راهنمای جامع استفاده و ثبت نام در سامانه املاک و اسکان

سامانه املاک و اسکان به منظور ایجاد شفافیت در بازار مسکن، ساماندهی معاملات ملکی و شناسایی واحدهای خالی از سکنه راه‌اندازی شده است. این سامانه محلی برای ثبت اطلاعات مالکان و مستأجران محسوب می‌شود و نقش مهمی در یکپارچه‌سازی داده‌های مربوط به سکونت و مالکیت ایفا می‌کند. ثبت‌نام در این سامانه تنها یک اقدام اداری ساده نیست، بلکه شرطی اساسی برای دریافت بسیاری از خدمات دولتی و بانکی همچون صدور دسته‌چک، تمدید گواهینامه، استفاده از خدمات بیمه‌ای و حتی ثبت قراردادهای اجاره به شمار می‌رود. از همین رو آشنایی با نحوه ثبت نام و الزامات آن برای تمامی شهروندان اهمیت ویژه‌ای دارد. در این مطلب قصد داریم به صورت کلی به نحوه ثبت نام در سامانه املاک و اسکان و جزئیات مربوط به امکانات و خدمات این سامانه بپردازیم.

سامانه املاک و اسکان چیست و چه اهدافی دارد؟

سامانه ملی املاک و اسکان، یکی از طرح‌های کلیدی وزارت راه و شهرسازی است که با هدف ساماندهی بازار مسکن و کنترل خانه‌های خالی ایجاد شد. دلیل راه‌اندازی این سامانه بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی و در چارچوب قانون مالیات بر خانه‌های خالی است. بنابراین کلیه سرپرستان خانوار، چه مالک باشند و چه مستأجر، موظف‌اند اطلاعات سکونت و مالکیت املاک خود را در آن ثبت کنند. اطلاعاتی نظیر آدرس دقیق، کد پستی، متراژ و نوع کاربری ملک در این سامانه درج می‌شود و مبنای تصمیم‌گیری‌های مالیاتی و خدماتی دولت قرار می‌گیرد.

مهم‌ترین هدف این سامانه، ایجاد شفافیت در مالکیت املاک و کاهش تخلفات در معاملات ملکی است. ثبت کامل و دقیق اطلاعات باعث می‌شود دولت بتواند خانه‌های خالی را شناسایی کرده و مطابق ماده 54 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، مالیات متعلقه را اعمال کند. این اقدام علاوه بر مقابله با احتکار و سوداگری در بازار مسکن، موجب افزایش عرضه واحدهای مسکونی و در نتیجه تعادل نسبی قیمت‌ها در بازار اجاره و خرید می‌شود.

سامانه املاک و اسکان تنها به موضوع مالیات محدود نمی‌شود، بلکه به‌عنوان زیرساختی برای ارائه بسیاری از خدمات عمومی و بانکی نیز عمل می‌کند. به عنوان مثال، دریافت دسته‌چک بانکی، ثبت قراردادهای اجاره، انشعابات گاز و حتی برخی تسهیلات مسکن منوط به ثبت اطلاعات در این سامانه است. علاوه بر این، داده‌های موجود، امکان ایجاد یک بانک اطلاعاتی جامع از وضعیت مسکن کشور را فراهم می‌کند تا دولت بتواند سیاست‌گذاری‌های دقیق‌تری در حوزه مسکن و برنامه‌های حمایتی انجام دهد.

نحوه ثبت نام در سامانه املاک و اسکان

سامانه املاک و اسکان یک پایگاه داده ملی است که دلیل راه‌اندازی آن، شفافیت معاملات، جلوگیری از سوداگری، شناسایی خانه‌های خالی و تسهیل خدمات عمومی است. اگر اطلاعات خود را ثبت نکنید، نه‌تنها مشمول مالیات می‌شوید، بلکه دسترسی به خدمات بانکی و دولتی هم برایتان محدود خواهد شد. در ادامه توضیح می‌دهیم که چگونه می‌توانید در این سامانه ثبت نام کنید.

