با توجه به سبک زندگی امروزی، «استرس» یکی از دلایل اصلی دندان درد است. در کنار دندان درد عصبی، علائم اضطراب می‌تواند به شکل دندان قروچه، التهاب مفصل گیجگاهی فکی و حتی بیماری پریودنتال (مربوط به لثه) هم خود را نشان دهد.
اما علت دندان درد عصبی چیست و چه تأثیری بر سلامت دهان و دندان دارد؟ شایع‌ترین علائم آن چیست و چطور می‌توان درمان‌اش کرد؟ در ادامه توضیح داده‌ایم.
دندان درد عصبی به چه معناست؟
بیشتر افرادی که از استرس رنج می‌برند یا یک دوره پراضطراب را پشت سر می‌گذارند، متوجه می‌شوند که دندان‌ها، فک یا لثه‌هایشان دچار مشکل شده است. استرس و دندان درد معمولاً دست به دست هم می‌دهند و اگر مشکل حل نشود، به مرور زمان خطرناک‌تر می‌شود.
در بیشتر بیمارانی که از دندان درد عصبی رنج می‌برند، علت اصلی فشاری است که دندان قروچه به دندان‌ها و فک وارد می‌کنند. اینکار ناخودآگاه است و احتمال دارد آنقدر پیش برود که سلامت دهان و دندان را به خطر بیندازد.
علائم دندان درد عصبی
از کجا بفهمیم که دندان درد ما واقعاً عصبی است؟ در ادامه علائمی را می‌بینید که نشان می‌دهند دندان درد ممکن است به‌دلیل اضطراب باشد:
- سفت شدن عضلات فک یا قفل شدن آن، به‌ویژه در لحظات اضطراب‌آور
- دندان قروچه، به‌ویژه در شب یا در موقعیت‌های استرس‌زا
- شواهدی از سایش یا آسیب به دندان‌ها به دلیل رفتارهای مرتبط با استرس
- زرد یا شفاف شدن ظاهر دندان‌ها به‌دلیل فرسایش مینای دندان (ناشی از اسید معده)
- بروز و شناسایی ناگهانی حفره‌های دندانی، به‌ویژه در دندان‌های عقب
- آسیب در لبه‌های دندان‌ها (ترک، شکستگی) یا نازک شدن دندان‌ها به‌دلیل سایش مینا
- افزایش دندان در دوره‌های استرس‌زا
دلایل بروز دندان درد عصبی
واقعیت این است که دلیل اصلی دندان درد عصبی، تا وقتی توسط دندانپزشک ویزیت نشوید، نامشخص است. اگر درد دندانتان شدید است می‌توانید از روش‌های درمان سریع دندان درد در شب برای تسکین موقتی درد کمک بگیرید؛ با این حال برای درمان کامل درد دندان، حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
اضطراب از راه های زیر می‌تواند (به‌طور غیرمستقیم) درد دندان را تشدید کند.
دندان قروچه
همان‌طور که گفتیم، اضطراب معمولاً باعث ساییدن یا فشردن دندان‌ها به هم (براکسیسم) می‌شود. این فشار می‌تواند منجر به سایش مینا، شکستگی و ترک شود؛ و حساسیت و درد دندان را تشدید کند.
طبق برخی پژوهش‌ها هم میزان دندان قروچه بین افراد تحت استرس، بیشتر از افراد بدون استرس است.
تغییر pH بزاق
اضطراب تولید بزاق را کاهش می‌دهد، pH آن را تغییر می‌دهد و اسیدیته دهان را بیشتر می‌کند. این می‌تواند منجر به پوسیدگی و افزایش حساسیت دندان شود.
طبق مطالعات انجام‌شده هم، اضطراب بالا با افزایش اسیدیته بزاق ارتباط دارد؛ که نشان می‌دهد استرس با تغییر ترکیب بزاق روی سلامت دهان تأثیر می‌گذارد.
افزایش حساسیت به درد
تحقیقات نشان می‌دهند که شرایطی مانند اضطراب می‌توانند بدن را نسبت به درد حساس‌تر کنند. این می‌تواند فرد را نسبت به مشکلات دندانی موجود مانند پوسیدگی یا بیماری لثه حساس‌تر کند، و باعث افزایش ناراحتی شود.
بهداشت ضعیف
استرس بالا می‌تواند بی‌توجهی به بهداشت دهان و دندان را به دنبال داشته باشد، و فرد را در برابر تشکیل پلاک، التهاب لثه و نهایتاً دندان درد عصبی آسیب‌پذیر کند.
تشدید بیماری لثه
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که استرس به میزان چشمگیری روی عملکرد سیستم ایمنی از جمله التهاب، بهبود زخم و پاسخ به عفونت‌ها تأثیر می‌گذارد. این موضوع به‌طور بالقوه می‌تواند منجر به التهاب لثه و درد یا ناراحتی‌های دیگر شود.
