هر آنچه باید درباره اینترنت 5G بدانید

فناوری 5G فقط یک گام دیگر در تکامل اینترنت موبایل نیست؛ بلکه یک جهش بزرگ به سوی آینده‌ای متصل‌تر و هوشمندتر به شمار می‌رود. این نسل جدید از شبکه‌های ارتباطی، با وعده سرعت‌های فوق‌العاده بالا، تاخیر بسیار کم و ظرفیت اتصال انبوه دستگاه‌ها، در حال بازتعریف شیوه تعامل ما با دنیای دیجیتال است. از خودروهای خودران گرفته تا جراحی از راه دور و شهرهای هوشمند، اینترنت 5G زیرساخت لازم برای تحقق ایده‌هایی را فراهم می‌کند که تا دیروز تنها در داستان‌های علمی-تخیلی ممکن بودند. در این مطلب، به شکلی جامع به بررسی این فناوری، تاریخچه، سرعت، کاربردها و وضعیت آن در ایران می‌پردازیم.

88,798,800

87,022,900

تومان

تاریخچه اینترنت 5G

سفر برای رسیدن به اینترنت 5G یک مسیر طولانی و حاصل همکاری‌های بین‌المللی گسترده بود. برخلاف تصور عمومی، این فناوری محصول یک شرکت یا یک اختراع لحظه‌ای نیست، بلکه نتیجه بیش از یک دهه تحقیق و توسعه توسط نهادهای معتبر جهانی است.

نخستین جرقه‌های این تحول در حدود سال 2008 زده شد، زمانی که سازمان فضایی آمریکا (ناسا) همکاری خود را برای توسعه نسل جدیدی از ارتباطات آغاز کرد. اما حرکت جدی‌تر در سال 2012 با ورود اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) و تعریف برنامه‌ای به نام «IMT-2020» کلید خورد. هدف این برنامه، تعیین استانداردها و چشم‌انداز جهانی برای نسل پنجم شبکه موبایل بود.

در سال‌های بعد، شرکت‌های بزرگ فناوری مانند سامسونگ و نوکیا با دستیابی به سرعت‌های آزمایشی بیش از 1 گیگابیت بر ثانیه، نشان دادند که این رویا به واقعیت نزدیک است. نقطه عطف این مسیر در سال 2017 با تصویب اولین استانداردهای فنی 5G توسط کنسرسیوم 3GPP رقم خورد که راه را برای تجاری‌سازی این فناوری هموار کرد.

سرانجام، در اواخر سال 2018 و اوایل سال 2019، کره جنوبی به عنوان اولین کشور در جهان، شبکه‌های تجاری و سراسری اینترنت 5G را راه‌اندازی نمود و رسما جهان را وارد عصر جدیدی از ارتباطات کرد. از آن زمان تاکنون، این فناوری با سرعتی چشمگیر در سراسر جهان در حال گسترش است.

سرعت اینترنت 5G

یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های اینترنت 5G، سرعت آن است. اما سرعت اینترنت 5G چقدر است؟ برای پاسخ به این پرسش، باید بین سرعت تئوری و سرعت واقعی تفاوت قائل شویم.

از نظر تئوری، اینترنت 5G قادر است به سرعت دانلود تا 20 گیگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود تا 10 گیگابیت بر ثانیه دست یابد. این اعداد به معنای سرعتی حدود 100 برابر بیشتر از بهترین حالت شبکه 4G است. با چنین سرعتی، دانلود یک فیلم سینمایی با کیفیت بالا تنها چند ثانیه زمان می‌برد.

اما در دنیای واقعی، سرعت اینترنت 5G به عوامل مختلفی مانند فاصله از دکل مخابراتی، نوع باند فرکانسی، تراکم جمعیت و حتی موانع فیزیکی مانند ساختمان‌ها بستگی دارد. به همین دلیل، سرعت تجربه شده توسط کاربران در کشورهای مختلف متفاوت است.

کشورهای پیشرو در این زمینه، به ویژه در حاشیه خلیج فارس و شرق آسیا، توانسته‌اند به سرعت‌های خیره‌کننده‌ای دست یابند. برای مثال:

• امارات متحده عربی: با سرعت میانگین بین 630 تا 660 مگابیت بر ثانیه، یکی از سریع‌ترین شبکه‌های 5G جهان را دارد.
• کره جنوبی: کاربران در این کشور سرعتی بین 341 تا 432 مگابیت بر ثانیه را تجربه می‌کنند.
• قطر: با سرعتی بین 522 تا 588 مگابیت بر ثانیه، در رتبه بالایی قرار گرفته است.