ورود به سامانه املاک و اسکان

• ابتدا به آدرس رسمی سامانه اسکان و املاک به نشانی amlak.mrud.ir مراجعه کنید. در صفحه نخست، دو گزینه اصلی مشاهده می‌شود.
  • • ورود افراد حقیقی: ویژه مالکان یا مستأجران به‌عنوان اشخاص حقیقی.
    • ورود افراد حقوقی: ویژه شرکت‌ها، سازمان‌ها یا نهادهای حقوقی دارای ملک.

• با انتخاب یکی از این دو مسیر، کاربر به‌طور خودکار به «درگاه دولت من» هدایت خواهد شد. بدین ترتیب، بدون نیاز به ثبت‌نام جداگانه، دسترسی به خدمات سامانه امکان‌پذیر می‌شود.
• فرآیند ورود به درگاه دولت من بسیار ساده و شامل دو مرحله است.
  • • مرحله اول: وارد کردن شماره تلفن همراه (متصل به کد ملی) و کد امنیتی
    • مرحله دوم: دریافت پیامک حاوی کد فعال‌سازی پنج رقمی و وارد کردن آن در سامانه

مشخص کردن وضعیت مالکیت ملک

• بعد از ورود، با سه گزینه مواجه می‌شوید.
  • • مالک خودم هستم: در صورت ثبت ملک به نام شخص.
    • شخص دیگری مالک است (مستأجر هستم): ویژه مستأجران.
    • ساکن خارج از ایران هستم: برای افرادی که در خارج از کشور اقامت دارند.
• گزینه «مالک خودم هستم» را انتخاب کنید.

• کد پستی ملک به‌صورت خودکار نمایش داده می‌شود. در صورت صحت، ادامه دهید.

• در مرحله‌ی بعد، کاربر باید نوع سند خود را مشخص کند که شامل موارد زیر می‌شود.

• • • تک‌برگ: رسمی و معتبر، صادره از اداره ثبت اسناد و املاک
    • دفترچه‌ای (منگوله‌دار): سند قدیمی چندصفحه‌ای.
    • عادی: شامل قولنامه یا مبایعه‌نامه

• اطلاعات دقیق شامل شماره دفتر املاک، شماره صفحه، پلاک اصلی و فرعی، شماره یکتا، شماره دفتر املاک و سایر جزئیات را وارد کنید. در صورت انتخاب سند عادی یا دفترچه‌ای، تأییدیه «اقرار به مالکیت» الزامی است.

• اگر اطلاعات را درست وارد نکنید، با خطای زیر مواجه می‌شوید؛

• در صورت بروز خطا یا عدم بازیابی اطلاعات سند، می‌توانید با شماره پشتیبانی 02191002068 تماس بگیرید یا به اداره ثبت اسناد و املاک مراجعه کنید.
• در صورت نمایش ملک در لیست، آن را انتخاب کنید.
• در صورت عدم نمایش، گزینه «ثبت به‌عنوان ملک جدید» را انتخاب و اطلاعات را تکمیل کنید.

• میزان سهم (بر حسب دانگ) و تاریخ شروع مالکیت را مطابق سند درج کنید.

• تاریخ شروع سکونت خود را وارد کنید. در صورت غیر مسکونی بودن (مانند کارگاه یا سرایداری)، گزینه مربوطه را انتخاب کنید.

•  شناسه قبض برق و نوع کنتور را وارد کنید. البته امکان افزودن قبوض دیگر مانند آب، گاز یا کد نوسازی نیز وجود دارد.

• اطلاعات را با دقت بررسی و در صورت نیاز اصلاح کنید.

• پس از اطمینان از صحت داده‌ها، گزینه «ثبت نهایی» را انتخاب کنید. بدین ترتیب، اطلاعات ملک به‌طور کامل در سامانه ثبت می‌شود.

مراحل ثبت‌نام و ورود به سامانه املاک و اسکان برای مستأجران

• برای ثبت نام در سامانه املاک و اسکان به عنوان مستأجر، بعد از ورود، باید به جای انتخاب گزینه «مالک خودم هستم، گزینه «شخص دیگری مالک است» را انتخاب کنید.

