علائم بیماری سلیاک چیست؟

بیماری‌ دستگاه گوارشی موسوم به سلیاک می‌تواند از علائم بسیار عجبیی برخوردار باشد.

احتمالا شما بیماری سلیاک، اختلال خودایمنی در مواردی که گلوتن یعنی پروتئین موجود در گندم، چودار و جو، به پرزهای روده آسیب می‌رساند، را به مشکلات روده‌ایی و معده‌ایی مانند اسهال و دردهای شکمی ربط می‌دهید.

اما کمی تامل کنید، زیرا طبق اعلان مرکز بیماری‌های گوارشی دانشگاه شیکاگو در واقع سلیاک می‌تواند قریب به ۳۰۰ علائم از خود بروز دهد و می‌توانند طیف گسترده‌ایی از مشکلات روان‌شناختی، جسمانی و عصب‌شناختی را در خود جای دهد.

دکتر سونیا کوپفر، عضو هئیت علمی دانشگاه و از اعضای مرکز بیماری‌های گوارشی معتقد است که برخی از بیماران از علائم بسیاری عجیبی مانند یائسگی زودرس و نازک‌شدن موها برخوردارند، اما آن را به هیچ عنوان با سلیاک مرتبط تلقی نمی‌کنند.

طبق یافته‌های انجمن سلیاک، از هر ۱۰۰ نفر ممکن است فقط ۱ نفر به این عارضه دچار شود، بنابراین شناخت علائم مخفی و عجیب آن از اهمیت ویژه‌ایی برخوردار است.

حتی اگر این علائم برایتان شناخته شده جلوه نمود، نباید بدون مشورت با پزشک مصرف گلوتن را از برنامه‌ی غذایی خود حذف نمائید. پیش از هرگونه اقدام با پزشک خود مشورت نمائید و از او درخواست کنید تا برای کشف دقیق بیماری، برایتان آزمایش خون تجویز نماید.

در اینجا به ۵ نمونه از شایع‌ترین اما در عین حال عجیب‌ترین علائمی که نشان می‌دهد شما به بیماری سلیاک مبتلا هستید، اشاره می‌کنیم:

1. کم‌خونی دارید.

چنانچه جواب آزمایش خون نشان داد که مبتلا به فقر آهن، ماده‌ایی معدنی که به ساخت هموگلوبین یعنی پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز که اکسیژن را در بدن جابه جا می‌کند، هستید، شاید علت آن سلیاک باشد زیرا آهن در بخش‌های کوچکی از روده که تحت تاثیر بیماری آسیب دیده است، جذب نمی‌گردد. اغلب زنان بر این باورند که عادت ماهیانه‌ی آنها موجب فقر آهن در آنهاست، حال‌ آنکه تنها دلیل فقر آهن ناشی از عادت ماهیانه نیست.

پزشکان در اغلب موارد علائمی مانند کم خونی را به بیماری سلیاک مرتبط نمی‌دانند اما در یکی از مطالعات مشخص شد که یک سوم از بیماران مبتلا به سلیاک از کم‌خونی رنج می‌بردند.

چنانچه علائم کم‌خونی مانند خستگی مفرط و ضعف را تجربه نموده‌اید، از پزشکتان درخواست کنید تا آزمایش آهن برایتان تجویز نماید و چنانچه مشخص شد میزان آهن بدن شما به شکلی غیر طبیعی پایین‌تر از حد معمول است، آزمایش سلیاک انجام دهید.

2. قادر به تفکر نیستید.

ابهامات ذهنی می‌تواند یکی از علائم سلیاک باشد.

چرا در این اتاق قدم می‌زنید؟ چه کاری می‌خواستید انجام دهید؟ قطعا همه‌ی ما چنین نوسانات ذهنی مبهمی را تجربه نموده‌ایم، اما چنانچه این ابهامات ذهنی اغلب در شما پدیدار می‌شود و بروز آن دلایل قاطع دیگری از جمله استرس ندارد، احتمالا به سلیاک مبتلا هستید.

کوپفر می‌گوید، پادتن‌هایی که برای واکنش به گلوتن توسط بدن تولید می‌شوند، ممکن است به علائم عصب‌شناختی مرتبط باشند اما دلایل قاطع آن هنوز برای متخصصان در هاله‌ایی از ابهام است. چنانچه به سلیاک مبتلا باشید، پیروی از یک رژیم فاقد گلوتن کمک شایانی به شما خواهد نمود.

همچنین بخوانید: بیماری سلیاک و بارداری

3. ناامید هستید.

کوپفر بر این باور است که افسردگی و اضطراب از شایع‌ترین علائم سلیاک هستند. این امر می‌تواند از التهابات بیماری نشآت بگیرد یا ناشی از این حقیقت باشد که از نظر جسمانی در وضعیت مساعدی قرار ندارید.

کوپفر بیمارانی داشت که اذعان داشتند پس از پیروی از یک رژیم بدون گلوتن احساس سرزندگی بیشتری داشتند. با این وجود، کوپفر معتقد است که افسردگی و اضطراب در زمره اختلالات شایع تلقی می‌شوند، پس چنانچه فقط همین علائم را داشتید نیازی به انجام آزمایشات سلیاک احساس نمی‌شود. اما اگر افسردگی و اضطراب با مواردی که در لیست ذکر شد همراه بود، زمان آن فرار سیده تا با پزشک خود مشورت نمائید.

نشانه های بیماری سلیاک

4. از شکستگی استخوانی رنج می‌برید.

سلیاک خطر ابتلا به شکستگی‌های استخوانی را تا ۳۰٪ افزایش می‌دهد.

مطالعات مروری منتشر شده در مجله‌ی بالینی غدد درون ریز و متابولیسم در سال ۲۰۱۴ نشان داد خطر ابتلا به شکستگی‌های استخوانی در افرادی که مبتلا به سلیاک هستند در مقایسه با افرادی که به این عارضه مبتلا نیستند، تا ۳۰٪ بیشتر است؛ به طور خاص، خطر شکستگی لگن در این افراد تا ۶۹٪ بیشتر از افراد سالم است.

علت این امر می‌تواند ناشی از عدم جذب مواد مغذی همانند کلسیم از سوی روده‌ی کوچک آسیب‌دیده‌ی این‌ گونه افراد باشد. چنانچه در عنفوان جوانی قرار دارید و از علائم پوکی استخوان مانند شکستگی استخوان یا مشکلات شکل و فرم بدن رنج می‌برید، توجه خاص‌تری به اینگونه علائم داشته باشید. ‌

5. تعادل شما ناپایدار است.

شاید در هنگام راه رفتن مشکل عدم تعادل دارید و یا گاها تلوتلو می‌خورید. مشکلات تعادل و دیگر علائمی مانند بی‌حسی و مورمور شدن دست‌ها و پاها در زمره اختلالات عصب‌شناختیی جای دارند که با بیماری سلیاک مرتبطند.

گرچه در ابتدا تشخیص آن دشوار است اما طبق بررسی ام.آر.آی بیماران مبتلا به سلیاک که از عدم تعادل رنج می‌برند در سال ۲۰۱۲ که در بریتانیای کبیر صورت پذیرفت، مشخص شد که وضعیت مغزی این بیماران به ویژه تراکم بافت خاکستری مغز که مسول مهارت‌های حرکتی و شناختی است، دستخوش تغییر گشته است.