در اروپا و آمریکا نیز سرعت‌ها قابل توجه است، هرچند به پای کشورهای پیشتاز نمی‌رسد. برای مثال، میانگین سرعت در ایالات متحده بین 97 تا 167 مگابیت بر ثانیه و در کشورهایی مانند نروژ و فنلاند حدود 140 تا 145 مگابیت بر ثانیه گزارش شده است. به طور کلی، افزایش سرعت اینترنت مهم‌ترین دستاورد قابل لمس این فناوری برای کاربران عادی محسوب می‌شود.

آیا اینترنت 5G در ایران وجود دارد؟

پاسخ به این سوال مثبت است. اینترنت 5G از سال 1399 به صورت رسمی وارد ایران شد و از آن زمان تاکنون، توسعه آن با شتاب مناسبی ادامه داشته است. اولین سایت 5G در ایران توسط اپراتور ایرانسل در مرداد ماه 1399 راه‌اندازی شد و چندی بعد، همراه اول نیز به این رقابت پیوست.

امروزه، تعداد سایت‌های فعال 5G در کشور از مرز 2000 سایت عبور کرده است و هر دو اپراتور اصلی کشور، یعنی ایرانسل و همراه اول، به طور گسترده در حال توسعه پوشش این شبکه هستند.

اینترنت 5G در کدام شهرهای ایران است؟

در حال حاضر، تمرکز اصلی اپراتورها بر پوشش مراکز استان‌ها و شهرهای بزرگ و پرجمعیت بوده است. پوشش اینترنت 5G تقریبا تمام مراکز استان‌ها را در بر می‌گیرد و در شهرهای مهم سایر استان‌ها نیز به سرعت در حال گسترش است.

توسعه شبکه در این شهرها ادامه دارد و کاربران برای اطلاع دقیق از نقاط تحت پوشش می‌توانند به نقشه‌های به روز شده در وب‌سایت اپراتور خود مراجعه کنند. برای مثال، با سر زدن به مقالات مناطق تحت پوشش 5G همراه اول یا مناطق تحت پوشش 5g ایرانسل می‌توانید جدیدترین اطلاعات مکانی را به دست آورید.

سرعت اینترنت 5G در ایران چقدر است؟

سرعت اینترنت 5G در ایران نیز مانند سایر نقاط جهان، بسته به منطقه و شرایط متغیر است. در تست‌های انجام شده در شهرهای مختلف، سرعت‌های بسیار خوبی ثبت شده است. برای مثال، سرعت‌هایی بین 300 تا بیش از 600 مگابیت بر ثانیه در شهرهایی مانند قم، اهواز و شیراز گزارش شده است. حداکثر سرعت ثبت شده در آزمایشگاه‌های داخلی نیز به حدود 4 گیگابیت بر ثانیه می‌رسد که نشان‌دهنده ظرفیت بالای زیرساخت‌های کشور برای ارائه خدمات با کیفیت است.

چه گوشی‌هایی اینترنت 5G دارند؟

امروزه دسترسی به گوشی‌های 5G بسیار آسان‌تر از گذشته شده است. بر اساس آمارهای جهانی، حدود 67% از کل گوشی‌های هوشمندی که در سال 2024 فروخته می‌شوند، از اینترنت 5G پشتیبانی می‌کنند. این یعنی اکثر گوشی‌های جدید و میان‌رده به بالای برندهای معتبری چون سامسونگ، اپل، شیائومی و هواوی به این فناوری مجهز هستند.

با این حال، برای استفاده از اینترنت 5G در ایران، تنها داشتن گوشی کافی نیست. گاهی به دلیل محدودیت‌های نرم‌افزاری، قابلیت 5G در برخی مدل‌ها برای اپراتورهای ایرانی فعال نشده است. البته این مشکل به تدریج در حال برطرف شدن است و پیش‌بینی می‌شود تا اوایل سال 2025، تمام برندهای اصلی گوشی، اینترنت 5G را برای کاربران ایرانی فعال کنند.

اگر قصد خرید یک دستگاه جدید دارید، بررسی مشخصات و اطمینان از پشتیبانی آن از باندهای فرکانسی 5G در ایران اهمیت دارد. انتخاب بهترین گوشی 5g به نیازها و بودجه شما بستگی دارد، اما خوشبختانه گزینه‌های متنوعی در بازار وجود دارد. علاوه بر گوشی، برای دسترسی ثابت به این شبکه در منزل یا محل کار، می‌توانید از مودم‌های مخصوص این فناوری استفاده کنید. جستجو برای بهترین مودم 5g شما را با مدل‌های مختلفی آشنا خواهد کرد که می‌توانند سرعت‌های بالا را به صورت بی‌سیم در اختیار شما قرار دهند.

