کودکان با کنجکاوی ذاتی خود، همیشه در حال کشف دنیای اطراف هستند و ابزارهای دیجیتال، بخشی جدانشدنی از زندگی آنها شدهاند. در این میان، یوتیوب یکی از محبوبترین پلتفرمهای ویدیویی است، اما محتوای آزاد آن نگرانیهایی برای والدین ایجاد کرده است. برای رفع این نگرانی، نسخهای ویژه به نام یوتیوب کیدز طراحی شده که محیطی امنتر و مناسبتر برای کودکان فراهم میکند. در ادامه با امکانات، مزایا و محدودیتهای این پلتفرم آشنا میشوید.
یوتیوب کیدز (کودکان) چیست
یوتیوب کیدز چیست؟ یوتیوب کیدز در واقع نسخهای ویژه و مستقل از پلتفرم اصلی یوتیوب است که توسط شرکت گوگل طراحی و منتشر شده تا دنیای ویدیوهای آنلاین را برای کودکان قابل اعتماد و کنترلشده کند. هدف اصلی از ساخت این نسخه، فراهم کردن محیطی سرگرمکننده، آموزنده و در عین حال ایمن برای کودکان است؛ محیطی که کودک بتواند با خیال راحت در آن به تماشای کارتون، انیمیشن، موزیکهای کودکانه، ویدیوهای آموزشی و محتوای مناسب سن خود بپردازد، بدون آنکه با محتوای خشن، ترسناک، نامناسب و یا گیجکننده مواجه شود.
در یوتیوب کیدز، برخلاف نسخه اصلی یوتیوب، محتواها بر اساس گروه سنی و موضوع، از پیش دستهبندی شدهاند. این دستهبندیها شامل موضوعاتی مثل یادگیری، برنامههای کودک، موسیقی، فعالیتهای خانوادگی و موارد مشابه است. الگوریتمهایی که پشت پردهی این اپلیکیشن کار میکنند، بهگونهای طراحی شدهاند که فقط ویدیوهایی را به نمایش بگذارند که مناسب کودکان باشند. البته این الگوریتمها همیشه بینقص نیستند، اما تیم یوتیوب بهصورت مداوم عملکرد آنها را بهبود میدهد و از گزارشهای والدین برای اصلاح و حذف ویدیوهای نامناسب استفاده میکند.
یکی از ویژگیهای قابل توجه یوتیوب کودکان، کنترل و نظارت کامل والدین بر محتوای قابل مشاهده توسط فرزندشان است. والدین میتوانند مشخص کنند که کودکشان در چه گروه سنیای قرار دارد (مثلا پیشدبستانی، دبستانی یا نوجوان) و همچنین میتوانند تایمر زمانبندی تعیین کنند تا کودک بیش از حد از صفحه نمایش استفاده نکند. حتی قابلیت غیرفعال کردن جستجو هم وجود دارد؛ یعنی کودک فقط بتواند ویدیوهایی را تماشا کند که از قبل تایید شدهاند و در لیست قرار دارند، نه اینکه خودش به جستجو و انتخاب محتوا بپردازد. اگرچه به صورت مستقیم نمی توان از یوتویب کیدز محتوا را دانلود کرد، اما مانند یوتیوب راههای فراری مثل برنامه دانلود از یوتیوب وجود دارد.
اگرچه ساخت اکانت یوتیوب برای درامد با گوشی یکی از اهداف اصلی تولیدکننده محتوای یوتیوب است، اما در این پلتفرم خبری از کامنتهای عمومی یا تبلیغات هدفمند برای کودکان نیست. تبلیغاتی که نمایش داده میشوند هم تحت قوانین خاص و سختگیرانهی مربوط به کودکان هستند و هرگونه محتوای تجاری که ممکن است کودک را تحت تاثیر منفی قرار دهد، بهطور جدی فیلتر میشود. رابط کاربری برنامه بسیار ساده، رنگارنگ و شاد طراحی شده تا استفاده از آن برای کودکان، حتی آنهایی که هنوز سواد خواندن و نوشتن ندارند، آسان باشد. استفاده از آیکونهای بزرگ، صداها و انیمیشنهای دوستانه، فضای دلنشینی را فراهم کرده که کودک با آن احساس راحتی و آشنایی میکند.
