بدن مصرف شود. در انتها یک جدول برای راهنمای عمومی مصرف چای ماچا آماده کرده‌ایم تا از اندازه معمول مصرف آن در کنار خواص چای ماچا مطلع شوید.
جدول راهنمای مصرف ماچا
| مقدار مصرف روزانه ماچا | تأثیرات مثبت | عوارض احتمالی در صورت زیاده‌روی |
| ۱–۲ فنجان (۲–۴ گرم) | افزایش انرژی ملایم، بهبود تمرکز، تقویت ایمنی، سلامت پوست و گوارش | – |
| ۳–۴ فنجان (۶–۸ گرم) | مزایا همچنان پابرجاست ولی ممکن است برای برخی افراد بیش از حد باشد | ممکن است تحریک‌پذیری، بی‌خوابی یا سردرد خفیف ایجاد شود |
| بیش از ۸ گرم در روز | فواید کاهش یافته، فشار بر گوارش و سیستم عصبی | سردرد، دل‌درد، اسهال یا یبوست، تحریک‌پذیری، رفلاکس معده، سوزش معده |
سوالات متداول شما
- ماچا چه اثری روی بدن دارد؟ ممکن است به کنترل وزن، تمرکز و کاهش ریسک بیماری کمک کند.
- آیا ماچا چربی شکم را می‌سوزاند؟ در کنار ورزش و رژیم، مصرف چای سبز می‌تواند به کاهش BMI و دور شکم کمک کند.
- آیا نوشیدن روزانه ماچا خوب است؟ بله، اما به دلیل کافئین بالا و احتمال وجود آلودگی‌ها، بهتر است در حد اعتدال (۱–۲ فنجان در روز) مصرف شود.
- آیا ماچا کافئین دارد؟ بله، چون از برگ چای سبز تهیه می‌شود.
- طعم ماچا چگونه است؟ کمی شیرین، چمنی، خاکی و دارای ته‌مزه‌ای تلخ یا اومامی توصیف شده است.
source