چطور با کودک درباره جنگ صحبت کنیم؟

در عصر دیجیتال امروزی، کودکان و نوجوانان اغلب با تصاویر گرافیکی، ویدیوها، اطلاعات ناراحت‌کننده و خبرهای استرس‌زا درباره‌ی جنگ، درگیری‌های نظامی و تروریسم مواجه می‌شوند. صحبت کردن با کودک درباره‌ جنگ و اطلاعاتی که در مورد آن کسب کرده، کار ساده‌ای نیست. بسیاری از والدین در پردازش و توضیح جنگ یا درگیری‌های نظامی برای کودکان خود مشکل داریم. در واقع، ما به عنوان والدین و مراقبان کودک و نوجوان، می‌خواهیم از فرزندانمان حمایت کنیم و در عین حال، با آن‌ها صادق باشیم. بنابراین، باید روش صحبت کردن با کودک درباره جنگ را بدانیم. در این مقاله، بیشتر توضیح می‌دهیم که چگونه باید در مورد جنگ با کودکان صحبت کنیم.

چگونه مفهوم جنگ را برای کودکان شرح دهیم؟

قبل از صحبت کردن با کودک درباره جنگ، احساسات خود را در مورد این موضوع بسنجید و ببینید که احساس شما درباره‌ی جنگ با اضطراب همراه است یا با عصبانیت و یا حتی عدم اطمینان. نحوه‌ی واکنش شما نسبت به چنین وقایعی بر واکنشی که فرزند شما خواهد داشت، تأثیر می‌گذارد. فرزند شما خواهد دید که شما چگونه با این موضوع برخورد می‌کنید و نحوه‌ی برخورد شما به شدت بر نحوه پردازش کودک شما از جهان و رویدادهای آسیب‌زا در اطراف خود تأثیر می‌گذارد. بنابراین، نه تنها آنچه به کودک می‌گویید بلکه نحوه‌ی بیان آن نیز مهم است. صحبت با یک روان‌درمانگر یا یک دوست قابل اعتماد می‌تواند به شما کمک کند تا احساسات خود را نسبت به جنگ درک کنید و پس از پردازش این احساسات، صحبت کردن با کودک درباره جنگ را شروع کنید.

بهترین روش برای شروع صحبت کردن با کودک درباره جنگ

زمانی و مکانی را انتخاب کنید که بتوانید موضوع جنگ را به طور طبیعی مطرح کنید و کودک شما برای راحت صحبت کردن احساس آزادی کند. به عنوان مثال، می‌توانید این گفتگو را در طول یک وعده غذایی خانوادگی شروع کنید. سعی کنید قبل از خواب در مورد جنگ صحبت نکنید.

فرزندتان را تشویق کنید که سوال بپرسد و نگرانی‌هایش را با او در میان بگذارد. قبل از اینکه با فرزندتان صحبت کنید، آنچه را که او از این اوضاع و احوال می‌فهمد بشنوید و آنچه را که می‌خواهد بداند درک کنید. تکرار سؤالات او می‌تواند در این درک و یادگیری مفید باشد. به این ترتیب، می‌توانید مطمئن شوید که واقعاً آنچه را که او می‌پرسد متوجه شده‌اید و می‌توانید به بهترین شکل به نگرانی‌های او رسیدگی کنید.

برخی از کودکان ممکن است کمی در مورد آنچه اتفاق میفتد بدانند و علاقه‌ای به صحبت کردن در مورد آن نداشته باشند اما برخی دیگر ممکن است در سکوت نگران باشند. برای صحبت کردن با خردسالان، نقاشی کشیدن، خواندن داستان و کارهایی مانند آن می‌توانند نقطه‌ی شروع خوبی باشند.

