۵ تفاوت روانپزشک و متخصص مغز و اعصاب

روانپزشکی و نورولوژی دو تا از شاخه های متفاوت در پزشکی هستند که هردو به پیچیدگی های ذهن و مغز انسان نیز میپردازند. با اینکه هر دو تخصص راجع به عملکرد مغز مطالعه میکنند اما روش ها، آموزش و حوزه های تمرکز آنها با یکدیگر فرق دارد. اگر شما تفاوت بین روانپزشکان و متخصصان مغز و اعصاب را به خوبی درک کنید، میتوانید انتخاب آگاهانه برای دریافت درمان برای مشکلات و بیماری های سلامت روان و یا بیماری های عصبی خود داشته باشید.

در اینجا به بررسی تفاوت های بین متخصص مغز و اعصاب و روانپزشک نیز میپردازیم و آنهارا بررسی میکنیم

درک راحت تر روانپزشکی و نورولوژی

تعریفی کوتاه از روانپزشکی

روانپزشکی شاخه ای از پزشکی است که در تشخیص، درمان و پیشگیری از اختلالات روانی تخصص دارد.

روانپزشکان برای تشخیص و توصیه های درمانی مناسب برای بیماری های روانی آموزش دیده اند و همچنین در زمینه های سلامت روان متخصص هستند. روانپزشکان، پزشکانی هستند که در حوزه ی سلامت روان متخصص هستند و آموزش هایی برای تشخیص، توصیه و ارزیابی برای درمان مناسب بیماری های روانی تخصص دارند و برای ارائه مراقبت و درمان بیماران با سایر متخصصین سلنت مثل مددکاران اجتماعی همکاری میکنند.

آیا روانپزشک می‌تواند دارو تجویز کند؟ این سوال میتواند ذهن مراجعه کنندگان را گاهی مشغول کند.

گاهی اوقات بیمار، دچار مشکلات پیچیده روانی شده است؛ که روانپزشک ممکن است ترکیبی از دارو، درمان های روانشناختی و همچنین تغییر در سبک زندگی را به کار بگیرد.

تعریف نورولوژی (متخصص مغز و اعصاب)

تمرکز اصلی شاخه ی نورولوژی بر درمان وتشخیص بیماری های مغز، نخاع، عصب و عضلات و سایر بخش های دارای سیستم عصبی تمرکز دارد. متخصصین در این زمینه برای درمان بیماران خود از روش های مختلفی مثل تجویز دارو، فیزیوتراپی و در برخی موارد از جراحی استفاده میکنند.

ابزار تشخیص بیماری های مختلف این متخصصین آزمایش های عصبی و تصویر برداری های پزشکی است که به درمان اختلالات عصبی نیز کمک میکند. تشخیص و درمان بیماری‌های عصبی نیاز به دانش تخصصی و تجربه بالایی دارد. بهترین متخصص مغز و اعصاب باید توانایی تشخیص دقیق، مهارت در تجویز روش‌های درمانی مؤثر، و آشنایی با جدیدترین متدهای پزشکی را داشته باشد.

تفاوت‌های اصلی بین روانپزشک و متخصص مغز و اعصاب

1. مسیر تحصیلی و آموزشی

هر دو تخصص با تحصیل در دانشکده پزشکی آغاز می‌شود، اما پس از آن، مسیر آن‌ها متفاوت می‌شود:

روانپزشکان دوره رزیدنتی روانپزشکی را می‌گذرانند که شامل آموزش در زمینه‌های مختلف سلامت روان است، اما متخصصان مغز و اعصاب دوره رزیدنتی نورولوژی را طی می‌کنند و در تشخیص و درمان بیماری‌های عصبی تخصص پیدا می‌کنند.

1. حوزه‌های تخصصی

روانپزشکان بر سلامت روان تمرکز دارند و بیماری‌هایی مانند افسردگی، اضطراب، اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی را درمان می‌کنند.نورولوژیست‌ها بر مشکلات فیزیکی سیستم عصبی مانند پارکینسون، میگرن، سکته مغزی و ام‌اس تمرکز دارند.

