وقتی صحبت از جایگزینی دندان‌های از دست رفته می‌شود، معمولاً دو نام بیشتر از همه شنیده می‌شوند: ایمپلنت دندان و اوردنچر. هر دو روش می‌توانند لبخند و توانایی جویدن را بازگردانند، اما مسیر رسیدن به این هدف در آن‌ها متفاوت است.
ایمپلنت به‌عنوان جایگزینی ثابت و نزدیک‌ترین گزینه به دندان طبیعی شناخته می‌شود، در حالی که اوردنچر ترکیبی از دست‌دندان متحرک و ایمپلنت است که مزایا و محدودیت‌های خاص خودش را دارد. در این مطلب می‌خواهیم به‌صورت مقایسه‌ای بررسی کنیم که این دو روش در چه جنبه‌هایی تفاوت دارند و هر کدام برای چه شرایطی انتخاب مناسب‌تری هستند.
اوردنچر چیست؟
اوردنچر نوعی دست‌دندان متحرک است که روی چند ایمپلنت یا دندان باقی‌مانده قرار می‌گیرد و نسبت به پروتزهای سنتی ثبات بیشتری دارد. این روش معمولاً برای افرادی مناسب است که چندین دندان یا کل دندان‌های یک فک را از دست داده‌اند و به دنبال راه‌حلی اقتصادی‌تر از کاشت تک‌تک ایمپلنت‌ها هستند.
ایمپلنت دندان چیست؟
ایمپلنت پایه‌ای تیتانیومی است که داخل استخوان فک کاشته می‌شود و مانند ریشه طبیعی دندان عمل می‌کند. پس از جوش خوردن با استخوان، تاج یا روکش روی آن قرار می‌گیرد و ظاهری مشابه دندان واقعی ایجاد می‌کند. ایمپلنت می‌تواند یک یا چند دندان و حتی کل فک را جایگزین کند و به دلیل دوام و شباهت بالا به دندان طبیعی، یکی از محبوب‌ترین روش‌های درمانی است.
اوردنچر و ایمپلنت چه تفاوت‌هایی دارند؟
هر دو روش اوردنچر و ایمپلنت با هدف جایگزینی دندان‌های از دست رفته به کار می‌روند، اما تفاوت‌های چشمگیری از نظر ساختار، ثبات، اثر بر استخوان فک، زیبایی، راحتی، هزینه و دوام دارند. انتخاب مناسب برای هر فرد به شرایط فک و لثه، میزان بودجه و حتی سبک زندگی او بستگی دارد. در ادامه، این دو روش را در ابعاد مختلف با هم مقایسه می‌کنیم. در نظر داشته باشید که در نهایت متخصص پروتز دندان روش مناسب را پیشنهاد می‌دهد.
ثبات و استحکام
اوردنچر نسبت به پروتزهای کامل قدیمی بسیار محکم‌تر است و هنگام صحبت یا غذا خوردن کمتر حرکت می‌کند. با این حال چون متحرک است، امکان دارد در موقعیت‌هایی مانند جویدن غذاهای سفت یا باز کردن دهان بیش از حد، اندکی جابه‌جایی داشته باشد.
ایمپلنت مستقیماً به استخوان فک متصل می‌شود و همان استحکامی را ایجاد می‌کند که از یک دندان طبیعی انتظار می‌رود. در نتیجه، بیمار هیچ‌گونه لغزش یا تکان خوردنی را تجربه نمی‌کند و می‌تواند با اطمینان کامل از آن استفاده کند.
تأثیر بر استخوان فک
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو روش تأثیر آن‌ها بر سلامت استخوان فک است. اوردنچر اگرچه به کمک ایمپلنت محکم می‌شود، اما فشار جویدن را به‌طور کامل به استخوان منتقل نمی‌کند و در نتیجه تنها تا حدی مانع تحلیل استخوان می‌شود.
ایمپلنت به دلیل شباهت زیاد به ریشه طبیعی دندان، نیروهای واردشده هنگام جویدن را مستقیم به استخوان منتقل می‌کند و همین موضوع باعث تحریک و حفظ تراکم استخوان می‌شود. به همین دلیل ایمپلنت مؤثرترین روش برای پیشگیری از تحلیل فک در درازمدت است.
زیبایی و حس طبیعی
از نظر زیبایی، هر دو روش می‌توانند ظاهر لبخند را بهبود دهند و دندان‌های مرتب و سفیدتری ایجاد کنند. با این حال، اوردنچر به دلیل متحرک بودن همیشه کمی حس مصنوعی دارد و برخی بیماران هنگام خندیدن یا صحبت کردن متوجه حضور آن می‌شوند.
ایمپلنت اما هم از نظر ظاهر و هم از نظر تجربه روزانه بیشترین شباهت را به دندان طبیعی دارد. رنگ و فرم تاج با سایر دندان‌ها هماهنگ می‌شود و چون ثابت است، بیمار به مرور زمان فراموش می‌کند که دندانش ایمپلنت است.
راحتی در جویدن و صحبت کردن
اوردنچر عملکرد بهتری نسبت به دست‌دندان‌های سنتی دارد و امکان جویدن و صحبت کردن نسبتاً راحت‌تری را فراهم می‌کند، اما همچنان در برابر غذاهای سفت یا در مکالمات طولانی ممکن است کمی حرکت داشته باشد. این موضوع برای برخی بیماران می‌تواند ناخوشایند باشد.