• سامانه ممکن است کد پستی ملک را به‌صورت خودکار نمایش دهد. در غیر این صورت آن را وارد کنید. توجه داشته باشید کد پستی روی قبوض آب، برق یا گاز ممکن است نادرست باشد؛ حتماً صحت آن را از سامانه پست استعلام کنید.
• پس از وارد کردن کد پستی، اطلاعات مالک را وارد کنید.

الف) مالک حقیقی

• گزینه حقیقی را انتخاب کنید.
• کد ملی مالک را وارد و تأیید کنید.
• پس از نمایش مشخصات مالک، در صورت صحت، روی تأیید کلیک کنید.

ب) مالک حقوقی (سازمانی)

• گزینه حقوقی/سازمانی را انتخاب کنید.
• شناسه ملی مالک را وارد و تأیید کنید.
• در صورت نمایش صحیح مشخصات، روی تأیید کلیک کنید.

توضیح: در صورت عدم دسترسی به شناسه ملی حقوقی، می‌توانید با گزینه یافتن شناسه وارد سامانه جامع پایگاه اطلاعات اشخاص حقوقی شوید و شناسه ملی سازمان یا شرکت مورد نظر را استخراج کنید.

• پس از نمایش مشخصات مالک، صحت اطلاعات را بررسی کنید.

• در صورت وجود بیش از یک مالک، با کلیک روی افزودن مالک جدید، اطلاعات مالکین دیگر را وارد کنید.
• پس از بررسی، به مرحله بعد بروید.

• اطلاعات ملک به صورت پیش‌فرض نمایش داده می‌شود.
• در صورت صحت اطلاعات، مرحله بعد را انتخاب کنید. در صورت وجود مغایرت:
  • • اگر امکان ویرایش موجود است، اصلاح کنید.
    • در غیر این صورت، به اداره ثبت اسناد و املاک محل سکونت یا پشتیبانی سامانه (02191002068) مراجعه کنید.
• تاریخ شروع اقامت خود را وارد کنید.
• در صورت غیر مسکونی بودن ملک (سرایداری، کارگاه، کارخانه و غیره)، گزینه مربوط به محل اقامت غیر مسکونی را تیک بزنید.
• شناسه قبض برق و نوع کنتور الزامی است.

• برای افزودن قبوض دیگر (آب، گاز، کد نوسازی شهرداری)، گزینه افزودن قبض را انتخاب کنید و اطلاعات مورد نیاز را وارد کنید.
• در این مرحله، تمامی اطلاعات نمایش داده می‌شود.
• صحت اطلاعات را بررسی و در صورت نیاز به ویرایش، با گزینه مرحله قبل اصلاح کنید.

• پس از اطمینان، روی ثبت نهایی کلیک کنید.
• سامانه پیامی مبنی بر ثبت اطلاعات ملک نمایش می‌دهد.
• با کلیک روی بله، فرآیند ثبت با موفقیت پایان می‌یابد و اطلاعات ملک شما به‌صورت کامل در سامانه ثبت می‌شود.

ثبت‌ قرارداد اجاره در سا‌مانه املاک و ا‌سکا‌ن

برای ثبت قرارداد اجاره در سامانه املاک و اسکان، دیگر نیازی به ثبت اطلاعات در سامانه اسکان و املاک نیست. تمامی فرایندها از طریق سامانه خودنویس انجام می‌شود.

وزارت راه و شهرسازی سامانه‌ای به نام «خودنویس» (khodnevis.mrud.ir) معرفی کرده که مالکان و مستأجران بتوانند قراردادهای اجاره خود را به‌صورت آنلاین ثبت و کد رهگیری رسمی دریافت کنند. هدف این سامانه افزایش شفافیت معاملات ملکی، کاهش تخلفات، جلوگیری از معاملات صوری و تسهیل فرایند ثبت قراردادهای اجاره است.