1. نحوه مراقبت از بیمار

روانپزشکان برای درمان بیماران خود از گفتاردرمانی، دارودرمانی و مشاوره استفاده می‌کنند.

نورولوژیست‌ها از آزمایش‌های تشخیصی، دارودرمانی و گاهی جراحی برای درمان بیماران بهره می‌برند.

1. روش‌های درمانی

روانپزشکان داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب و ضدروان‌پریشی را همراه با جلسات روان‌درمانی تجویز می‌کنند.

متخصصان مغز و اعصاب از داروهای ضدتشنج، داروهای مربوط به بیماری‌های عصبی و روش‌هایی مانند فیزیوتراپی استفاده می‌کنند.

اگر کنجکاو بودین که تفاوت روانپزشک و روانشناس را بدانید، پیشنهاد میکنیم از مقاله دیگر که لینک شده دیدن کنید.

نقش روانپزشک در سلامت بیمار

برای تشخیص اختلالات روانی روانپزشکان تارخچه و سوابق بیمار را مطالعه و بررسی میکنند و با صحبت های عمیق و تست های روانشناختی استفاده میکنند و پس از ارزیابی، روانپزشک شما برنامه ای درمانی را تنظیم میکند که ممکن است شامل

• درمان بین فردی
• دارودرمانی
• درمان شناختی-رفتاری

نقش متخصص مغز و اعصاب در سلامتی مراجعه کننده

متخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) برای بررسی سیستم عصبی بیمار از آزمایش های گوناگونی مثل ام آر ای استفاده میکند و پساز تشخیص بیماری شما، درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فیزیوتراپی
• جراحی در موارد پیچیده
• مدیریت دارویی

نقش روانپزشکی و نورولوژی در درمان بیماری‌های مشترک

برخی از بیماری‌ها همزمان بر عملکرد روانی و عصبی فرد تأثیر می‌گذارند و نیاز به بررسی از سوی هر دو تخصص را دارند. در این موارد، روانپزشکان و متخصصان مغز و اعصاب (نورولوژیست‌ها) با همکاری یکدیگر، یک برنامه درمانی جامع ارائه می‌دهند.

میگرن و ارتباط آن با سلامت روان

میگرن یکی از بیماری‌های عصبی رایج است که علاوه بر ایجاد سردردهای شدید، می‌تواند با اختلالات روانی مانند اضطراب و افسردگی همراه باشد. نورولوژیست‌ها برای کنترل میگرن از داروهای ضدتشنج، ضدالتهاب یا مسکن استفاده می‌کنند، در حالی که روانپزشکان ممکن است برای بیمارانی که دچار اضطراب یا افسردگی مرتبط با میگرن هستند، داروهای ضدافسردگی و تکنیک‌های مدیریت استرس را توصیه کنند.

بیماری صرع و تأثیرات روانی آن

صرع یک اختلال عصبی است که با تشنج‌های مکرر مشخص می‌شود، اما بسیاری از بیماران مبتلا به صرع دچار مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب یا تغییرات خلقی نیز می‌شوند. در این موارد، نورولوژیست‌ها وظیفه مدیریت تشنج را بر عهده دارند، در حالی که روانپزشکان به بهبود سلامت روان بیماران از طریق دارودرمانی و روان‌درمانی کمک می‌کنند.

ام‌اس و مشکلات روانی مرتبط با آن

ام‌اس یک بیماری خودایمنی است که سیستم عصبی مرکزی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به مشکلات حرکتی، ضعف عضلانی و علائم شناختی شود. بسیاری از افراد مبتلا به ام‌اس دچار افسردگی و اضطراب نیز می‌شوند. در چنین شرایطی، نورولوژیست‌ها بر کنترل روند بیماری و کاهش علائم جسمی تمرکز می‌کنند، در حالی که روانپزشکان درمان‌های روانی مورد نیاز بیمار را ارائه می‌دهند.