نکته جالب دیگر درباره یوتیوب کیدز این است که هم به صورت اپلیکیشن موبایل (برای اندروید و iOS) و هم از طریق وبسایت قابل استفاده است. این انعطافپذیری باعث شده والدین بتوانند در هر شرایطی، اعم از خانه، سفر یا حتی مهمانی، بهراحتی محیطی سرگرمکننده و مطمئن برای کودک خود فراهم کنند. همچنین، والدین میتوانند بهصورت دستی هم ویدیوهایی را به لیست محتوای مجاز اضافه یا حذف کنند و حتی کل دسترسی را فقط به لیستی از کانالها و ویدیوهای انتخابی خود محدود نمایند.
سایت یوتیوب کیدز
سایت یوتیوب کیدز به نشانی www.youtubekids.com در دسترس قرار دارد و بهعنوان نسخهی تحتوب این پلتفرم، تماشای ویدیوهای کودکانه را بدون نیاز به نصب نصب یوتیوب کیدز فراهم میکند. این سایت به گونهای طراحی شده که کاربری ساده، روان و کودکپسند داشته باشد. با ورود به سایت، کودک مستقیما با صفحهای رنگارنگ و زنده مواجه میشود که بخشهای مختلف آن با آیکونهای بزرگ، تصاویر جذاب و افکتهای بصری قابل تشخیص، او را به سمت محتوای مناسب هدایت میکنند.
در همان ابتدای ورود به سایت، از کاربر (که در واقع والدین هستند) خواسته میشود تا مشخصات اولیهای مثل سن کودک و نوع دسترسی را تعیین کنند. پس از این مرحله، محیط شخصیسازیشدهای برای کودک ایجاد میشود که بر اساس سن او محتوای ویدیویی پیشنهاد میشود. دستهبندیهای مختلف مانند انیمیشن، آهنگهای کودکانه، برنامههای آموزشی، داستانگویی، کاردستی و فعالیتهای خلاقانه در بالای صفحه دیده میشوند و کودک میتواند بهراحتی میان آنها جابهجا شود.
یکی از قابلیتهای جالب سایت یوتیوب کیدز این است که نیازی به ورود یا ثبتنام الزامی ندارد، اما برای استفادهی کاملتر از قابلیتهای نظارتی، والدین میتوانند با حساب گوگل خود وارد شده و پروفایل کودک را ایجاد کنند. پس از این مرحله، قابلیت تعیین زمانبندی، فیلتر محتوا، مسدودسازی برخی کانالها یا ویدیوها و حتی محدود کردن دسترسی فقط به ویدیوهای تاییدشده وجود دارد. همهی این گزینهها از طریق تنظیماتی که فقط با پاسخ دادن به یک سوال ساده از سوی والدین باز میشود، در دسترس قرار دارند.
طراحی سایت سایت یوتیوب کیدز بهگونهای است که از نظر بصری برای کودکان بسیار جذاب باشد، اما در عین حال هیچ المان پیچیدهای در آن دیده نمیشود تا کودک هنگام کار با آن دچار سردرگمی نشود. در بسیاری از موارد، ویدیوها بهصورت خودکار در حال نمایش هستند و تنها با چند کلیک میتوان به ویدیوهای مشابه یا محبوب دسترسی داشت. نبود دکمههای زیاد و تبلیغات گمراهکننده، تجربهی کاربری ساده و قابل فهمی برای بچهها ایجاد کرده است.
این نسخه تحتوب، در دستگاههایی مانند لپتاپ، کامپیوترهای رومیزی یا حتی مرورگرهای تبلت هم عملکرد مناسبی دارد و نیازی به دانلود ندارد. همین موضوع باعث شده یوتیوب کیدز از طریق سایت، گزینهی خوبی برای استفاده در محیطهای عمومی مثل مهدکودکها یا کلاسهای آموزشی باشد. سرعت بارگذاری مناسب، قابلیت واکنشگرایی در اندازههای مختلف صفحه و دسترسی آسان به محتوای مورد علاقهی کودک از دیگر نقاط قوت این نسخه است.
دانلود یوتیوب کیدز
برای استفاده از یوتیوب کیدز روی گوشی یا تبلت، میتوان اپلیکیشن رسمی آن را از فروشگاههای معتبر دانلود کرد. این برنامه برای سیستمعاملهای اندروید و iOS طراحی شده و با اکثر گوشیها و تبلتهای جدید سازگار است.
دانلود یوتیوب کیدز برای اندروید
کاربران اندروید میتوانند برنامه را از گوگل پلی دانلود کنند. تنها کافیست در قسمت جستجوی فروشگاه، عبارت YouTube Kids را وارد کرده و برنامهی رسمی که توسط Google LLC منتشر شده است را انتخاب و دانلود یوتیوب کیدز برای اندروید را انجام دهند.
