پهن کردن سفره هفت سین یکی از مهم‌ترین رسوم نوروز است که از گذشته تا به امروز دستخوش تغییراتی شده است. اما سفره هفت سین نماد چیست؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال، در این مطلب از دیجی‌کالا مگ همراه ما باشید تا نگاهی به نماد اجزای مختلف سفره هفت سین بیندازیم.
تغییرات هفت سین از گذشتگان دور تا به امروز
ایرانیان باستان برای نوروز سفره‌ای می‌آراستند که در آن ۷ نوع خوراکی که با حرف «سین» آغاز می‌شد، قرار می‌دادند. به این سفره، هفت‌سین گفته می‌شد.
برخی از پژوهشگران بر این باورند که هفت‌سین از هفت شین گرفته شده که شامل شمع، شیرینی، شراب، شربت، شهد (عسل)، شمشاد و شاخه نبات بوده است. این سفره در دوره‌ی ساسانیان نیز رواج داشته است.
هخامنشیان نیز برای عید نوروز خوراکی‌ها را در هفت ظرف زیبای چینی غذا قرار می‌داده‌اند و به آن هفت چیدنی یا هفت چین می‌گفتند. از این‌رو، برخی دیگر معتقدند که هفت‌سین از هفت چین گرفته شده است.
در برخی از مناطق و روستاهای ایران نیز، به جای هفت‌سین، هفت سینی چیده می‌شد که در آن خوراکی‌های گوناگون قرار می‌گرفت. بعدها، حرف «ی» از هفت‌سینی حذف و به هفت‌سین تبدیل شد.
به نظر می‌آید که این سه نظر، به نوعی تکمیل‌کننده‌ی یکدیگر هستند و همگی در شکل‌گیری سنت هفت‌سین امروزی نقش داشته‌اند.
چرا سفره هفت سین، هفت تا سین دارد؟
نمی‌شود دلیل مشخصی برای این سوال پیدا کرد، اما با توجه به اینکه عدد ۷ همیشه از جایگاه خاص و ویژه‌ای برخوردار بوده است، شاید بتوان دلیل نام گرفتن هفت سین را نیز نشات گرفته از جایگاه این عدد دانست. در زبان زرتشتی ۷ به معنی «امرداد» یعنی زندگی و جاودانگی است. از این‌رو، در بیشتر آیین‌های باستانی از عدد ۷ همیشه به فال نیک و برای نشان دادن مفاهیم مثبت و خوش یمن، استفاده شده است.
اگر دقت کنید در موارد متعددی نیز از عدد هفت استفاده شده است که همگی بار مثبتی دارند، از جمله: هفت رنگ رنگین کمان، هفت اقلیم، هفت روز هفته، هفت فرشته، هفت آسمان و هفت زمین. همین موارد باعث جلب توجه مردم به عدد ۷ و استفاده از آن شده است.
اجزای اصلی سفره‌ی هفت‌سین چه هستند؟
سفره هفت سین امروزی شامل هفت عنصر است که با حرف «سین» شروع می‌شوند و هرکدام، یک معنا و مفهوم دارند. این سین‌ها عبارت‌اند از:
- سیر
- سیب
- سبزه
- سنجد
- سرکه
- سمنو
- سماق
با اینکه اجزای اصلی سفره با حرف «سین» شروع می‌شوند، اما خانواده‌های ایرانی برای زینت و آرایش هرچه بیشتر سفره هفت سین، از موارد دیگری همچون ماهی، آینه، شمعدان، تخم‌مرغ رنگی و گل‌هایی همچون سنبل و شب‌بو نیز در سفره استفاده می‌کنند.
هر یک از این اجزا و آذین‌های سفره (چه آن‌ها که سین دارند و چه حتی آن‌هایی که سین ندارند) دارای یک نماد و دلیل هستند که در ادامه بیشتر به بررسی هر کدام می‌پردازیم.