ممکن است کودکان اخبار جنگ را از تلویزیون یا شبکه‌های اجتماعی ببینند. بنابراین، مهم است که صحت و سقم آنچه را که می‌بینند و می‌شنوند بررسی کنند. صحبت کردن با آن‌ها فرصتی است برای اطمینان دادن به آن‌ها و احتمالاً تصحیح هرگونه اطلاعات نادرستی که ممکن است به صورت آنلاین، در تلویزیون، در مدرسه یا از طریق دوستان به آن‌ها رسیده باشد.

یک جریان مداوم از تصاویر و خبرهای ناراحت‌کننده ممکن است باعث شود احساس کنیم که بحران در اطراف ما وجود دارد. کودکان خردسال ممکن است میان تصاویر روی صفحه و واقعیت شخصی خود تمایز قائل نشوند و حتی ممکن است باور کنند که در معرض خطر قریب‌الوقوع قرار دارند، حتی اگر درگیری نظامی جایی دورتر از آن‌ها اتفاق بیفتد. کودکان بزرگتر ممکن است چیزهای نگران‌کننده‌ای را در شبکه‌های اجتماعی دیده باشند و از چگونگی تشدید رویدادها بترسند.

مهم است که نگرانی‌های آن‌ها را به حداقل نرسانید یا نادیده بگیرید. اگر آن‌ها سؤالی می‌پرسند که ممکن است به نظر شما سخت باشد، مانند «آیا قرار است همه بمیریم؟»، به آن‌ها اطمینان دهید که این اتفاق نمیفتد و در عین حال، سعی کنید آنچه را که شنیده‌اند و دلیل نگرانی آن‌ها در مورد آن اتفاق است را از آن‌ها بپرسید. اگر بتوانید بفهمید که این نگرانی از کجا می‌آید، به احتمال زیاد می‌توانید به آن‌ها اطمینان خاطر دهید.

حتماً احساسات آن‌ها را تصدیق کنید و به آن‌ها اطمینان دهید که هر آنچه که احساس می‌کنند طبیعی است. با توجه کامل به آن‌ها نشان دهید که به آن‌ها گوش می‌دهید و به آن‌ها یادآوری کنید که هر زمان که بخواهند می‌توانند با شما یا بزرگسال مورد اعتماد دیگری در مورد جنگ صحبت کنند.

درباره جنگ مطابق با سن کودک توضیحاتی بدهید

کودکان حق دارند بدانند در دنیا چه می‌گذرد اما بزرگسالان نیز مسئولیت دارند که آن‌ها را از هر گونه ناراحتی در امان نگه دارند. شما فرزندتان را بهتر می‌شناسید. از زبان مناسب سن او استفاده کنید، واکنش‌های او را تماشا کنید و نسبت به میزان اضطراب او حساس باشید.

اگر نسبت به اتفاقی که در حال رخ دادن است احساس غم یا نگرانی داشته باشید، طبیعی است. بااین‌حال، به خاطر داشته باشید که کودکان واکنش‌ها و نشانه‌های عاطفی خود را از بزرگسالان می‌گیرند. بنابراین، سعی کنید هیچ نگرانی و  ترسی را بیش از حد با کودک خود در میان نگذارید. با او با آرامش صحبت کنید و مراقب زبان بدن خود مانند حالات چهره باشید.

تا جایی که می‌توانید به فرزندان خود اطمینان دهید که از هر خطری در امان هستند. به آن‌ها یادآوری کنید که بسیاری از مردم در سراسر جهان سخت تلاش می‌کنند تا درگیری‌های نظامی و جنگ را متوقف کنند و صلح برقرار شود.

به یاد داشته باشید که اشکالی ندارد که برای همه‌ی سؤلات کودک پاسخی نداشته باشید. می‌توانید به او بگویید که باید درباره‌ی پاسخ سؤال تحقیق کنید یا از آن به عنوان فرصتی با کودکان بزرگتر استفاده کنید تا پاسخ‌ها را با هم پیدا کنید. از وب سایت‌های سازمان‌های خبری معتبر یا سازمان‌های بین‌المللی مانند یونیسف و سازمان ملل برای پاسخ به سؤالات و جستجوی خود در این زمینه استفاده کنید. به کودک یا نوجوان خود توضیح دهید که برخی از اطلاعات در فضای آنلاین دقیق نیستند و باید اخبار را از منابع معتبر دریافت کنید.