دانلود یوتیوب کیدز برای آیفون
کاربران آیفون یا آیپد میتوانند آن را از اپ استور بهصورت رایگان دریافت کنند. پس از دانلود یوتیوب کیدز و نصب اپلیکیشن، راهاندازی آن مراحل سادهای دارد. والدین باید در ابتدا برخی تنظیمات اولیه را انجام دهند؛ از جمله تایید سن کودک، انتخاب گروه سنی مناسب، و فعالسازی یا غیرفعالسازی قابلیتهایی مثل جستجو. همچنین والدین میتوانند با ورود به حساب کاربری گوگل خود، پروفایل کودک را ایجاد کرده و دسترسی به ویدیوها را دقیقتر مدیریت کنند.
از آنجایی که یوتیوب کیدز برای ارائه تجربهای ایمن طراحی شده، نسخههای غیررسمی یا مشابه که در سایتهای دیگر وجود دارند ممکن است معتبر نباشند یا امنیت لازم را نداشته باشند. به همین دلیل، توصیه میشود برنامه فقط از منابع رسمی مثل گوگل پلی، اپ استور یا وبسایت اصلی یوتیوب کیدز دانلود شود.
اپلیکیشن یوتیوب کیدز برای اندروید و آیفون بهروزرسانیهای منظم دریافت میکند که شامل بهبود امنیت، رفع باگها و بهینهسازی عملکرد است. بنابراین پس از نصب، بهتر است قابلیت بهروزرسانی خودکار را در تنظیمات فروشگاه فعال نگه دارید تا همیشه از آخرین نسخه با بهترین عملکرد استفاده شود. حجم این برنامه نسبتا سبک است و فضای زیادی از حافظه دستگاه را اشغال نمیکند. با اتصال به اینترنت، ویدیوها بهصورت آنلاین پخش میشوند.
یوتیوب کیدز فارسی
اگرچه در حال حاضر چیزی به نام یوتیوب کیدز فارسی یا یوتیوب کودکان فارسی وجود ندارد. با این حال، این به این معنا نیست که هیچ محتوای فارسیای در یوتیوب کیدز در دسترس نیست. در خود اپلیکیشن یا سایت گوگل کیدز، اگر والدین، کشور حساب کاربری یا دستگاه را روی منطقهای قرار داده باشند که زبان فارسی پشتیبانی نمیشود، رابط کاربری برنامه به زبانهای دیگر (معمولا انگلیسی) نمایش داده میشود. اما در بخش محتوایی، اگر کودک عباراتی مثل کارتون فارسی یا آموزش حروف فارسی را جستوجو کند، ممکن است به محتوای فارسیزبان هم دسترسی پیدا کند؛ البته این موضوع خیلی به الگوریتمهای یوتیوب، کشور ثبتشده حساب و زبان فعال دستگاه بستگی دارد. همچنین برای کودکان بزرگتر میتوان زیرنویس فارسی یوتیوب را فعال کرد.
در حال حاضر برخی کانالهای کودکانهی ایرانی یا فارسیزبان، ویدیوهای خود را روی یوتیوب آپلود کردهاند و ممکن است این محتواها در یوتیوب کیدز نمایش داده شوند، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که همیشه در دسترس باشند.
تنظیمات محدود کردن یوتیوب کیدز
برای محدودسازی دقیق و هدفمند در اپلیکیشن یوتیوب کیدز، والدین میتوانند از ابزارهای داخلی برنامه استفاده کنند تا هم محتوای نمایشدادهشده متناسب با سن کودک باشد و هم زمان استفاده از برنامه تحت کنترل قرار گیرد. در گام نخست، اپلیکیشن یوتیوب کیدز را در دستگاهی که کودک از آن استفاده میکند اجرا نمایید. در صفحه اصلی برنامه، آیکونی به شکل قفل (معمولا در گوشه پایین سمت راست یا بالا سمت راست) مشاهده خواهید کرد. با لمس این آیکون، برای ورود به بخش تنظیمات لازم است رمز عبور عددی که از پیش تعیین کردهاید وارد شود یا به یک سوال امنیتی پاسخ داده شود.
پس از ورود موفق، فهرستی از پروفایلهای ثبتشده برای کودکان نمایش داده میشود. در صورتی که تاکنون پروفایلی ایجاد نکردهاید، گزینهای با عنوان افزودن کودک یا Add Child در دسترس است که با انتخاب آن میتوانید با وارد کردن نام، سن و تصویر کودک، یک پروفایل جدید بسازید. پس از ایجاد پروفایل، وارد بخش تنظیمات آن شوید.
