خواجه شمس‌الدین محمد بن بهاالدین محمد حافظ شیرازی متخلص به حافظ از شعرای قرن هشتم هجری است. حافظ به‌جرات نام‌آشناترین شاعر ایرانی است که می‌توان یاد کرد. دیوان غزلیات او سرشار از اشعار متنوع است و سال‌هاست که ایرانیان برای تفأل به دیوان این شاعر بزرگ رجوع می‌کنند. اما زندگی حافظ چگونه بوده و او چطور توانست به یکی از بزرگ‌ترین شاعران ایران‌زمین بدل شود؟
زندگینامه حافظ
سال تولد حافظ به صورت دقیق مشخص نیست، اما تخمین زده شده که او میان سال‌های ۷۲۰ تا ۷۲۵ ه.ق به دنیا آمده است. البته درمورد همین عدد تخمینی هم حرف و حدیث زیاد است و نمی‌توان چیز دقیقی را مشخص کرد.
محل تولدش شیراز بود و او در تمام زندگی خود در شیراز ماند و تنها یک بار به سفر رفت که در آن سفر هم به دلیل مشکلاتی مجبور شد راهش را نیمه‌کاره رها کند و به زادگاهش برگردد.
پدر وی بهاالدین نام داشته و در دوره سلطنت اتابکان فارس از اصفهان به شیراز مهاجرت کرده بوده است. حافظ از کودکی به مکتب می‌رود و علوم دینی را فرا می‌گیرد.
حافظ شاگرد کسانی چون قوام‌الدین عبدالله، میر سید شریف علامه گرگانی، مولانا بهاالدین عبدالصمد بحرآبادی بود و به همین دلیل توانست بر تمام علوم روزگار خود مسلط شود.
او در دوران شاه شیخ ابواسحاق به دربار راه پیدا کرد. او خرج زندگی خود را از طریق کار در دیوان تامین می‌کرد. بعضی از اشعار او نیز درباره همین کار در دیوان یا شاه‌های همزمان با او هستند.
سال مرگ حافظ را ۷۹۲ ه.ق اعلام کرده‌اند. البته این سال هم دقیق نیست، اما اکثر مورخان بر سال تولد او توافق نظر دارند.
۶۰,۰۰۰ ۵۵,۵۰۰ تومان 
سبک و آثار حافظ
او در سبک عراقی به شعرسرایی مشغول بوده است. سبک عراقی سبکی است که در آن معشوق مقام معنوی بسیار بالایی دارد و عاشق با هر خفت و ذلتی حاضر به ادامه این عشق یک‌طرفه است. حافظ مختصات محتوایی و زبانی سبک عراقی را تقریبا در همه اشعار خود نمایان می‌سازد.
موضوعاتی که اشعار وی به آن‌ها می‌پردازد، موضوعات متنوعی است: عشق، دوری معشوق، آمال و آرزوها، ظلم و ستم معشوق، بی‌وفایی روزگار، و … از موضوعات کلی‌ای هستند که در اشعار حافظ می‌توان مشاهده کرد.
غزلیات حافظ یک ویژگی مشترک دارند و آن این است که در هر غزل ابیات به گونه‌ای در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند که بدون بیت بالایی و پایینی هم قابل درکند. انگار که هر بیت به صورت مستقل قابل فهم است. بعضی به این دلیل ایراد گرفته‌اند و گفته‌اند که اشعار حافظ انسجام معنایی ندارد.
تنها و مهم‌ترین اثر وی، دیوان اشعار اوست. این دیوان مشتمل بر پانصد و اندی غزل، و چند قصیده است. این دیوان تا به حال بارها به چاپ رسیده و تصحیحات زیادی از آن در بازار وجود دارد.
تاثیرگذاری حافظ
او یکی از جریان‌سازترین و مهم‌ترین شعرای تاریخ ایران است که تکرارپذیر نبوده است. او با وجود تعداد کم اشعار توانسته تاثیر به‌سزایی بر نسل‌های بعد خود بگذارد و تا امروز که چندین قرن از زمان حیاتش می‌گذرد، هم‌چنان شعر فارسی را مورد تغییر و تحول قرار دهد.
از دیگر تاثیرات حافظ می‌توان به اقتدای طیف وسیعی از اقشار مردم به دیوان این شاعر اشاره کرد. در مناسبت‌های گوناگون مثل شب یلدا یا عید نوروز دیوان حافظ یکی از واجبات سفره ایرانیان برای تفال است.
او مقلدانی نیز داشته است که از میان آن‌ها می‌توان به خسروخان اردلان اشاره کرد.
دیوان اشعار حافظ به ۴۰ زبان زنده دنیا ترجمه شده است. از جمله این زبان‌ها می‌توان به انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، چینی و … اشاره کرد. او تاثیری بین‌المللی داشته و بزرگانی چون گوته، ویکتور هوگو و … از او تاثیر پذیرفته‌اند.
اشعار ماندگار
انتخاب چند بیت برگزیده از میان اشعار این شاعر بزرگ کار دشواری است. چرا که به جرات می‌توان گفت اکثر غزلیات او کارهایی درخورد توجه و مهم هستند و نمی‌توان از آن‌ها چشم پوشید. در این میان می‌توانیم به چند بیت از معروف‌ترین ابیات این شاعر اشاره کنیم:
«عشقت رسد به فریاد ار خود به سان حافظ/ قرآن ز بر بخوانی با چارده روایت.»
***
«دیدی ای دل که غم عشق دگربار چه کرد/ چون بشد دلبر و با یار وفادار چه کرد
آه از آن نرگس جادو که چه بازی انگیخت/ آه از آن مست که با مردم هوشیار چه کرد.»
***
«دوش دیدم که ملائک در میخانه زدند/ گل آدم بسرشتند و به پیمانه زدند.»
سخن پایانی
دیوان حافظ بارها با تصحیح‌های متفاوت و توسط ناشران متنوعی چاپ شده است. اما تصحیح غنی و علامه قزوینی تا به امروز معتبرترین تصحیح موجود از این دیوان بوده است.
منبع: دیجی‌کالا مگ
source