حجامت یکی از روشهای درمانی قدیمی که ریشه در طب سنتی دارد و امروزه بسیاری از افراد برای رفع مشکلات جسمانی خود همچنان به سراغ آن میروند. در این روش با ایجاد مکش روی پوست، جریان خون در ناحیهی مورد نظر افزایش پیدا میکند و در نتیجه عارضههای مختلفی چون سردرد، کمردرد و مشکلات پوستی کاهش مییابند. حجامت میتواند باعث کمتر شدن جوشهای صورت و بدن شود و پوستی شفاف را برای کسانیکه به سراغ امتحان آن میروند، به ارمغان میآورد. اگر میخواهید با این روش درمانی آشنایی کامل پیدا کنید و متوجه شوید که آیا حجامت برای جوش خوب است یا خیر، تا آخر این مطلب از دیجیکالا مگ با ما همراه باشید.
حجامت چیست؟
همانطور که در ابتدای مطلب هم گفتیم، حجامت یا بادکش درمانی یک روش درمانی کهن است که از آن برای کاهش درد و گرفتگی بدن استفاده میکنند. خاستگاه این طب سنتی به کشور چین و منطقهی غرب آسیا برمیگردد و هزاران سال است که مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش، درمانگر فنجانهایی را برای چند دقیقه روی کمر، شکم، بازوها، پاها یا بخشهای دیگر بدن قرار میدهد. ایجاد خلا یا نیروی مکش در داخل این فنجانها باعث میشود پوست به سمت بالا کشیده شود. در نتیجهی این اتفاق، گردش خون این ناحیه افزایش پیدا میکند و مشکلات و عارضههای جسمانی کاهش مییابند. البته حجامت برای کاهش التهاب بدن، آرامش گرفتن، بهبود حال عمومی و رفع گرفتگی عضلات هم انجام میشود.
انواع حجامت
شاید برایتان جالب باشد که بدانید حجامت انواع مختلفی دارد و هر کدام با هدف و شیوهی متفاوتی انجام میشود. در ادامه شما را با آنها آشنا خواهیم کرد.
- حجامت خشک: در این روش تنها از مکش برای کشیدن پوستی استفاده میشود و درمانگر هیچگونه برشی روی پوست ایجاد نمیکند. هدف اصلی انجام حجامت خشک افزایش جریان خون موضعی، کاهش درد و رفع گرفتگی عضلات است.
- حجامت تر: این نوع حجامت که در طب سنتی ایرانی و اسلامی بیشترین کاربرد را دارد، شامل دو مرحله میشود. در قدم اول پوستی با ایجاد مکش به داخل فنجان کشیده میشود و سپس با ایجاد خراشهای سطحی روی پوست، بار دیگر مکش انجام میگردد. با این کار مقدار کمی خون از بدن خارج میشود که افراد معتقدند به همراه آن سموم و مواد زائد هم از بدن بیرون میروند.
- حجامت گرم: یکی دیگر از روشهای انجام حجامت، شیوهی متحرک است. در این روش از حرارت یا شعله برای ایجاد خلأ درون فنجان استفاده میشود. پس از قرار گرفتن فنجان بر روی پوست، نسبت به روشهای معمول مکش قویتری روی پوست ایجاد میشود.
- حجامت متحرک: در این روش، پس از ایجاد مکش اولیه فنجانها بر روی سطح پوست حرکت داده میشوند. برای سهولت حرکت، پیش از آغاز درمان معمولا سطح پوست با روغنهای گیاهی چرب میشود. حجامت گرم هم از نظر شیوهی انجام و هم از نظر مزایا، شباهت زیادی به ماساژ عمقی دارد.
- حجامت با سوزن: در حجامت با سوزن، از ترکیب طب سوزنی و حجامت استفاده میکنند. این یعنی، فنجانها روی نقاطی قرار میگیرند که پیش از آن سوزنهای نازک طب سوزنی در آنها فرو رفتهاند. این ترکیب با هدف افزایش اثربخشی هر دو روش به کار میرود.