در تنظیمات هر پروفایل، بخشی با عنوان Content Settings یا تنظیمات محتوا قابل مشاهده است. در این قسمت، یکی از سه سطح محتوایی متناسب با گروه سنی کودک را انتخاب کنید:
Preschool (پیشدبستانی): مناسب برای کودکان زیر ۴ سال. در این سطح، تنها ویدیوهایی با محتوای بسیار ساده، تصویری، آموزشی و کاملا کودکانه نمایش داده میشود.
Younger (سنین پایین): مناسب برای کودکان ۵ تا ۸ سال. محتوای این سطح شامل انیمیشن، موسیقی، آموزشهای ساده و سرگرمیهای متناسب با این گروه سنی است.
Older (بزرگتر): مناسب برای کودکان ۹ تا ۱۲ سال. این سطح اجازه دسترسی به ویدیوهایی کمی پیشرفتهتر را میدهد که هنوز هم در چارچوب محتوای امن برای کودکان قرار دارند.
مدت زمان استفاده از یوتیوب کیدز را کنترل کنید!
پس از انتخاب سطح مناسب، تنظیمات به صورت خودکار ذخیره میشوند. در ادامه میتوانید محدودسازی زمانی هم اعمال کنید. برای این کار، مجددا وارد اپلیکیشن شده و آیکون قفل را لمس کنید. پس از وارد کردن رمز عبور یا پاسخ به سوال امنیتی، گزینهای با عنوان Timer یا تایمر نمایان میشود. با انتخاب این گزینه، میتوانید مدتزمان مشخصی (برای مثال ۱۵، ۳۰ یا ۶۰ دقیقه) را برای استفاده کودک از برنامه تعیین کنید. پس از پایان زمان تعیینشده، برنامه بهطور خودکار قفل شده و ادامه تماشای ویدیو امکانپذیر نخواهد بود.
از دیگر اقدامات توصیهشده برای والدین، بررسی دورهای ویدیوهای مشاهدهشده توسط کودک، گزارش محتوای نامناسب در صورت مشاهده و ایجاد عادات سالم در استفاده از ابزارهای دیجیتال است. با این روشها، محیط یوتیوب کیدز به فضایی امنتر، کنترلشدهتر و متناسب با نیازهای رشدی فرزندان تبدیل خواهد شد.
کودکان چگونه ویدیوها را پیدا کنند؟
اگر برای کنترل بیشتر برایتان سوال پیش آمده که چگونه کودکان میتوانند به محتوا دست پیدا کنند و ویدیوها را مشاهده کنند، باید بدانید که کودکان در اپلیکیشن یوتیوب کیدز میتوانند از راههای مختلفی ویدیوها را پیدا کرده و تماشا کنند. یکی از این راهها، استفاده از قابلیت جستوجو است. در صورتی که این ویژگی توسط والدین فعال شده باشد، کودک میتواند با تایپ کردن کلمات یا عبارات مورد نظر خود، فهرستی از ویدیوها را مشاهده کند که با آن موضوع مرتبط هستند. محتوایی که از این طریق در اختیار کودک قرار میگیرد، الزاما بررسیشده و تاییدشده توسط کارشناسان یوتیوب کیدز نیست و ممکن است صرفا به کمک الگوریتمهای خودکار انتخاب شده باشد. از همین رو توصیه میشود والدین در صورت تمایل به کنترل دقیقتر، این قابلیت را غیرفعال کنند.
روش دیگر، استفاده از صفحه اصلی برنامه است. در این بخش، ویدیوها در دستهبندیهای مشخص مانند موسیقی، نمایشها، یادگیری و سایر موضوعات کودکپسند به نمایش درمیآیند. این دستهها ممکن است به صورت پویا تغییر کنند و گاهی اوقات بر اساس فعالیتهای پیشین کودک، پیشنهادهایی در صفحه اصلی ظاهر شود. اگر والدین گزینه نمایش محتوای تاییدشده را فعال کرده باشند، تنها ویدیوهایی در دسترس کودک قرار میگیرد که مستقیما توسط والدین انتخاب شدهاند و دستهای خاص به نام مورد تایید شما به صفحه اصلی افزوده میشود.
