نقد کتاب «خورشید همچنان می‌دمد» همینگوی؛ از پاریس تا پامپلونا

اگر دوست دارید به قلب دهه‌ی ۱۹۲۰ پاریس سفر کنید، رمان «خورشید همچنان می‌دمد» شما را همراه خود خواهد برد. این رمان تصویری زنده از عشق، جنگ و درهم‌آمیختگی روحی «نسل گمشده» را نشان می‌دهد که با نثری تیز و احساسی، از داستان عاشقانه‌ی جیک و برت گرفته تا نقدهای آن و دلایلی که چرا این کتاب هنوز هم خواندنی است، نیاز شما به یک ماجراجویی درونی و بیرونی را برآورده می‌کند.

معرفی نویسنده

ارنست همینگوی، متولد ۱۸۹۹ در ایالت ایلینوی آمریکا، یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان قرن بیستم است. او با نثر مینیمالیستی و سبک «کوه یخی» خود، که احساسات عمیق را در جملات کوتاه پنهان می‌کند، ادبیات مدرن را دگرگون کرد. همینگوی، که در جنگ جهانی اول به‌عنوان راننده‌ی آمبولانس خدمت کرد، تجربه‌هایش را در آثاری چون «وداع با اسلحه» و «پیرمرد و دریا» به تصویر کشید. او با خلق شخصیت‌های قوی و مردانه که در مواجهه با سختی‌ها، متانت و اصالت خود را حفظ می‌کنند و با پرداختن به مضامینی چون عشق، فقدان، جنگ و جستجوی معنا در دنیای بی‌هدف، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ ادبیات به دست آورد. «خورشید همچنان می‌دمد»، منتشرشده در سال ۱۹۲۶، او را به‌عنوان صدای نسل پس از جنگ معرفی کرد. همینگوی در سال ۱۹۵۴ جایزه‌ی نوبل ادبیات را دریافت کرد و تا امروز الهام‌بخش نویسندگان بی‌شماری است.

معرفی کتاب «خورشید همچنان می‌دمد»

“اگر انسان در یافتن معنای زندگی ناکام بماند، خود را در لذت‌های دنیوی غرق می‌کند”.
– ویکتور فرانکل

«خورشید همچنان می‌دمد» (The Sun Also Rises)، در سال ۱۹۲۶ منتشر شد و به‌سرعت به یکی از مهم‌ترین آثار ادبیات آمریکا تبدیل شد. این رمان، که اولین اثر بزرگ همینگوی محسوب می‌شود، داستان گروهی از مهاجران آمریکایی و بریتانیایی را روایت می‌کند که پس از جنگ جهانی اول در پاریس زندگی می‌کنند.

رابطه‌ی پیچیده و عذاب‌آور راوی داستان، جیک بارنز روزنامه‌نگار با زنی مستقل، به نام برت اشلی، که او نیز از آسیب‌های جنگ رنج می‌برد، محور اصلی داستان را تشکیل می‌دهد. برت که به دنبال عشق و هیجان است، با مردان متعددی رابطه برقرار می‌کند، اما هیچ‌گاه نمی‌تواند به آرامش و ثبات برسد.

همراهان او رابرت کوهن، نویسنده‌ی یهودی و احساساتی که به دنبال پذیرفته شدن در این جمع است؛ مایک کمبل، نامزد اسکاتلندی برت که دائم‌الخمر و عصبی است و بیل گورتن، نویسنده‌ی خوش‌مشرب و دوست صمیمی جیک، در این داستان همراه او می‌شوند. این گروه بی‌هدف و سرگردان، از پاریس به فستیوال گاوبازی در پامپلونا، اسپانیا سفر می‌کنند. در این سفر، که ظاهراً برای تفریح و لذت است، تنش‌های درونی و روابط پیچیده‌ی میان شخصیت‌ها آشکارتر می‌شود. شور و هیجان گاوبازی، در تضاد با پوچی و بی‌هدفی زندگی آن‌ها قرار می‌گیرد و زخم‌های روحی و عاطفی‌شان را عمیق‌تر می‌کند.