۵۹۸,۰۰۰

۹۹,۰۰۰

تومان

به میزان و نوع اطلاعات ارائه شده به کودک توجه کنید

هنگام صحبت کردن با فرزندتان درباره‌ی جنگ، سطح رشد کودکتان را در نظر بگیرید. او چقدر اطلاعات می‌تواند پردازش کنند و راه درست ارائه آن چیست؟ کودکان و نوجوانان بزرگتر معمولاً می‌توانند به روش‌های دقیق‌تری نسبت به کودکان خردسال موضوعات دشوار را پردازش کنند.

مطمئن شوید که خودتان هم درباره‌ی حقایق مربوط به جنگ اطلاعات کافی دارید. کودکان ممکن است برای درک اطلاعات پیشینه تاریخی و کلمات گیج‌کننده‌ای که در شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شوند به کمک نیاز داشته باشند. اگر پاسخ سؤالات کودک را همان موقع نمی‌دانید، برای تحقیق و کمک به او در پردازش اطلاعات آماده باشید.

به کودک خود اطمینان دهید که در امنیت است. معمولاً کودکان خردسال به اطمینان بیشتری نیاز دارند. نوجوانان معمولاً حقایق را زودتر درک و پردازش می‌کنند.

اگر تلویزیون تماشا می‌کنید، این کار را با هم انجام دهید. قرار گرفتن فرزندتان در معرض خشونت و اخبار حوادث آسیب‌زا را محدود کنید، به خصوص اگر او به شبکه‌های اجتماعی دسترسی دارد. برای کودکان بزرگتر جهت استفاده از تلویزیون و وسایل الکترونیکی محدودیت‌هایی تعیین کنید و آن‌ها را به استفاده از منابع اطلاعاتی قابل اعتماد هدایت کنید. به آن‌ها کمک کنید تا به مخاطبان منتقد و نکته‌سنج رسانه‌ها تبدیل شوند. می‌توانید از تماشای تلویزیون همراه با کودکان بزرگتر به عنوان فرصتی برای بحث در مورد اینکه چقدر زمان صرف تماشای اخبار می‌کنند و به چه منابع خبری اعتماد می‌کنند، استفاده کنید. همچنین اگر کودکان در اطراف شما هستند، موقع مکالمه با دیگران توجه داشته باشید که چگونه در مورد جنگ صحبت می‌کنید.

به کودکان فرصت هدایت مکالمه را بدهید

باید زمانی صحبت کردن با کودک درباره جنگ را شروع کنید که او برای این کار آمادگی دارد. این بدان معنی است که آن‌ها را مجبور نکنید تا در مورد چیزی که درباره‌ی آن ناراحت هستند یا باعث ایجاد ناراحتی و اضطراب آن‌ها می‌شود صحبت کنند. در عوض، منتظر باشید تا در صورت تمایل و زمانی که بخواهند این موضوع را مطرح کنند. به این ترتیب، می‌توانید مطمئن باشید که آن‌ها آماده‌ی شنیدن وقایع مربوط به جنگ هستند.