علاوه بر این، یوتیوب کیدز بخشی تحت عنوان ویدیوهای پیشنهادی دارد که محتوای آن با توجه به سابقه تماشا یا جستوجوی کودک تنظیم میشود. حتی اگر قابلیت جستوجو غیرفعال باشد، این بخش همچنان میتواند ویدیوهایی را به کودک پیشنهاد دهد. نکته مهم آن است که این پیشنهادها هم به صورت خودکار و با کمک الگوریتم انتخاب میشوند و نظارت انسانی همهجانبه بر آنها وجود ندارد. والدین میتوانند با پاکسازی اطلاعات ذخیرهشده برنامه، محتوای پیشنهادی را بازنشانی کنند.
در نهایت، بخشی به نام تماشای دوباره یا Watch Again هم وجود دارد که به کودک کمک میکند که ویدیوهایی را که پیشتر دیده است، مجددا مرور کند. این ویژگی به صورت تفکیکشده برای هر پروفایل عمل میکند و سابقه تماشای هر کودک بهصورت مجزا ذخیره میشود. بنابراین، تجربه تماشای هر فرزند در محیطی شخصیسازیشده حفظ میگردد.
توصیههای نهایی استفاده از یوتیوب کیدز
برای استفاده ایمنتر و موثرتر از یوتیوب کیدز، توصیه میشود والدین از همان ابتدا تنظیمات برنامه را با دقت بررسی و شخصیسازی کنند. یکی از مهمترین اقدامها، ساختن پروفایل جداگانه برای هر کودک است تا محتوای نمایشدادهشده مطابق با سن، علاقهمندیها و نیازهای همان کودک تنظیم شود. همچنین پیشنهاد میشود ویژگی جستوجو در برنامه، در صورت لزوم و بسته به سن و توانایی درک کودک، غیرفعال گردد تا کودک فقط به ویدیوهایی که توسط کارشناسان یوتیوب کیدز یا خود والدین تتیید شدهاند دسترسی داشته باشد.
فعالسازی گزینه نمایش محتوای مورد تایید یکی دیگر از راهکارهای کنترل محتواست. این قابلیت به والدین کمک میکند ویدیوها، کانالها یا مجموعههایی را به صورت دستی انتخاب کرده و فقط همان موارد را در اختیار کودک قرار دهند. استفاده از این گزینه بهویژه برای کودکان کمسن و سالتر یا کودکانی که بهتازگی با فضای دیجیتال آشنا شدهاند، بسیار مفید است.
بررسی منظم سابقه تماشای کودک از طریق تنظیمات والدین توصیه میشود. این کار به والدین کمک میکند تا هم با علایق فرزند خود بیشتر آشنا شوند و هم در صورت مشاهده محتوای نامناسب، سریعا اقدام به حذف آن کرده و الگوریتم برنامه را اصلاح کنند. بهعلاوه، فعال نگهداشتن تایمر یا محدودکننده زمانی برای استفاده از برنامه میتواند به مدیریت زمان کودک در استفاده از یوتیوب برای کودکان کمک کند و از استفاده بیشازحد جلوگیری نماید.
والدین همچنین باید در کنار اعمال این تنظیمات، با فرزند خود گفتوگو کنند و به او بیاموزند که در صورت دیدن محتوای ناراحتکننده یا گیجکننده، موضوع را با بزرگترها در میان بگذارد. اعتماد متقابل میان والدین و کودک نقش مهمی در استفاده ایمن و مفید از محتوای دیجیتال دارد. به همین دلیل، همراهی فعال والدین و نظارت منظم، از مهمترین توصیهها برای بهرهگیری بهتر از یوتیوب کیدز به شمار میرود.
پس یوتیوب کودک با آنکه نمیتواند بهطور صد درصدی جایگزین حضور والدین در کنار کودک باشد، اما تا حد زیادی خیال آنها را راحت کرده است. این پلتفرم تلاش کرده تعادلی میان آزادی کودک برای تماشا و کنجکاوی و نظارت والدین بر سلامت محتوایی برقرار کند. در دنیایی که کودکان بخش زیادی از وقت خود را با گوشی و تبلت سپری میکنند، چنین راهحلی گامی مثبت و ضروری در جهت تربیت دیجیتال محسوب میشود.
منبع: دیجیکالا مگ
سوالات متداول
یوتیوب کیدز چیست؟
نسخهای ایمن و ویژه کودکان از یوتیوب است.
آیا در یوتیوب کیدز امکان کنترل توسط والدین وجود دارد؟
بله، والدین میتوانند زمان، محتوا و دسترسی را تنظیم کنند.
یوتیوب کیدز تبلیغ دارد؟
بله، اما بسیار محدود و طبق قوانین مخصوص کودکان.
source