خواص مارچوبه؛ آشنایی با ارزش غذایی و فواید شگفت‌انگیز آن

متخصصان تغذیه همیشه توصیه می‌کنند که مصرف سبزیجات را جدی بگیرید تا سالم‌ بمانید. پیرو این توصیه، سبزیجاتی مثل اسفناج، لوبیا سبز و بروکلی جای خود را در سبد غذایی‌مان پیدا کرده‌اند؛ اما سبزی‌های کمتر شناخته‌شده‌ای مانند مارچوبه، با وجود فواید فراوان‌شان، اغلب نادیده گرفته می‌شوند. اگر تاکنون با مارچوبه آشنا نبوده‌اید یا از خواص شگفت‌انگیز آن بی‌خبر بوده‌اید، در این مطلب از دیجی‌کالا مگ همراه ما باشید تا با خواص مارچوبه بیشتر آشنا شوید.

مارچوبه چیست و چند نوع دارد؟

مارچوبه یک سبزی بهاره و مغذی از خانواده زنبق‌سانان است که بیشتر به‌خاطر طعم خاص، بافت ترد و خواص فراوانش، در آشپزی و طب سنتی کاربرد دارد. مارچوبه در سه نوع اصلی سبز، سفید و بنفش یافت می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و خواص خود را دارند.

مارچوبه سبز به دلیل قرار گرفتن در معرض نور خورشید رنگ سبز پیدا می‌کند و طعم قوی‌تری دارد، در حالی که مارچوبه سفید در تاریکی رشد می‌کند و طعمی ملایم‌تر و بافتی لطیف‌تر دارد. مارچوبه بنفش نیز به‌دلیل وجود آنتوسیانین‌ها در آن، طعمی شیرین‌تر و میوه‌ای‌تر نسبت به سایر انواع دارد.

ارزش غذایی مارچوبه

در هر ۱۰۰ گرم مارچوبه خام، مواد مغذی زیر به‌طور تقریبی یافت می‌شود:

خواص مارچوبه چیست؟

مارچوبه نه‌تنها خوشمزه است، بلکه به‌دلیل مواد مغذی فراوانی که دارد برای سلامتی بسیار ارزشمند است. مهم‌ترین خواص مارچوبه برای سلامتی شامل موارد زیر می‌شود:

۱. خواص مارچوبه برای لاغری

مارچوبه یک انتخاب خوب برای افرادی است که قصد کاهش وزن دارند؛ زیرا نه‌تنها چربی و کالری کمی دارد (تنها ۲۷ کالری در هر فنجان)، بلکه سرشار از فیبر محلول و نامحلول نیز است. فیبر به‌آرامی در بدن هضم می‌شود و همین موضوع باعث می‌شود که دیرتر احساس گرسنگی کنید.

برای کاهش وزن می‌توانید روی خواص چغاله بادام، این میوه خوشمزه بهاری هم حساب کنید. زیرا چغاله بادام نیز کالری پایین و فیبر بالایی دارد.

۲. خواص مارچوبه در پیشگیری از عفونت‌های مجاری ادراری

تحقیقات نشان می‌دهند که مارچوبه یک دیورتیک (ادرارآور) طبیعی است؛ به این معنا که به دفع مایعات و نمک اضافی از بدن کمک می‌کند. بنابراین می‌توان از مارچوبه برای درمان عفونت‌های مجاری ادراری و سایر مشکلات مربوط به دستگاه ادراری استفاده کرد. دفع مکرر ادرار می‌تواند به خروج باکتری‌های مضر از مجاری ادراری نیز کمک کند.

گوجه سبز نیز خاصیت ادرار اوری بالایی دارد و می‌تواند به دفع سموم از بدن و همچنین دفع سنگ کلیه و سنگ مثانه هم کمک کند. بنابراین تا فصل بهار به پایان نرسیده، از خواص گوجه سبز هم استفاده کنید.

