اخیرا وزارت بهداشت در مورد شیوع یک بیماری خطرناک در کشور هشدار داده و از مردم خواسته است اقدامات پیشگیرانه را جدی بگیرند. این بیماری که تعداد مبتلایان به آن با آغاز فصل سرما به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است، چیزی جز عفونت تنفسی به‌ویژه آنفولانزا نیست.
آنفولانزا علاوه‌بر علائم شایع مانند تب و سرفه می‌تواند به عوارضی مانند ذات‌الریه، مشکلات قلبی و حتی مرگ در گروه‌های پرخطر منجر شود. افزایش بار بیمارستان‌ها و غیبت گسترده در محیط‌های کاری و آموزشی هم از دیگر پیامدهای این بیماری است. با ما تا انتهای این مقاله از دیجی‌کالا مگ همراه باشید تا با نحوه‌ی درمان آنفولانزا و راه‌های پیشگیری از آن آشنا شوید.
دلایل شیوع یک بیماری خطرناک در کشور
آنفولانزا یک بیماری ویروسی بسیار مسری است. زمانی که فرد مبتلا به آنفولانزا سرفه، عطسه یا صحبت می‌کند، می‌تواند ویروس این بیماری را به‌راحتی به شما منتقل کند. گاهی‌اوقات حتی دست به سطوح یا اجسام آلوده مانند صفحه کلید کامپیوتر و سپس لمس چشم، بینی یا دهان هم ممکن است باعث بیمار شدن شما شود.
آنفولانزا معمولا در مناطق شلوغ از جمله مدارس، خانه‌های سالمندان و محیط‌های کاری به‌سرعت گسترش می‌یابد. عدم تزریق واکسن و رعایت نکردن بهداشت نقش مهمی در شیوع این بیماری دارد. همچنین ضعف سیستم ایمنی بدن در بعضی از افراد از جمله کودکان و سالمندان می‌تواند خطر ابتلا به آنفولانزا را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد.
مهم‌ترین علائم عفونت‌های تنفسی
آبریزش یا گرفتگی بینی و گلودرد شایع‌ترین علائم آنفولانزا هستند. این علائم ممکن است در سرماخوردگی هم مشاهده شوند. اما آنفولانزا معمولا سریع‌تر از سرماخوردگی و به‌طور ناگهانی بروز می‌کند. از سوی دیگر، در مقایسه با سرماخوردگی علائم شدیدتری دارد. سایر علائم شایع آنفولانزا عبارتند از:
- تب (همه‌ی بیماران تب نمی‌کنند)
- سرفه (معمولا خشک)
- سردرد
- درد عضلانی
- خستگی شدید
- تعریق و لرز
سرفه می‌تواند شدید باشد و ۲ هفته یا بیشتر طول بکشد. بعضی از بیماران ممکن است از درد چشم، آبریزش چشم یا حساسیت چشم به نور شکایت داشته باشند. کودکان مبتلا به آنفولانزا بیشتر از بزرگسالان علائم گوارشی (استفراغ یا اسهال) و گوش‌درد را تجربه می‌کنند یا دچار بی‌قراری می‌شوند.
علائم هشداردهنده‌ی آنفولانزا
اکثر افرادی که به آنفولانزا مبتلا می‌شوند می‌توانند علائم آن را با استراحت کردن و راهکارهای خانگی کنترل کنند. اما کسانی که علائم زیر را تجربه می‌کنند باید فورا به‌دنبال کمک پزشکی باشند:
- مشکل در تنفس یا تنگی نفس
- احساس درد یا فشار در قفسه‌ی سینه
- سرگیجه‌ی مداوم
- تشنج
- ضعف یا درد شدید عضلات
در کودکان علائم زیر جدی هستند و به مراقبت پزشکی نیاز دارند:
- تنفس سریع
- تغییر رنگ لب‌ها یا ناخن‌ها به خاکستری یا آبی
- خشکی دهان یا کاهش حجم ادرار
- تب یا سرفه‌ای که بهبود می‌یابد اما دوباره عود می‌کند یا در حال بدتر شدن است
چه کسانی در معرض خطر آنفولانزا یا عوارض آن هستند؟
بعضی از افراد نسبت به آنفولانزا و عوارض آن حساس‌تر هستند، از جمله:
- کودکان و سالمندان: آنفولانزای فصلی در کودکان خردسال پیامدهای بدتری دارد. بزرگسالان بالای ۶۵ سال هم ممکن است با عوارض شدیدتری مواجه شوند. بنابراین در هنگام شیوع یک بیماری خطرناک در کشور باید بیشتر مراقب خود باشند.
- کسانی که در خانه سالمندان زندگی می‌کنند: افرادی که در این نوع مراکز به‌سر می‌برند بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به آنفولانزا هستند.
- افراد با سیستم ایمنی ضعیف: اگر سیستم ایمنی نتواند ویروس را به‌سرعت از بین ببرد، خطر ابتلا به آنفولانزا یا عوارض آن افزایش می‌یابد. بعضی از افراد ممکن است از بدو تولد یا به‌دلیل بیماری یا مصرف دارو سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشند.
- افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن: ابتلا به بیماری‌های مزمن با تشدید عوارض آنفولانزا مرتبط است. به‌عنوان مثال، می‌توان به آسم و سایر بیماری‌های ریوی، دیابت، بیماری قلبی، بیماری‌های سیستم عصبی، سکته‌ی مغزی و بیماری‌های کلیوی، کبدی یا خونی اشاره کرد.