این رمان به ظاهر داستانی ساده دارد، اما در لایه‌های زیرین آن مفاهیم عمیقی از جمله پوچ‌انگاری، بحران هویت و تقابل سنت و مدرنیته نهفته است. همینگوی با نثری ساده و بی‌پیرایه، احساسات و اضطراب‌های شخصیت‌ها را به تصویر می‌کشد.

«نسل گمشده» اصطلاحی‌ست که گرترود استاین برای توصیف جوانانی به کار برد که پس از جنگ جهانی اول از نظر عاطفی و معنوی سرگردان بودند. عنوان رمان به چرخه‌ی بی‌پایان زندگی اشاره دارد که با وجود همه‌ی دردها ادامه می‌یابد. همینگوی از تجربه‌های شخصی‌اش در پاریس و سفر به پامپلونا برای خلق این اثر استفاده کرد و شخصیت‌ها را بر اساس دوستان واقعی‌اش، از جمله هارولد لوب و لیدی داف تویسدن، شکل داد.

نقد کتاب «خورشید همچنان می‌دمد»

«خورشید همچنان می‌دمد» به موضوعاتی مانند عشق ناکام، از دست دادن، پوچی پس از جنگ و مردانگی می‌پردازد. همینگوی از جیک و برت برای کاوش در عشقی استفاده می‌کند که به دلیل زخم‌های جنگ و تفاوت‌های شخصیتی نافرجام می‌ماند. «نسل گمشده» در مرکز داستان است، گروهی که با خوش‌گذرانی و سفر سعی می‌کنند خلأ معنوی خود را پر کنند. موضوع دوستی و رقابت نیز در روابط گروه، به‌ویژه میان جیک، رابرت و مایک، پررنگ است.

ساختار رمان خطی است و از پاریس به پامپلونا پیش می‌رود. همینگوی از سبک معروف «کوه یخی» خود بهره می‌برد، با جملاتی کوتاه و دیالوگ‌هایی که احساسات را در زیر سطح پنهان می‌کنند. این ساختار به داستان ریتمی سریع می‌دهد، اما گاهی نبود توصیفات عمیق احساسی آن را سرد می‌کند. صحنه‌های گاوبازی نقطه‌ی اوج دراماتیک هستند که با دقت توصیف شده‌اند.

ساختار رمان اگر چه به ظاهر ساده و خطی است، اما در باطن، با ظرافت تمام، سیر تحول شخصیت‌ها و روابط آن‌ها را دنبال می‌کند. سفر از پاریس به پامپلونا، نه تنها یک تغییر مکانی است، بلکه نمادی از جستجوی بیهوده‌ی این نسل برای یافتن آرامش و معنا است. فستیوال گاوبازی در پامپلونا، با خشونت و هیجان خود، تضادی آشکار با زندگی بی‌روح و یکنواخت شخصیت‌ها در پاریس دارد. این رویداد، زمینه‌ای را فراهم می‌کند تا احساسات سرکوب‌شده و تنش‌های پنهان میان آن‌ها آشکار شود.

منتقدین به همراه نقد کتاب «خورشید همچنان می‌دمد»، تفاسیر متعددی ارائه داده‌اند. برخی آن را یک رمان ضد جنگ می‌دانند که به تصویر کشیدن پیامدهای مخرب جنگ بر روح و روان انسان می‌پردازد. برخی دیگر، آن را به عنوان یک مطالعه‌ی روانشناختی در مورد احساس پوچی و بی‌هدفی نسل پس از جنگ تلقی می‌کنند. عده‌ای نیز بر جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی رمان و تصویر آن از زندگی تبعیدی‌های آمریکایی و انگلیسی در پاریس دهه‌ی بیست میلادی تأکید دارند.

نمادپردازی در «خورشید همچنان می‌دمد» ظریف و در خدمت روایت است.
خورشید که در عنوان رمان به آن اشاره شده، می‌تواند نمادی از تداوم زندگی و چرخه‌ی طبیعت باشد، در حالی که زندگی شخصیت‌ها در نوعی سکون و بی‌هدفی جریان دارد.
گاوبازی نیز به عنوان یک مراسم سنتی و پرشور، می‌تواند نمادی از مواجهه با خطر و مرگ، و در عین حال، جستجوی افتخار و معنا در لحظات دشوار تلقی شود.
ناتوانی جیک بارنز نیز یک زخم جسمی، استعاره‌ای از آسیب‌های روحی و عاطفی جنگ و ناتوانی نسل گمشده در برقراری روابط صمیمانه و پایدار است.