فواید حجامت
تا به اینجا متوجه شدیم که حجامت بهطور عمده برای تسکین دردهای جسمانی مورد استفاده قرار میگیرد؛ اما در واقع این روش درمانی فواید بسیار بیشتری دارد و تنها به همین مزیت محدود نمیشود. بسیاری از افراد آن را روشی برای بهبود کیفیت زندگی میدانند و میتواند به کاهش التهابهای داخلی، بهبود گردش خون و حتی افزایش سطح انرژی روزانه کمک کند. برخی افراد پس از انجام جلسات منظم، خواب عمیقتر، کاهش استرس و بازدهی بیشتر در فعالیتهای روزمره را تجربه کردهاند. همین مزایا باعث شده تا فواید حجامت نهتنها در حوزهی سلامت جسم، بلکه در ارتقای سلامت روان هم مورد توجه قرار بگیرد.
تاثیر حجامت بر جوش صورت
یکی از مهمترین مزیتهای این طب سنتی پرطرفدار، فواید بسیار زیاد حجامت برای جوش صورت است. این شیوهی درمانی با بهبود وضعیت عمومی بدن و کاهش عوامل تشدیدکنندهی جوشها آنها را رفع میکند. بسیاری از کسانیکه از جوشهای مقاوم و التهابی رنج میبرند، پس از چند جلسه شاهد کاهش قرمزی، کمتر شدن التهاب و متعادلتر شدن چربی پوست خود بودهاند. علاوه بر این، حجامت میتواند در کاهش لکهای ناشی از جوش و بهبود شفافیت پوست نقش داشته باشد.
تاثیر حجامت بر جوش بدن
کسانیکه با جوش بدن در نواحی مختلف مانند کمر، شانهها و بازوها مواجهه بودهاند، بهخوبی میدانند که این آکنهها خیلی سخت درمان میشوند. حجامت با ایجاد تعادل در بدن و کاهش عوامل التهابی، احتمال بروز جوشهای جدید را کمتر میکند و به روند بهبود جوشها سرعت میبخشد. بسیاری از افرادی که این روش را امتحان کردهاند، ادعا دارند که پس از مدتی، جوشهای بزرگ و دردناک بدنشان کاهش یافته و پوست آنها صافتر و یکنواختتر شده است.
دیگر فواید حجامت برای بدن
البته حجامت فواید دیگر هم دارد که برخی از افراد ممکن است با آنها آشنایی نداشته باشند:
- بهبود گردش خون در نواحی مختلف بدن
- کاهش دردهای عضلانی و مفصلی
- کمک به کاهش التهابهای داخلی
- تقویت سیستم ایمنی و افزایش مقاومت بدن
- کاهش استرس، اضطراب و بهبود کیفیت خواب
- تسریع روند ترمیم و بازسازی بافتها
- کاهش سردرد و میگرن در برخی افراد
- کمک به تنظیم فشار خون و بهبود جریان لنفاوی
- کاهش خستگی مزمن و افزایش سطح انرژی
- بهبود عملکرد دستگاه گوارش و رفع برخی مشکلات هضم
- ایجاد حس آرامش و افزایش تمرکز ذهنی
- کمک به دفع مواد زائد و کاهش بار متابولیکی بدن
خون لخته در حجامت نشانه چیست؟
معمولا برای کسانیکه میخواهند از فواید حجامت برای جوش و دیگر عارضههای بدن بهره ببرند برایشان این سوال پیش میآید که خون لخته در حجامت نشانهی چیست. در پاسخ به این سوال باید بگوییم که، از دیدگاه طب سنتی وجود لختههای خون در هنگام انجام این درمان خبر از تجمع مواد زائد در خون و همچنین غلظت خون بالا در بدن میدهد. این یعنی درمانگران بر این باورند که خروج خون لخته شده به معنای تخلیهی بخشی از این مواد و افزایش گردش خون سالم است.
از منظر پزشکی مدرن، دیده شدن لخته در خون حجامت بیشتر به میزان مکش، نحوهی برش سطحی پوست و سرعت انعقاد خون فرد مربوط است و الزاما نشانهی بیماری یا مشکل خاصی نیست. برخی افراد بهطور طبیعی خون غلیظتری دارند یا روند انعقاد خون در بدنشان سریعتر رخ میدهد؛ بنابراین احتمال تشکیل لخته در خون خارجشده در هنگام حجامت بیشتر است.