کاربردهای اینترنت 5G

شاید هیجان‌انگیزترین بخش ماجرا، کاربردهای اینترنت 5G باشد. این فناوری تنها برای دانلود سریع‌تر فیلم نیست، بلکه زیرساخت لازم برای انقلابی در صنایع مختلف را فراهم می‌کند. تاخیر بسیار پایین (کمتر از 1 میلی‌ثانیه) و سرعت بالا، امکان تحقق سناریوهایی را می‌دهد که با 4G غیرممکن بودند.

• سلامت و درمان: یکی از تحول‌آفرین‌ترین کاربردهای اینترنت 5G در حوزه پزشکی است. جراحی از راه دور، که در آن یک جراح متخصص می‌تواند بیماری را از صدها کیلومتر دورتر عمل کند، به لطف ارتباط بدون تاخیر 5G ممکن می‌شود. همچنین، دستگاه‌های پوشیدنی هوشمند می‌توانند به طور لحظه‌ای اطلاعات حیاتی بیمار را برای پزشک ارسال کنند و جان انسان‌ها را نجات دهند.
• خودروهای خودران: خودروهای هوشمند برای تصمیم‌گیری‌های آنی و جلوگیری از تصادف، نیازمند ارتباط دائمی و بدون وقفه با یکدیگر و با زیرساخت‌های شهری (مانند چراغ‌های راهنمایی) هستند. اینترنت 5G این ارتباط پایدار و سریع را تضمین می‌کند.
• شهرهای هوشمند: اینترنت 5G به شهرها اجازه می‌دهد تا با استفاده از هزاران حسگر متصل، مدیریت ترافیک، مصرف انرژی، امنیت عمومی و خدمات شهری را بهینه کنند. برای مثال، چراغ‌های خیابان تنها زمانی روشن می‌شوند که عابر یا خودرویی در حال عبور باشد.
• صنعت و کارخانه‌های هوشمند: در کارخانه‌ها، ربات‌ها و ماشین‌آلات می‌توانند به صورت بی‌سیم و با هماهنگی کامل با یکدیگر کار کنند. همچنین، نگهداری پیش‌بینی‌کننده (Predictive Maintenance) با تحلیل داده‌های دریافتی از حسگرها، از خرابی دستگاه‌ها قبل از وقوع جلوگیری می‌کند.
• سرگرمی و رسانه: پخش زنده رویدادهای ورزشی با کیفیت 8K، تجربه بازی‌های آنلاین بدون تاخیر و دنیای واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) همگی با اینترنت 5G به سطح جدیدی از کیفیت و جذابیت می‌رسند.

تفاوت‌های کلیدی 5G و 4G

برای درک بهتر ارزش اینترنت 5G، بهتر است آن را با نسل قبلی یعنی 4G مقایسه کنیم:

• سرعت: همان‌طور که گفته شد، 5G از نظر تئوری تا 100 برابر سریع‌تر از 4G است. در عمل نیز این تفاوت بسیار چشمگیر و معمولا بین 5 تا 20 برابر است.
• تاخیر (Latency): این بزرگ‌ترین برتری 5G است. تاخیر در شبکه 5G می‌تواند به کمتر از 1 میلی‌ثانیه برسد، در حالی که در 4G این عدد بین 30 تا 100 میلی‌ثانیه است. این ویژگی برای کاربردهای حساس مانند خودروهای خودران حیاتی است.
• ظرفیت: شبکه 5G می‌تواند تعداد بسیار بیشتری دستگاه را به طور همزمان پشتیبانی کند (حدود 1 میلیون دستگاه در هر کیلومتر مربع). این قابلیت، آن را برای عصر اینترنت اشیا (IoT) ایده‌آل می‌سازد.
• باند فرکانسی: 5G از طیف گسترده‌تری از فرکانس‌ها، از جمله باندهای موج میلی‌متری (mmWave) استفاده می‌کند که پهنای باند بسیار بیشتری را فراهم می‌آورند.

به طور خلاصه، اینترنت 5G یک ارتقای صرف نیست، بلکه یک فناوری کاملا جدید است که پایه‌های دنیای دیجیتال فردا را می‌سازد.

88,798,800

87,022,900

تومان

منبع: دیجی‌کالا مگ