«خورشید همچنان می‌دمد» در زمان انتشارش با استقبال گسترده‌ای روبرو شد و همینگوی را به‌عنوان یکی از صدای‌های اصلی نسل خود مطرح کرد. این رمان نه تنها به‌خاطر داستان‌گویی، بلکه به دلیل کاوش در روان انسان و نقد فرهنگ پس از جنگ، همچنان مورد تحسین است. برای خوانندگانی که به دنبال اثری هستند که هم ماجراجویانه باشد و هم عمیق، این کتاب تجربه‌ای بی‌نظیر ارائه می‌دهد. از کافه‌های پاریس تا میدان گاوبازی اسپانیا، «خورشید همچنان می‌دمد» داستانی است که قلب و ذهن را تسخیر می‌کند و تا مدت‌ها در خاطر خوانندگان ماندگار می‌ماند.

منتقدین با نقد کتاب «خورشید همچنان می‌دمد» به طور کلی، آنرا تحسین نمودند. اما معتقدند که شخصیت‌های زن در رمان، به ویژه برت اشلی، به اندازه‌ی شخصیت‌های مرد پرداخت نشده‌اند و تصویر نسبتاً سطحی از آن‌ها ارائه شده است. همچنین، برخی ممکن است نثر ساده و بی‌تکلف همینگوی را فاقد عمق و پیچیدگی لازم بدانند. با این حال، همین سادگی و ایجاز، یکی از ویژگی‌های بارز و در عین حال چالش‌برانگیز سبک همینگوی است که خواننده را وادار می‌کند تا با دقت بیشتری به زیرلایه‌های داستان و احساسات ناگفته‌ی شخصیت‌ها توجه کند.

چرا باید این کتاب را بخوانیم؟

مطالعه‌ی «خورشید همچنان می‌دمد» برای هر علاقه‌مند به ادبیات کلاسیک مدرن و درک تحولات فرهنگی قرن بیستم یک ضرورت است. این رمان به دلایل متعددی شایسته‌ی خواندن است:
نخست، آشنایی با سبک نوشتاری منحصربه‌فرد و تاثیرگذار ارنست همینگوی که انقلابی در داستان‌نویسی ایجاد کرد.
دوم، درک عمیق‌تر مفهوم «نسل گمشده» و پیامدهای روحی و عاطفی جنگ بر انسان‌ها.
سوم، همراه شدن با شخصیت‌های پیچیده و آسیب‌دیده‌ای که در جستجوی معنا و لذت در دنیایی بی‌هدف سرگردانند.
چهارم، تجربه‌ی فضاسازی زنده‌ی پاریس دهه‌ی بیست میلادی و فستیوال پرشور گاوبازی در اسپانیا.
پنجم، تفکر در مورد مضامین جاودانه‌ای چون عشق، فقدان، پوچی و جستجوی معنا که همچنان در دنیای امروز نیز هستند.

«خورشید همچنان می‌دمد» با نثر درخشان و موضوعات جاودانه‌اش، یکی از شاهکارهای همینگوی است. با وجود برخی کاستی‌ها، این رمان به دلیل داستان‌گویی و عمقش ارزشمند است و خواننده را به تأمل در عشق و زندگی دعوت می‌کند.

در نهایت، این رمان نه تنها یک داستان جذاب و خواندنی است، بلکه یک اثر ادبی مهم و تاثیرگذار است که تصویری صادقانه و تکان‌دهنده از یک نسل و یک دوران ارائه می‌دهد و همچنان پس از گذشت سال‌ها، حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. پس فرصت را از دست ندهید و به جمع خوانندگان این شاهکار ادبی بپیوندید. مطمئناً این سفر به پاریس و پامپلونا، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای شما خواهد بود.

منبع: دیجی‌کالا مگ