حجامت برای چه کسانی ضرر دارد؟
ممکن است پیش خودتان فکر کنید که حجامت با این همه مزیت و فایده برای بدن، میتواند به رفع مشکل هر کسی کمک کند. اما واقعیت این است که این روش سنتی هم میتواند برای برخی افراد ممنوع و حتی مضر باشد. در درجهی اول باید بدانید، از آنجاییکه تحقیقات انجام شده دربارهی اثرات حجامت در دوران بارداری محدود است، زنان باردار نباید به سراغ انجام این روش بروند. همچنین افرادی که با مشکلات جسمانی زیر روبرو هستند باید از انجام حجامت اجتناب کنند.
- کمخونی
- افراد دارای ضربانساز قلب (Pacemaker)
- اختلالات مرتبط با خونریزی مانند هموفیلی
- مشکلات مرتبط با لخته شدن خون مانند ترومبوز ورید عمقی (DVT)
- افراد دارای سابقهی سکته
- بیماریهای قلبی و عروقی
- بیماریهای پوستی از جمله اگزما و پسوریازیس
حجامت بهتر است یا خون دادن؟
حتما شما هم هنگام تصمیمگیری برای انجام حجامت از اطرافیان خود شنیدهاید که بهجای این روش به سراغ خون دادن بروید. اما سوالی اینجاست که کدام یک از این شیوهها بهتر است و واقعا باعث کاهش عارضههای جسمانی میشوند؟ بیایید آنها را با یکدیگر مقایسه کنیم.
هدف و عملکرد
- حجامت بیشتر با هدف پاکسازی بدن از سموم، بهبود گردش خون موضعی، کاهش التهاب و درد و کمک به بهبود وضعیت پوست انجام میشود. تمرکز آن بر تحریک نقاط خاصی از بدن و برقراری تعادل در سیستمهای داخلی است.
- هدف اصلی اهدای خون، کمک به بیماران نیازمند و کاهش حجم خون به منظور پیشگیری یا مدیریت برخی بیماریهای پزشکی مانند غلظت بالای خون است. خون دادن روی برخی بیماریهای خاص تاثیر مثبتی دارد اما معمولا برای بهبود وضعیت عمومی بدن مفید واقع نمیشود.
اثربخشی و شواهد علمی
- حجامت شواهد علمی محدودی دارد و اثرات آن بیشتر در قالب گزارشهای تجربی و طب سنتی بررسی شده است.
- خون دادن تاثیرات فیزیولوژیکی مشخصی مانند کاهش آهن در بدن و بهبود جریان خون در افرادی که دچار غلظت خون هستند دارد. این فواید بر اساس تحقیقات پزشکی مدرن تایید شدهاند.
حجامت و خون دادن اهداف متفاوتی دارند و نمیتوان یکی را به طور مطلق بر دیگری برتری داد. اگر هدف شما بهبود سلامت عمومی، کاهش جوش یا کاهش دردهای عضلانی است، حجامت گزینهای مکمل محسوب میشود. اما اگر هدف، اهدای خون، کمک به بیماران یا مدیریت غلظت خون است، خون دادن را انتخاب کنید.
بهترین زمان برای حجامت برای خانمها و آقایان
برای اینکه بتوانید بهترین نتیجه را از حجامت بگیرید باید بدانید که زمان مناسب برای انجام آن چه وقتی است. بهترین زمان حجامت برای جوش یا دیگر عارضههای جسمانی بسته به جنسیت، شرایط بدنی و حتی فصل میتواند متفاوت باشد.
- بهترین زمان حجامت برای خانمها: مناسبترین و بهترین زمان حجامت برای زنان بعد از پایان دورهی قاعدگی و تا اواسط چرخهی قاعدگی است؛ زیرا در این بازه خون و انرژی بدن نسبتا متعادل است و احتمال عوارض کمتر میشود. همچنین توصیه میشود از انجام حجامت در روزهای قاعدگی خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث خونریزی شدید یا ضعف بدن شود.
- بهترین زمان حجامت برای آقایان: در مردان، بهترین زمان انجام حجامت اوایل صبح یا بعد از وعدهی صبحانه سبک است. بدن در این ساعات نسبت به دفع سموم و افزایش گردش خون پاسخ بهتری نشان میدهد. بهتر است بین انجام حجامت و فعالیتهای شدید بدنی یا ورزش سنگین، فاصلهی زمانی مناسبی رعایت شود تا بدن دچار فشار نشود.