قبلاً دریافت کد رهگیری تنها از طریق بنگاه‌های مشاور املاک امکان‌پذیر بود و افراد مجبور بودند حضوری به این مراکز مراجعه کنند. با راه‌اندازی سامانه خودنویس، می‌توان بدون واسطه و بدون هزینه اضافی، قرارداد اجاره را ثبت و کد رهگیری معتبر دریافت کرد.

‌ثبت نام در سامانه املاک و اسکان برای دسته چک

ثبت نام در سامانه املاک و اسکان برای دسته چک صیادی امری ضروری و لازم است. بر اساس تبصره (8) الحاقی ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم و اطلاعیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ارائه خدمات بانکی از جمله صدور دسته‌چک صیادی منوط به ثبت و احراز کد پستی محل اقامت اشخاص در سامانه ملی املاک و اسکان کشور است.

مشتریان قبل از مراجعه به شعب بانک و درخواست صدور دسته‌چک باید اقدامات زیر را انجام دهند:

• ثبت کد پستی محل سکونت در سامانه ملی املاک و اسکان کشور
• اطمینان از مطابقت کد پستی با اطلاعات اعلامی به بانک

در صورت عدم انجام این مراحل، سامانه صیاد با اعمال محدودیت‌های بازدارنده، امکان صدور دسته‌چک را از تاریخ اعلامی فراهم نخواهد کرد. این فرآیند در راستای اجرای قوانین مالیاتی و شفاف‌سازی وضعیت املاک و محل سکونت اشخاص حقیقی انجام می‌شود. عدم ثبت اطلاعات ممکن است منجر به محرومیت از خدمات بانکی مانند صدور دسته‌چک گردد.

برای کسب اطلاعات بیشتر و رفع ابهامات، می‌توانید به شعب بانک‌ها یا وب‌سایت رسمی سامانه ملی املاک و اسکان مراجعه کنید.

ثبت‌‌ کد پستی در سا‌مانه ا‌ملاک و اسکا‌ن

برای ثبت ملک یا دریافت دسته‌چک، لازم است ابتدا به ثبت کد پستی در سامانه املاک و اسکان بپردازید. یعنی ابتدا باید کد پستی ملک خود را در سامانه املاک و اسکان وارد کنید. یافتن کد پستی نیز فرآیندی ساده دارد؛ در همان مراحل ثبت‌نام، در صورتی که کد پستی را در اختیار ندارید، گزینه‌ای با عنوان «یافتن کد پستی» یا مشابه آن وجود دارد. با انتخاب این گزینه، به سامانه رسمی یافتن کد پستی هدایت می‌شوید که در مطلبی جداگانه، روش کامل استفاده از آن را به‌طور دقیق توضیح داده‌ایم.

سا‌مانه ا‌ملا‌ک و ا‌سکان برای گواهینامه

ثبت نام در سامانه املاک و اسکان برای گواهینامه هم ضروری است. برای انجام مراحل مربوط به صدور گواهینامه، ثبت کد پستی محل سکونت در سامانه ملی املاک و اسکان الزامی است. فرآیند ثبت مشابه آنچه پیش‌تر توضیح داده شد، انجام می‌گیرد. اما لطفاً پیش از شروع ثبت‌نام، موارد زیر را آماده داشته باشید؛

• نشانی دقیق محل سکونت
• کد پستی معتبر
• نوع مالکیت ملک (مالک، مستأجر یا ساکن به‌صورت رایگان)
• شناسه قبض برق
• شماره همراه به نام متقاضی

با آماده بودن این اطلاعات، فرآیند ثبت در سامانه سریع‌تر و بدون مشکل انجام خواهد شد.

اخطار سا‌مانه املاک و اسکان

اخطار سامانه املاک و اسکان را باید جدی گرفت. در صورتی که از بانک یا دستگاه‌های دولتی پیامکی با مضمون زیر دریافت کرده‌اید، لازم است نسبت به ثبت اقامتگاه اصلی خود در سامانه ملی املاک و اسکان اقدام کنید.

مطابق قانون، ارائه خدمات دستگاه‌ها منوط به ثبت اقامتگاه اصلی در سامانه اسکان و املاک به نشانی زیر است. در صورت عدم ثبت اقامتگاه خود در این سامانه، امکان دریافت خدمات برای شما مقدور نخواهد بود.