تنش عضلانی
وقتی اضطراب باعث می‌شود عضلات خاصی در سر و گردن، مانند عضلات فک، منقبض شوند یا نقاط ماشه‌ای ایجاد کنند (گره‌های عضلانی موضعی یا اسپاسم)، ممکن است درد به نواحی ظاهراً بی‌ربط مثل دندان‌ها سرایت کند و باعث دندان درد عصبی شود.
درمان دندان درد عصبی
چند راه برای کنترل و کاهش دندان درد عصبی وجود دارد، که در ادامه معرفی‌شان کرده‌ایم:
روش‌های دارویی
داروها مؤثرترین روش برای کنترل دردهای عصبی دندان هستند. داروهای مناسب در این شرایط هرچند از نمونه‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن، استامینوفن، نوافن و مفنامیک‌اسید هستند؛ اما باز هم پیشنهاد می‌شود که با توصیه دندانپزشک از آنها استفاده کنید.
بسته به شرایط فرد، ممکن است استفاده از داروهای ضداسترس (فقط با تجویز متخصص) هم لازم باشد.
درمان‌های گیاهی
روش‌های گیاهی، به‌ویژه دمنوش‌ها، می‌توانند با کاهش استرس درد شما را هم کنترل کنند:
- سنبل‌الطیب: این گیاه قوی‌ترین دمنوش ضداسترس است، که می‌توانید آن را به‌تنهایی یا با بابونه و بادرنجبویه میل کنید. فقط دقت داشته باشید که این دمنوش خواب‌آور است.
- اسطوخودوس: این دمنوش به کاهش استرس و کنترل هیجان احساسی کمک می‌کند، اما مقدار زیاد از آن می‌تواند باعث سردرد و سرگیجه شود.
- نعنا: دمنوش نعنا (به‌ویژه نعنا فلفلی) هم برای دندان درد عصبی، و هم برای کاهش اضطراب و اثرات آزاردهنده آن مفید است.
- بابونه: دمنوش بابونه یک آرام‌بخش طبیعی، و از گیاهان دارویی معروف برای کاهش استرس و اضطراب است.
توجه! هرچند دمنوش‌های گیاهی عمدتاً بی‌خطر هستند، اما باید دوز مصرفی‌تان را کنترل کنید. اگر هم در دوران بارداری یا شیردهی هستید، یا اینکه داروی خاصی را مصرف می‌کنید، حتماً با پزشک‌تان مشورت کنید.
تسکین دندان درد عصبی در منزل
اگر روش‌های بالا در دسترس یا مؤثر نبودند، راهکارهای زیر را برای کنترل دندان درد عصبی امتحان کنید:
- محافظ دندان: هنگام خواب از محافظ دندان استفاده کنید. این محافظ اجازه نمی‌دهند فشار ناشی از دندان قروچه‌تان به دندان‌ها و فک آسیب برساند.
- کنترل استرس: تکنیک‌های کوتاه‌مدت مانند تمرین‌های تنفس یا مدیتیشن می‌توانند استرس و در نتیجه درد را کاهش دهند.
- رعایت بهداشت: داشتن یک روتین کامل برای تمیز کردن دهان و دندان‌ها می‌تواند آسیب‌های احتمالی را به‌طور چشمگیری کاهش دهد.
سوالات متداول
در ادامه به سوالات پرتکرار شما در مورد درد عصبی دندان می‌پردازیم.
دندان درد عصبی چقدر طول می‌کشد؟
این موضوع به عوامل زیادی بستگی دارد. اما معمولاً تا زمانی که در معرض عامل اضطراب‌آور باشید، درد هم ادامه دارد.
چرا دندان درد عصبی هنگام خواب بیشتر می‌شود؟
دندان درد عصبی به‌دلیل دندان قروچه هنگام خواب و همچنین افزایش جریان خون در سر (هنگام دراز کشیدن) بیشتر می‌شود.
چطور درد دندان عصبی را هنگام خواب مدیریت کنیم؟
با نوشیدن دمنوش‌های آرامش‌بخش پیش از خواب و استفاده از محافظ دندان می‌توانید این درد را مدیریت کنید.
چه مواد غذایی در کاهش درد عصبی دندان موثر هستند؟
چون خاستگاه این درد عصبی است، معمولاً دمنوش‌های معرفی‌شده انتخاب مناسبی هستند. پرهیز از غذاهای سفت، چسبناک و بسیار شیرین هم می‌تواند به جلوگیری از آسیب بیشتر و کاهش درد کمک کند.
آیا درد عصبی دندان به خودی خود برطرف می‌شود؟
معمولاَ خیر و در صورت ادامه‌دار شدن می‌تواند آسیب‌های جدی به سلامت دهان و دندان وارد کند و منجر به درد بیشتر شود.
دندان درد عصبی یکی از نمودهای جسمی اضطراب است که معمولاً به‌دلیل دندان قروچه، افزایش حساسیت نسبت به درد، تغییر در pH بزاق و عدم رعایت بهداشت تشدید می‌شود. در کنار معاینات منظم دندانپزشکی، تکنیک‌های کاهش استرس و رعایت بهداشت دهان و دندان هم اقدامات پیشگیرانه‌ای هستند که می‌توانید از آنها کمک بگیرید.
source