برای درمان آلزایمر چه بخوریم؟

وقتی حافظه‌ عزیزی شروع به لغزش می‌کند، خانواده معمولاً قبل از هر اقدام درمانی به سراغ اطلاعات می‌روند و دنبال این هستند که چه غذایی می‌تواند روند افت حافظه را کندتر کند، چه تغذیه‌ای برای مغز مفیدتر است و اصلاً آیا رژیم غذایی می‌تواند در کنار داروها نقش حمایتی داشته باشد یا نه. بسیاری از پژوهش‌ها نشان داده‌اند که رژیم غذایی صحیح نه‌تنها نقش محافظتی برای مغز دارد، بلکه می‌تواند به بهبود عملکرد شناختی و کاهش التهاب‌های عصبی کمک کند.

در چنین شرایطی، آگاهی و داشتن اطلاعات معتبر درباره اینکه «چه غذاهایی برای آلزایمر مفید است» می‌تواند تا حد زیادی اضطراب خانواده‌ها را کم کند. البته همیشه تغذیه به‌تنهایی کافی نیست؛ رسیدگی به داروها، پایش وضعیت شناختی و مراقبت‌های روزمره بخش جدایی‌ناپذیر این مسیر است. به همین دلیل بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند از خدمات پرستار بیمار استفاده کنند تا برنامه غذایی و مراقبتی بیمار زیر نظر فردی آشنا به اصول سالمندی و اختلالات شناختی تنظیم شود.

غذا چگونه می‌تواند بر آلزایمر اثر بگذارد؟

آلزایمر بیماری‌ای است که به مرور ارتباطات عصبی را تخریب می‌کند، اما سرعت این روند در افراد مختلف یکسان نیست. تحقیقات منتشرشده در سایت NIH (موسسه تحقیقاتی زیرنظر وزارت بهداشت و خدمات انسانی آمریکا) نشان می‌دهد که تغذیه یکی از عوامل مؤثر بر سلامت مغز است. غذاهای مناسب می‌توانند التهاب را کاهش دهند، گردش خون در مغز را بهتر کنند و از سلول‌های عصبی محافظت کنند. درست است که هیچ غذا یا رژیمی به‌تنهایی نمی‌تواند آلزایمر را درمان کند، اما گزینه‌های غذایی درست می‌توانند روند پیشرفت بیماری را کندتر کنند.

در این مقاله با هم بررسی می‌کنیم که کدام خوراکی‌ها بیشترین اثر حمایتی را روی مغز دارند و چرا بهتر است آنها را در رژیم غذایی عزیز سالمند یا فرد مبتلا به مشکلات شناختی مانند آلزایمر بگنجانیم. در نهایت نیز اشاره‌ای خواهیم کرد که چگونه یک مرکز معتبر می‌تواند در اجرای یک برنامه مراقبتی استاندارد کمک‌کننده باشد، به‌ویژه زمانی که خانواده نیاز به پرستار بیمار در منزل پیدا کند و بخواهد این کار را با اطمینان انجام دهد.

1.  رژیم‌های مفید برای مغز؛ از رژیم مدیترانه‌ای تا  MIND

یکی از شناخته‌شده‌ترین الگوهای غذایی که در مطالعات مختلف تأثیر مثبت بر عملکرد مغز داشته، رژیم مدیترانه‌ای است. این رژیم بر پایه مصرف سبزیجات، مغزها، ماهی، غلات کامل و روغن زیتون است. نسخه تکامل‌یافته‌تر آن، یعنی رژیمMIND ، به طور خاص برای سلامت مغز طراحی شده و در بسیاری از تحقیقات نتایج امیدوارکننده‌ای داشته است.

موارد کلیدی این رژیم‌ها عبارت‌اند از:

• مصرف روزانه سبزیجات برگ‌سبز مانند اسفناج و کاهو
• استفاده از انواع توت‌ها، چند بار در هفته
• جایگزین کردن گوشت قرمز با گوشت مرغ، بوقلمون یا ماهی
• مصرف روغن زیتون به‌جای روغن‌های جامد یا سرخ‌کردنی
• استفاده از حبوبات و غلات کامل به‌صورت منظم

پیروی از این الگوها باعث می‌شود مغز از مواد مغذی ضدالتهاب و آنتی‌اکسیدان بهره‌مند شود که در کاهش سرعت افت شناختی نقش دارند.

2. بهترین خوراکی‌ها برای حمایت از مغز

سبزیجات برگ‌تیره

اسفناج، کلم‌برگ، کاهوی سبز، جعفری و سبزی‌های مشابه سرشار از اسید فولیک، ویتامین K و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. این مواد در سلامت عروق مغز و کاهش التهاب نقش مهمی دارند.

ماهی‌های چرب

ماهی سالمون، قزل‌آلا، ساردین و ماکرل به دلیل وجود اسیدهای چرب امگا-۳ به‌خصوصDHA ، از سلول‌های عصبی محافظت می‌کنند. امگا-۳ به بهبود ارتباطات بین سلول‌های مغزی کمک می‌کند.

توت‌ها

یک انتخاب ساده ولی بسیار مؤثر. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در بلوبری، توت‌سیاه، توت‌فرنگی و انواع مشابه، از مغز در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می‌کنند. این استرس یکی از عوامل دخیل در آسیب عصبی است.