ایمپلنت در این زمینه برتری کاملی دارد؛ فرد می‌تواند انواع غذاها را بدون محدودیت بجود و هنگام صحبت کردن یا خندیدن هیچ تغییری در تلفظ یا روانی کلام احساس نمی‌کند.
بهداشت و نگهداری
مراقبت از اوردنچر نیازمند توجه ویژه است، زیرا باید هر روز از دهان خارج شده و به‌طور جداگانه شسته و تمیز شود. در صورت غفلت از این کار، احتمال تجمع باکتری و ایجاد بوی ناخوشایند دهان وجود دارد.
در مقابل، ایمپلنت همانند دندان طبیعی نیاز به مسواک زدن، نخ‌دندان و استفاده از دهان‌شویه دارد و بخشی از روتین روزانه بهداشت دهان محسوب می‌شود. این موضوع باعث می‌شود نگهداری از ایمپلنت ساده‌تر و برای بیمار راحت‌تر باشد.
تعداد ایمپلنت‌های لازم
در اوردنچر معمولاً ۲ تا ۴ ایمپلنت برای هر فک کافی است تا پروتز روی آن محکم شود. همین ویژگی باعث می‌شود هزینه و زمان درمان کمتر باشد. اما در ایمپلنت‌های تکی برای هر دندان یک پایه لازم است، یا در روش‌های جایگزین مانند بریج یا All-on-4 از چند ایمپلنت برای کل فک استفاده می‌شود. در هر صورت، تعداد پایه‌های موردنیاز در ایمپلنت بیشتر از اوردنچر است و این موضوع هم در هزینه و هم در زمان درمان تأثیر دارد.
تفاوت هزینه اوردنچر و ایمپلنت
اوردنچر از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه‌تر است و به‌ویژه برای بیمارانی که کل فک بی‌دندان دارند، گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود. طراحی ساده‌تر و نیاز به تعداد کمتر ایمپلنت باعث کاهش چشمگیر هزینه نهایی می‌شود. در مقابل، ایمپلنت درمانی پرهزینه‌تر است، به‌خصوص وقتی قرار باشد چندین دندان یا کل فک جایگزین شود. با این حال، بسیاری از بیماران ایمپلنت را یک سرمایه‌گذاری بلندمدت می‌دانند، زیرا دوام بالا و کیفیت زندگی بهتری ارائه می‌دهد.
زمان درمان و جراحی
اوردنچر معمولاً طی مدت کوتاه‌تری آماده می‌شود و مراحل جراحی آن نسبتاً ساده‌تر است. بیمار پس از کاشت چند ایمپلنت می‌تواند در زمان نسبتاً کمی از پروتز خود استفاده کند. ایمپلنت اما به دلیل نیاز به جوش خوردن پایه در استخوان (فرایند اُستئواینتگریشن)، درمانی زمان‌بر است و ممکن است چندین ماه طول بکشد تا پایه‌ها آماده نصب تاج شوند.
طول عمر و دوام
اوردنچر به‌طور متوسط بین ۵ تا ۱۰ سال ماندگاری دارد و به دلیل تغییر شکل لثه و استخوان ممکن است در این مدت نیاز به تعویض یا تنظیم پیدا کند. ایمپلنت در صورت مراقبت صحیح می‌تواند ۱۵ سال یا حتی مادام‌العمر دوام بیاورد. تحقیقات نشان می‌دهد درصد موفقیت ایمپلنت پس از ۱۰ سال بیش از ۹۰٪ است و همین آن را به گزینه‌ای ماندگارتر و پایدارتر تبدیل می‌کند.
کاندیدای مناسب برای اوردنچر و ایمپلنت
اوردنچر معمولاً برای افرادی مناسب است که همه یا بخش زیادی از دندان‌های خود را از دست داده‌اند، حجم استخوان فک آن‌ها برای کاشت چندین ایمپلنت کافی نیست یا به دنبال راه‌حلی اقتصادی‌تر و سریع‌تر هستند؛ به‌ویژه سالمندان و کسانی که تمایل یا توانایی جراحی‌های گسترده را ندارند.
در مقابل، ایمپلنت گزینه‌ای ایده‌آل برای افرادی است که تنها یک یا چند دندانشان را از دست داده‌اند، استخوان فک سالم و کافی دارند و به‌دنبال جایگزینی ثابت، طبیعی و ماندگار هستند که بیشترین شباهت را به دندان واقعی داشته باشد.
جمع‌بندی
اوردنچر و ایمپلنت هر دو روش‌های مؤثر برای جبران دندان‌های از دست‌رفته هستند، اما انتخاب بین آن‌ها به شرایط بیمار بستگی دارد. اوردنچر گزینه‌ای سریع‌تر و اقتصادی‌تر برای افرادی است که تعداد زیادی از دندان‌های خود را از دست داده‌اند یا استخوان فک کافی ندارند، در حالی‌که ایمپلنت بهترین انتخاب برای کسانی است که به دنبال جایگزینی ثابت، طبیعی و بادوام هستند. بنابراین با توجه به وضعیت دهان و بودجه، دندان‌پزشک می‌تواند مناسب‌ترین راه‌حل را پیشنهاد کند.
source