سیب در سفره هفت سین نماد چیست؟
سیب، به خاطر ظاهر زیبا و رنگ سرخش، نماد زیبایی، سلامتی و طراوت است. گذشتگان سیب را میوه‌ای شفابخش می‌دانستند که به سلامتی بدن کمک می‌کند، از این‌رو ایرانیان برای حفظ سلامتی افراد خانه آن را در کنار سایر نمادهای سفره هفت سین قرار می‌دادند. ناگفته نماند که این میوه‌‌ی خوش بر و رو در ادبیات ایرانی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد و نمادی از طراوت، جوانی و عشق نیز شناخته شده است.
69,500
65,330 تومان
سنجد در سفره هفت سین نماد چیست؟
میوه سنجد از طرفی نشانه زایش و باروری و از طرف دیگر میوه‌ای مفید برای تقویت ذهن و حافظه است. بنابراین حضور آن در سفره هفت‌سین نشانگر گسترش عشق و خرد در زندگی است.
100,000
77,000 تومان
سمنو در سفره هفت سین نماد چیست؟
سمنو که از جوانه گندم تهیه می‌شود، در وهله‌ی اول نماد برکت، قدرت و زایش است. از آنجایی‌که فرآیند پخت سمنو بسیار طولانی و دشوار است و یک روز کامل زمان می‌برد، بسیاری از مردم، آن را نمادی از صبر و تلاش نیز می‌دانند.
جدای از همه‌ی این‌ها، در تهیه‌ی این خوراکی قدیمی و خوشمزه از هیچ ماده افزودنی غیرطبیعی استفاده نمی‌شود، بنابراین می‌توان آن را نماد سلامت هم در نظر گرفت.
سبزه در سفره هفت سین نماد چیست؟
سبزه، که از دانه‌های گندم، عدس، ماش یا سایر دانه‌ها سبز می‌شود، نماد تازگی و تجدید حیات در طبیعت است و به نشانه شروع دوباره‌ی زندگی در سفره هفت سین قرار داده می‌شود. معمولا سبزه‌ی سفره هفت سین را بسیاری از خانواده‌های ایرانی در روز طبیعت یا همان ۱۳ به در، داخل آب روان می‌اندازند، زیرا معتقدند با این کار آرزوهای خود را به طبیعت می‌سپارند و برایشان برکت به‌همراه دارد.
سماق در سفره هفت سین نماد چیست؟
قدیمی‌ترها اعتقاد داشتند که رنگ قرمز تیره‌ی سماق به رنگ قرمز خورشید در هنگام طلوع شباهت دارد. همان‌طور که خورشید بعد از یک شب طولانی و تاریک، طلوع می‌کند، سماق نیز نماد صبوری در برابر سختی‌ها و تحمل مشکلات تا رسیدن به روزهای بهتر و روشن است. بنابراین، حضور آن در سفره هفت‌سین نشانه‌ای از تحمل سختی‌ها و امید به بهبود اوضاع در سال جدید است.
ماهی در سفره هفت سین نماد چیست؟
ماهی قرمز نیز که با بازیگوشی در تنگ آب به این سو و آن سو می‌رود، نشانهی حرکت، تکاپو و تغییرات مثبت در زندگی است. البته در برخی فرهنگ‌ها، ماهی قرمز را نماد شانس و خوشبختی نیز می‌دانند.
سیر در سفره هفت سین نماد چیست؟
سیر از نظر طب سنتی یک داروی طبیعی برای تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها محسوب می‌شود. بنابراین وجود آن در سفره هفت‌سین به معنای محافظت از سلامتی اعضای خانواده در برابر بیماری‌هاست.
سکه در سفره هفت سین نماد چیست؟
سکه جزو اجزای اصلی سفره هفت سین نیست، اما در گذشته مردم به‌نشانه‌ی امید برای افزایش روزی و کسب درآمد بیشتر، چندین سکه را در کنار سایر اجزای هفت‌سین قرار می‌دادند.
آینه در سفره هفت سین نماد چیست؟
آینه نیز جزو چیدمان‌های اصلی هفت سین نیست و کم‌کم به آن اضافه شده است. در فرهنگ ایرانی، آینه نمادی از پاکی، صداقت و روشنی است، بنابراین حضورش در سفره هفت‌سین نشانهی امید به آینده‌ای روشن است.
source