مغزها و دانه‌ها

گردو، بادام، پسته، تخم کدو و تخم آفتابگردان هم چربی‌های مفید دارند و هم منبع فوق‌العاده‌ای از ویتامین E هستند. مطالعات نشان می‌دهد ویتامین E می‌تواند بخشی از آسیب سلول‌های عصبی را کاهش دهد.

روغن زیتون

روغن زیتون فرابکر حاوی ترکیبات ضدالتهاب طبیعی است. این روغن به سلامت عروق و جریان بهتر خون به مغز کمک می‌کند.

حبوبات

عدس، نخود، لوبیا و ماش به دلیل فیبر بالا و آزادسازی پایدار انرژی می‌توانند اثر حفاظتی بر مغز داشته باشند. این مواد در تثبیت قند خون نیز مؤثرند و نوسانات قند می‌تواند عملکرد شناختی را تحت تأثیر قرار دهد.

چای سبز

چای سبز سرشار از ترکیباتی است که هم خاصیت ضدالتهاب دارند و هم از نورون‌ها محافظت می‌کنند. نوشیدن آن چند بار در هفته می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.

خوراکی‌هایی که بهتر است کمتر مصرف شوند

بعضی غذاها التهاب را افزایش می‌دهند و ممکن است بر عملکرد مغز اثر منفی بگذارند. کاهش مصرف این موارد توصیه می‌شود:

غذاهای سرخ‌کرده و چرب

• گوشت‌های فرآوری‌شده مانند سوسیس و کالباس

• شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های بسیار شیرین
• نمک زیاد
• روغن‌های جامد و چربی‌های ترانس

کم کردن این مواد نه تنها برای مغز، بلکه برای قلب، فشار خون و سلامت کلی بدن مفید است.

تغذیه‌ مناسب به تنهایی کافی نیست

اگرچه تغذیه بخش مهمی از مراقبت است، اما در کنار آن باید به موارد دیگری هم توجه کرد:

• خواب کافی و منظم
• فعالیت بدنی سبک مانند پیاده‌روی
• تحریک ذهنی: مطالعه، بازی‌های فکری، گفتگو
• کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت و فشارخون
• مصرف درست و منظم داروها

ترکیب همه این عوامل است که می‌تواند کیفیت زندگی فرد مبتلا به آلزایمر را بهتر کند.

نقش خانواده در اجرای یک رژیم غذایی مفید

مراقبت از یک فرد مبتلا به آلزایمر به‌ویژه در مراحل متوسط و پیشرفته، کار ساده‌ای نیست. خانواده معمولاً مجبور است برنامه دارویی، تغذیه، مراقبت روزانه و پیگیری علایم را مدیریت کند. حتی اگر رژیمی مثل MIND برای بیمار بسیار مفید باشد، اجرای آن بدون کمک ممکن است دشوار شود، زیرا فرد ممکن است فراموش کند غذا بخورد، غذا را تشخیص ندهد یا دچار بی‌اشتهایی شود.

در چنین شرایطی حضور فردی متخصص که تجربه مراقبت از بیماران شناختی را داشته باشد، کمک بزرگی است،  چه برای بیمار و چه برای خانواده.

چگونه یک مرکز معتبر برای مراقبت در منزل پیدا کنیم؟

انتخاب یک مراقب یا پرستار زمانی مهم‌تر می‌شود که قرار باشد فرد مبتلا به آلزایمر در خانه بماند، یعنی جایی که معمولاً بیشترین آرامش را دارد. یک مرکز معتبر باید:

• نیروهای آموزش‌دیده در زمینه بیماری‌های شناختی داشته باشد
• برنامه غذایی استاندارد و قابل اجرا ارائه دهد
• خانواده را در جریان وضعیت بیمار قرار دهد
• رفتار مناسب و انسانی را در اولویت قرار دهد
• دارای مجوزهای رسمی باشد

وقتی خانواده مطمئن باشد که اطلاعات و توصیه‌هایی که دریافت می‌کند معتبر و علمی است، می‌تواند با آرامش تصمیم بگیرد و برنامه مراقبتی را بهتر پیش ببرد.

جمع‌بندی

اگرچه آلزایمر درمان قطعی ندارد، اما تغذیه مناسب می‌تواند روند کاهش عملکرد شناختی را کندتر کند. رژیم‌های مدیترانه‌ای وMIND ، سبزیجات برگ‌تیره، ماهی، توت‌ها، مغزها و روغن زیتون از مفیدترین گزینه‌ها برای سلامت مغز هستند. در مقابل، باید مصرف غذاهای فرآوری‌شده، چربی‌های ناسالم و قندهای بالا را کاهش داد.

با این حال اجرای یک برنامه غذایی و مراقبتی مؤثر برای بیمارانی که مشکلات حافظه دارند، نیازمند همراهی و نظارت دقیق است. به همین دلیل بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند از خدمات مراکز معتبر استفاده کنند تا هم مراقبت‌ها اصولی باشد و هم آرامش روانی بیشتری داشته باشند. در این مسیر، مراکز حرفه‌ای می‌توانند با ارائه نیروهای باتجربه و آموزش‌دیده در زمینه مراقبت از بیماران شناختی و آلزایمری، به خانواده‌ها کمک کنند تا عزیزشان بهترین مراقبت ممکن را در منزل دریافت کند.

این مطلب دارای محتوا تبلیغاتی است.

این مطلب یک توصیه دارویی، پزشکی، یا پیشنهاد به خرید کالا و خدمات نیست.