۳. مارچوبه منبعی از آنتی‌اکسیدان‌ها

مارچوبه، به‌ویژه مارچوبه بنفش، حاوی آنتوسیانین‌ (رنگدانه طبیعی) است. آنتوسیانین‌ها علاوه بر رنگ دادن به گیاهان دارای خواص آنتی‌اکسیدانی نیز هستند، از این‌رو می‌توانند به بدن در مقابله با رادیکال‌های آزاد آسیب‌رسان به سلول‌ها کمک کنند.

مارچوبه همچنین منبع ویتامین E (یکی دیگر از آنتی‌اکسیدان‌های مهم) نیز است. این ویتامین به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و از سلول‌ها در برابر اثرات مضر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. تحقیقات همچنان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ویتامین E می‌تواند از بروز سرطان، بیماری‌های قلبی، زوال عقل، بیماری‌های کبدی و سکته مغزی جلوگیری کند یا خیر.

۴. خواص مارچوبه برای مردان

مارچوبه سبز حاوی مقدار قابل توجهی ساپونین پروتودیوسین است. این ترکیب شیمیایی گیاهی که عامل ایجاد‌کننده‌ی طعم تلخ مارچوبه هستند، به افزایش تولید تستوسترون، بهبود عملکرد نعوظ و افزایش میل جنسی کمک می‌کند. البته برای تعیین اینکه آیا مصرف مارچوبه به‌تنهایی می‌تواند این فواید را به همراه داشته باشد یا خیر، به تحقیقات بیشتری نیاز است.

4 %

634,002

610,170 تومان

۵. خواص مارچوبه برای زنان

یک بررسی منتشر شده در سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که پروتودیوسین از سلامت تخمدان حمایت می‌کند، میل جنسی را پس از یائسگی افزایش می‌دهد و حتی می‌تواند با سلول‌های سرطانی تخمدان مبارزه کند.

۶. فواید مارچوبه برای سلامت روده

مارچوبه حاوی ماده‌ای به نام اینولین است که به حفظ سلامت روده کمک می‌کند. اینولین در واقع یک فیبر محلول است که آب را به داخل روده جذب کرده و با نرم کردن مدفوع، دفع آن را آسان‌تر می‌کند. بنابراین، با مصرف مارچوبه می‌توانید از یبوست پیشگیری کنید.

علاوه بر این، اینولین باکتری‌های مفید روده (پروبیوتیک‌ها) را نیز تغذیه کرده و با ایجاد تعادل سالم در میکروبیوم روده، منجر به کاهش نفخ و تسهیل هضم غذا می‌شود.

۷. خواص مارچوبه برای بارداری

چهار شاخه مارچوبه ۲۲ درصد از نیاز روزانه بدن به اسید فولیک را تامین می‌کند که برای دوران بارداری بسیار مهم است. اسید فولیک برای همه افراد ضروری است و به بدن در ساخت سلول‌های جدید کمک می‌کند اما دریافت مقدار کافی آن در دوران بارداری می‌تواند از بروز نقایص مادرزادی جدی در مغز یا ستون فقرات جنین جلوگیری کند.

۸. فواید مارچوبه برای سلامت استخوان‌ها

مارچوبه منبع عالی از ویتامین K نیز به شمار می‌رود. برخی شواهد نشان می‌دهند که ویتامین K برای سلامت استخوان ضروری است، به تولید برخی پروتئین‌های مرتبط با استخوان کمک می‌کند و فرآیند بازجذب استخوان را تنظیم می‌کند.

۹. فواید آرام‌بخشی مارچوبه

مارچوبه سرشار از فولات، یکی از ویتامین‌های گروه B است که به بهبود خلق‌وخو کمک کرده و از تحریک‌پذیری اعصاب پیشگیری می‌کند. تحقیقات انجام شده در این زمینه حاکی از آن است که پایین بودن سطح فولات می‌تواند منجر به تشدید افسردگی شود. بر همین اساس، برخی از متخصصان مغز و اعصاب، مصرف روزانه این ویتامین را برای افراد مبتلا به افسردگی تجویز می‌کنند.