حجامت در تابستان
انجام حجامت در فصل تابستان نیازمند رعایت نکات خاصی است تا هم از این روش درمانی بهره ببرید و هم احتمال بروز عوارض احتمالی ناشی از آن را کاهش دهید. گرمای تابستان باعث افزایش جریان خون در سطح پوست و حساستر شدن آن میشود؛ بنابراین شدت مکش باید متعادل باشد تا کبودی و التهاب شدید رخ ندهد. علاوهبر این، تابستان با افزایش تعریق بدن همراه است، بنابراین قبل و بعد از حجامت مصرف آب کافی اهمیت ویژهای دارد تا از ضعف یا سرگیجه جلوگیری شود.
حجامت باید در ساعات خنکتر روز، مانند صبح زود یا عصر، انجام شود تا بدن کمتر در معرض گرمای شدید قرار گیرد. همچنین پوست و بدن در این فصل سال ممکن است نسبت به جلسات متوالی حساستر باشند؛ در نتیجه رعایت فاصله زمانی مناسب بین جلسات ضروری است. فراموش نکنید که پس از انجام حجامت از قرار گرفتن در نور مستقیم خورشید خودداری کنید و ناحیهی حجامت شده را با لباس مناسب بپوشانید تا کبودی و التهاب کاهش یابد.
تقویم حجامت 1404
به منظور اینکه بتوانید بیشترین بهره را از حجامت ببرید باید بهترین بازههای زمانی انجام را بشناسید. با توجه به توصیههای طب سنتی و تجربه عملی، برخی روزها و ماهها برای انجام حجامت مناسبتر هستند که در زیر آنها را میبینید.
تقویم حجامت برای نیمهی اول سال 1404
ماه | روزهای مناسب حجامت | روزهای ویژه | روزهای احتیاطی | روزهای نامناسب |
فروردین | ۵ تا ۱۵ | ۱۲، ۱۴، ۱۷ | ۴، ۱۶ | ۱، ۲، ۳، ۲۰ به بعد |
اردیبهشت | ۱۰ تا ۲۰ | ۱۲، ۱۴، ۱۷ | ۴، ۱۶ | ۱، ۲، ۳، ۲۰ به بعد |
خرداد | ۸ تا ۱۸ | ۱۲، ۱۴، ۱۷ | ۴، ۱۶ | ۱، ۲، ۳، ۲۰ به بعد |
تیر | ۵ تا ۱۵ | ۱۲، ۱۴، ۱۷ | ۴، ۱۶ | ۱، ۲، ۳، ۲۰ به بعد |
مرداد | ۱۰ تا ۲۰ | ۱۲، ۱۴، ۱۷ | ۴، ۱۶ | ۱، ۲، ۳، ۲۰ به بعد |
شهریور | ۵ تا ۱۵ | ۱۲، ۱۴، ۱۷ | ۴، ۱۶ | ۱، ۲، ۳، ۲۰ به بعد |
تقویم حجامت برای نیمهی دوم سال 1404
ماه | روزهای مناسب حجامت | روزهای ویژه | روزهای احتیاطی | روزهای نامناسب |
مهر | ۵ تا ۱۵ | ۱۲، ۱۴، ۱۷ | ۴، ۱۶ | ۱، ۲، ۳، ۲۰ به بعد |
آبان | ۱۰ تا ۲۰ | ۱۲، ۱۴، ۱۷ | ۴، ۱۶ | ۱، ۲، ۳، ۲۰ به بعد |
آذر | ۸ تا ۱۸ | ۱۲، ۱۴، ۱۷ | ۴، ۱۶ | ۱، ۲، ۳، ۲۰ به بعد |
دی | ۵ تا ۱۵ | ۱۲، ۱۴، ۱۷ | ۴، ۱۶ | ۱، ۲، ۳، ۲۰ به بعد |
بهمن | ۱۰ تا ۲۰ | ۱۲، ۱۴، ۱۷ | ۴، ۱۶ | ۱، ۲، ۳، ۲۰ به بعد |
اسفند | ۵ تا ۱۵ | ۱۲، ۱۴، ۱۷ | ۴، ۱۶ | ۱، ۲، ۳، ۲۰ به بعد |
منبع: Cleveland
source