و پیامک زیر هم گاهی اوقات برای افراد از سوی بانک ارسال می‌شود؛

شما برای دریافت خدمت به بانک مراجعه کرده‌اید. برای جلوگیری از اختلال در دریافت خدمات بانکی به منظور ثبت و خوداظهاری اقامتگاه اصلی خود به سامانه اسکان و املاک مراجعه نمایید.

توصیه می‌شود این اخطار سامانه املاک و اسکان را جدی گرفته و در اولین فرصت، جهت ثبت نام و ثبت اطلاعات مورد نیاز در این سامانه‌ها اقدام کنید. اگر خودتان نمی‌توانید، با مراجعه به کافینت یا امور مشترکین، این کار را انجام دهید.

تغییر آدرس در سامانه املاک و اسکان

سرپرستان خانوار و مالکین موظف‌اند اطلاعات ملک و هویتی خود را به‌صورت دقیق در سامانه اسکان و املاک ثبت کنند. اما در صورتی که اطلاعات به اشتباه ثبت شود، امکان ویرایش آن وجود دارد تا داده‌ها به‌روز و صحیح باقی بمانند. برای تغییر آدرس در سا‌مانه املاک و اسکان مراحل زیر را دنبال کنید؛

• وارد سامانه املاک به آدرس amlak.mrud.ir شوید.
• با شماره ملی و شماره همراه وارد حساب کاربری خود شوید.
• به بخش «املاک تحت مالکیت» بروید.
• روی گزینه «ویرایش ملک» کلیک کنید (این گزینه زمانی فعال است که ثبت ملک نهایی باشد).
• اطلاعات مورد نظر را اصلاح و ثبت کنید.
• پس از اعمال تغییرات، حتماً دکمه «ثبت» را فشار دهید تا اصلاحات نهایی شوند.

با دنبال کردن این مراحل، امکان تصحیح و به‌روزرسانی اطلاعات ملکی و هویتی شما فراهم می‌شود و از بروز مشکلات در دریافت خدمات دولتی و بانکی جلوگیری می‌شود.

چرا باید در سا‌مانه ا‌ملا‌ک و اسکان ثبت نام کنیم؟

ثبت‌نام در سامانه ملی املاک و اسکان کشور یک اقدام قانونی و الزامی برای تمامی سرپرستان خانوار، مالکان و مستأجران است. این سامانه با هدف شفاف‌سازی وضعیت مالکیت و سکونت در کشور ایجاد شده و مطابق با ماده 54 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، ثبت اطلاعات املاک در آن برای جلوگیری از شناسایی واحدهای مسکونی به‌عنوان خانه‌های خالی و اعمال مالیات بر آن‌ها ضروری است.

عدم ثبت اطلاعات در این سامانه می‌تواند منجر به شناسایی واحد مسکونی به‌عنوان خانه خالی و اعمال مالیات مربوطه شود. به‌علاوه، ارائه خدمات دولتی و بانکی، از جمله صدور دسته‌چک، به ثبت‌نام در این سامانه وابسته است. بنابراین، برای جلوگیری از مشکلات احتمالی و بهره‌مندی از خدمات دولتی، توصیه می‌شود که تمامی افراد اطلاعات سکونتی و ملکی خود را در سامانه ملی املاک و اسکان به آدرس amlak.mrud.ir ثبت کنند.

جمع‌بندی

در این مطلب به طور کامل به شرح چیستی و امکانات سامانه املاک و اسکان پرداختیم. گفتیم که ثبت نام در این سامانه از این جهت ضروری است که مالک مسکن را از پرداخت مالیات بی‌مورد معاف کرده و از ایجاد خلل در ارائه‌ی خدمات بانکی به وی جلوگیری می‌کند. حتی برای دریافت گواهی‌نامه هم ثبت نام در این سامانه ضروری است. فقط باید توجه داشته باشید که برای ثبت نام در این سامانه، حتما باید کد پستی معتبر داشته باشید.

منبع: دیجی‌کالا مگ