- زنان باردار: احتمال ابتلای افراد باردار به عوارض آنفولانزا به‌ویژه در سه ماهه‌ی دوم و سوم بیشتر است.
- افراد چاق: کسانی که شاخص توده بدنی (BMI) آن‌ها بالاتر از ۴۰ است، ممکن است آنفولانزا را به‌شکل شدیدتری تجربه کنند.
- کارکنان بهداشتی: این افراد به‌دلیل تماس با بیماران مختلف جزء گروه‌های آسیب‌پذیر طبقه‌بندی می‌شوند.
آنفولانزا معمولا در افراد جوان و سالم عوارض جدی ایجاد نمی‌کند و بعد از یک تا ۲ هفته کاملا بهبود می‌یابد. اما افراد در گروه‌های پرخطر ممکن است به مشکلات متعددی مثل عفونت گوش یا سینوس، عفونت عضله‌ی قلب، عفونت ریه یا حتی عفونت سیستم عصبی مرکزی مبتلا شوند. آنفولانزا همچنین می‌تواند علائم بیماری‌های مزمن از جمله را تشدید کند. این عوارض نشان می‌دهد که چرا شیوع یک بیماری خطرناک در کشور مانند آنفولانزا می‌تواند نگرانی‌های زیادی برای سیستم بهداشت و درمان ایجاد کند.
اقدامات ضروری برای درمان آنفولانزا
اگر آنفولانزا دارید، در خانه استراحت کنید و مایعات فراوان بنوشید. این کار به حفظ مایعات بدن کمک می‌کند و توانایی سیستم ایمنی را برای مبارزه با بیماری افزایش می‌دهد.
برای کنترل تب یا کاهش سردرد و بدن‌درد می‌توانید از داروهای مسکن بدون نسخه مثل استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. هرگز به کودکان و نوجوانان آسپرین ندهید. چون ممکن است به یک سندرم نادر اما بالقوه کشنده به‌نام «سندرم ری» منجر شود.
درصورتی‌که علائم بیماری شدید است یا در گروه‌های پرخطر قرار دارید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. داروهای ضدویروس تجویزشده توسط پزشک هم سرعت بهبودی شما را افزایش می‌دهند و هم از بروز عوارض جدی جلوگیری می‌کنند.
راه‌های پیشگیری از گسترش عفونت‌های تنفسی
تزریق واکسن بهترین راه برای پیشگیری از آنفولانزا است. با این حال، از آنجا که مصونیت ناشی از آن با گذشت زمان از بین می‌رود، باید هر سال واکسن بزنید. میزان اثربخشی واکسن آنفولانزا ممکن است در سالمندان کمتر باشد، اما شدت بیماری را کاهش می‌دهد و از بروز عوارض جدی یا مرگ جلوگیری می‌کند.
علاوه‌بر تزریق واکسن، رعایت نکات زیر هم می‌تواند به جلوگیری از شیوع یک بیماری خطرناک در کشور مثل آنفولانزا کمک کند:
- بهداشت فردی را رعایت کنید و دست‌های خود را مرتب با آب و صابون بشویید.
- دهان یا بینی خود را هنگام سرفه یا عطسه بپوشانید.
- از دست زدن به چشم، بینی یا دهان خود بپرهیزید.
- در محیط‌های شلوغ از ماسک استفاده کنید.
- از تماس نزدیک با افراد بیمار خودداری کنید.
- اگر احساس ناخوشی دارید، در خانه بمانید و استراحت کنید. شما تا ۲۴ ساعت پس از رفع تب نباید با دیگران تماس داشته باشید.
- سیستم ایمنی بدن‌تان را با مصرف غذاهای سالم، خواب کافی و ورزش منظم تقویت کنید.
توصیه‌های فوق برای پیشگیری از سایر عفونت‌های ویروسی از جمله سرماخوردگی و کووید-۱۹ (بیماری کرونا) هم مفیدند.
کلام پایانی
آنفولانزا یک بیماری تنفسی مسری است که توسط ویروس ایجاد می‌شود و بینی، گلو و گاهی‌اوقات ریه‌ها را درگیر می‌کند. این بیماری می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و حتی در بعضی مواقع به مرگ منجر شود. اگر به نوع شدید آنفولانزا مبتلا شدید یا فکر می‌کنید در گروه‌های پرخطر قرار دارید، فورا نزد پزشک بروید.
منابع: mayoclinic, cdc, who
سوالات متداول
علائم آنفولانزا از چند روز بعد از تماس با ویروس ظاهر می‌شود؟
معمولا ۲ روز طول می‌کشد تا علائم بیماری ظاهر شود. اما این مدت زمان می‌تواند بین یک تا چهار روز متغیر باشد.
آنفولانزا تا چه زمانی مسری است؟
آنفولانزا از یک روز قبل از شروع علائم تا هفت روز بعد از بیمار شدن مسری است. بعضی از افراد از جمله کودکان خردسال و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند ممکن است برای مدت طولانی‌تری بتوانند بیماری را به دیگران منتقل کنند.
ابتلا به بیماری آنفولانزا برای چه کسانی خطرناک است؟
همه‌ی افراد در گروه‌های سنی مختلف ممکن است به عوارض جدی آنفولانزا دچار شوند. اما سالمندان بالای ۶۵ سال، کودکان کمتر از پنج سال، زنان باردار، افراد چاق و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن (مثل آسم، دیابت یا بیماری قلبی) بیشتر در معرض خطر هستند.
source