۱۰. خواص مارچوبه برای قلب

کلسترول بیش از حد در رژیم غذایی می‌تواند منجر به بیماری‌های قلبی شود. فیبر نامحلول موجود در مارچوبه به کلسترول موجود در دستگاه گوارش متصل شده و به دفع آن قبل از جذب کمک می‌کند. علاوه بر این، پتاسیم موجود در مارچوبه نیز می‌تواند به کاهش کلسترول و تنظیم ضربان قلب کمک کند.

۱۱. انعقاد خون با مصرف مارچوبه

مارچوبه به‌دلیل داشتن میزان کافی ویتامین K می‌تواند به انعقاد خون پس از آسیب‌دیدگی و عمل‌های جراحی کمک کند. البته افرادی که داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین مصرف می‌کنند، باید پیش از مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین K مانند مارچوبه، با پزشک مشورت کنند.

۱۲. خواص مارچوبه برای دیابت

مارچوبه با ترشح انسولین و بهبود عملکرد سلول‌های بتا، احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد. سلول‌های بتا، سلول‌های ویژه‌ای در لوزالمعده هستند که وظیفه‌ی تولید، ذخیره و آزادسازی انسولین را بر عهده دارند.

۱۳. خواص مارچوبه برای پوست

ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود در مارچوبه نیز می‌تواند از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از اشعه فرابنفش محافظت کنند. علاوه بر این، عصاره درست شده از ساقه مارچوبه نیز خاصیت ضد پیری دارد و می‌تواند چین‌وچروک‌های پوست را کاهش دهد.

۱۴. خواص مارچوبه برای چشم‌ها

مارچوبه به‌ویژه نوع بنفش آن، به‌دلیل داشتن مقادیر زیادی آنتوسیانین، می‌تواند به حفظ سلامت چشم‌ها هم کمک کند. طبق تحقیقات انجام شده، این ترکیبات می‌توانند از بروز بیماری‌های چشمی مانند دژنراسیون ماکولا جلوگیری کرده و بینایی را تقویت کنند.

۱۵. خواص مارچوبه برای کبد و کلیه‌ها

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که عصاره مارچوبه از آسیب‌های اکسیداتیو و تغییرات شیمیایی که به آسیب کبدی و کلیوی منجر می‌شود، جلوگیری می‌کند.

عوارض مارچوبه چیست؟

مصرف مارچوبه به‌طور کلی خطری برای سلامتی ندارد. با این حال، پس از مصرف آن، ممکن است متوجه تغییراتی در رنگ و بوی ادرار خود شوید که این تغییرات ناشی از وجود اسید آسپاراگوئیک در مارچوبه است. اسید آسپاراگوئیک درواقع ترکیبی حاوی گوگرد که هنگام تجزیه شدن در بدن، بوی شدیدی از خود ساطع می‌کند. این اتفاق طبیعی است و هیچ خطری برای سلامتی ندارد.

روش‌های مصرف مارچوبه و استفاده از خواص آن

مارچوبه را می‌توان به روش‌های متنوعی در رژیم غذایی گنجاند، به‌‌عنوان مثال:

• می‌توانید مارچوبه‌ را به‌تنهایی کباب یا گریل کنید و یا حتی آن را به‌همراه روغن زیتون، نمک و فلفل، سرخ کنید.
• مارچوبه را بپزید و خرد کنید و از آن به‌عنوان یک چاشنی خوشمزه در پاستا، سالادها و انواع غذاهای سرخ کردنی، استفاده کنید.
• ساقه‌های مارچوبه را می‌توانید با یک سس خانگی تهیه شده از ماست یونانی بدون چربی، آب لیمو، سیر ریز خرد شده و فلفل دلمه‌ای قرمز میل کنید.
• همچنین می‌توانید با پوره کردن مارچوبه به‌همراه تره فرنگی، پیاز، سیب‌زمینی، آبِ مرغ، آب لیمو و خامه ترش، یک سوپ مارچوبه مقوی و خوش‌طعم تهیه کنید.

منابع: health | healthshots | foodrevolution