بیماری پارکینسون و مشکلات روانی آن

بیماری پارکینسون که یک اختلال عصبی پیش‌رونده است، می‌تواند علائم روانی مانند افسردگی، اضطراب و در برخی موارد توهمات را به همراه داشته باشد. نورولوژیست‌ها روی کنترل علائم حرکتی تمرکز دارند، درحالی‌که روان‌پزشکان می‌توانند با داروهای ضدافسردگی یا ضدروان‌پریشی به بهبود وضعیت روحی بیمار کمک کنند.

بسیاری از بیماری‌های مغزی و عصبی دارای جنبه‌های روانپزشکی نیز هستند و نیاز به رویکردی ترکیبی از سوی نورولوژیست‌ها و روانپزشکان دارند. این همکاری باعث بهبود کیفیت زندگی بیماران شده و به آن‌ها کمک می‌کند تا با چالش‌های جسمی و روحی بیماری خود بهتر کنار بیایند.

چه مواقعی باید به روان‌پزشک یا متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید؟

تشخیص بیماریهای عصبی

اگر نشانه‌هایی مانند سردردهای مکرر، تشنج، بی‌حسی در اعضای بدن خود و یا مشکلات حرکتی، باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

شناسایی مشکلات سلامت روان

اگر علائمی مثل افسردگی مداوم، اضطراب و دلهره شدید، اختلال خواب یا تغییرات خلقی را تجربه می‌کنید، بهتر است به روان‌پزشک مراجعه کنید

روان‌پزشکان مشکلات روانی را با روش‌های گفتاردرمانی و دارودرمانی درمان می‌کنند.

و همچنین نورولوژیست با تصویربرداری، آزمایش‌های مرتبط و جراحی بیماری‌های عصبی را تشخیص و درمان می‌کنند.

روش های جدید درمانی افسردگی

درمان افسردگی با rTMS

تحریک مغناطیسی مکرر مغز (rTMS) یک روش غیرتهاجمی برای درمان افسردگی است که در آن از میدان‌های مغناطیسی برای تحریک سلول‌های عصبی در مغز استفاده می‌شود. این روش به‌ویژه برای افرادی که به داروهای ضدافسردگی پاسخ مناسبی نمی‌دهند، گزینه‌ای مؤثر محسوب می‌شود.

درمان افسردگی با tDCS

تحریک مستقیم فراجمجمه‌ای (tDCS) یک روش درمانی غیرتهاجمی است که از جریان الکتریکی ضعیف برای تحریک نواحی خاصی از مغز استفاده می‌کند. این روش به‌ویژه برای درمان افسردگی، اضطراب و برخی اختلالات عصبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تکنیک، الکترودهایی روی سر بیمار قرار داده می‌شود که جریان الکتریکی خفیفی را به نواحی مرتبط با تنظیم خلق‌وخو منتقل می‌کنند.

درمان افسردگی با نوروفیدبک

درمان نوروفیدبک (Neurofeedback) یک روش غیرتهاجمی و بدون دارو برای درمان افسردگی است که با استفاده از فناوری EEG (نوار مغزی) فعالیت امواج مغزی را ثبت و تنظیم می‌کند. این روش نوعی بیوفیدبک است که به مغز کمک می‌کند تا الگوی فعالیت الکتریکی خود را اصلاح کند و عملکرد متعادل‌تری داشته باشد.

سؤالات متداول

کدام پزشک می‌تواند دارو تجویز کند؟ روان‌پزشکان متخصصان پزشکی هستند که می‌توانند برای اختلالات روانی دارو تجویز کنند.

آیا متخصص مغز و اعصاب افسردگی را درمان می‌کند؟

خیر، درمان افسردگی بر عهده روان‌پزشکان است.نوروسایکولوژیستها می‌توانند در مدیریت علائم روانی مرتبط با بیماری‌های عصبی کمک کنند

روان‌پزشک چگونه افسردگی را درمان می‌کند؟

روانپزشک از دارودرمانی و روشهای روان درمانی برای درمان افسردگی استفاده میکنند.