بسیاری از کودکان در صورت وقوع جنگ نگران سرنوشت خانواده و دوستان خود هستند. آن‌ها می‌خواهند بدانند که در این واقعه‌ی آسیب‌زا چه بر سر خانواده و دوستانی که در مهد کودک دارند، می‌آید. بنابراین، اجازه بدهید تا آن‌ها پس از شروع مکالمه درباره‌ی جنگ، هدایت آن را در دست بگیرند. صبر کنید تا سؤالاتی که برای آن‌ها پیش آمده را مطرح کنند. سپس، به این سؤالات پاسخ دهید. شاید لزومی نباشد که از احتمال وقوع جنگ در کشور همسایه‌ی خود صحبت کنید. حتی ممکن است کودک درباره‌ی آخرین وقایع جنگی که می‌دانید، اطلاعاتی نداشته باشد. بنابراین، با هدایت گفتگو توسط کودک می‌توانید مطمئن باشید که دغدغه‌ها و نگرانی‌های او برطرف می‌شوند و نگرانی جدیدی برای او ایجاد نمی‌کنید.

در مکالمه با کودک به دنبال ترویج تعصبات نباشید

جنگ و درگیری‌های نظامی اغلب ممکن است تعصب و تبعیض‌هایی را علیه مردم یا یک کشور به همراه داشته باشد. وقتی با فرزندان خود در مورد جنگ صحبت می‌کنید، از برچسب‌هایی مانند «افراد بد» یا «آدم‌های بد» اجتناب کنید. در عوض، از این گفتگو به عنوان فرصتی برای تشویق مهربانی برای کسانی که در جنگ آسیب دیده‌اند مانند خانواده‌هایی که مجبور به ترک خانه‌های خود هستند، استفاده کنید.

حتی اگر درگیری نظامی در یک کشور دور اتفاق میفتد، ممکن است تعصبات نژادی را در فرزندتان تشدید کند. بنابراین، اگر کودکی اهل کشور درگیر جنگ در نزدیکی شما زندگی می‌کند، مطمئن شوید که فرزندتان به او زور نمی‌گوید و نسبت به او تبعیضی قائل نمی‌شود. اگر هم در مدرسه شاهد چنین مسئله‌ای بوده‌، او را تشویق کنید تا موضوع را با اولیای مدرسه در میان بگذارد.

به فرزندان خود یادآوری کنید که همه سزاوار امنیت در مدرسه و جامعه هستند. قلدری و تبعیض همیشه اشتباه است و هر کدام از ما باید نقش خود را در گسترش مهربانی و حمایت از یکدیگر ایفا کنیم.

روتین روزمره خانواده‌ی خود را بر هم نزنید

کودکان و نوجوانان باید در هر صورت احساس آرامش کننید. بنابراین، تا آنجا که ممکن است، برنامه و روتین خانواده‌ی خود را حفظ کنید. همه ما در مواقع غیرعادی آرامش خود را از دست می‌دهیم. با دوستان، همسایگان، معلمان و سایر افرادی که در زندگی از شما حمایت می‌کنند، در ارتباط باشید. اهمیت ارتباطات حضوری و همچنین حضور در شبکه‌های اجتماعی و ارتباط آنلاین را به کودک خود نشان دهید.

در مواقع بحرانی به دنبال کمک حرفه‌ای باشید

اگر متوجه علائمی شدید که نشان می‌دهد فرزندتان دچار استرس شده، نگران نشوید. این مسئله ممکن است طبیعی باشد. خوابیدن در کنار والدین، عدم تمایل به انجام تکالیف مدرسه، چسبیدن به شما یا اسباب‌بازی‌هایی خاص، شب ادراری، تغییر در اشتها یا نوسانات خلقی قابل توجه می‌تواند برای چند هفته کاملاً طبیعی باشد. بااین‌حال، اگر متوجه شدیدتر شدن این مشکلات شده‌اید، بهتر است از یک روان‌درمانگر یا مشاور کودک کمک بخواهید. او می‌تواند در چنین مواقعی به بهبود سلامت روان فرزن شما کمک کند.

کلام آخر

جنگ و درگیری‌های نظامی از جمله وقایعی هستند که به ویژه در خاورمیانه همواره رخ می‌دهند. بنابراین، ممکن است کودکان و نوجوانان با تماشای اخبار این جنگ‌ها نگران و مضطرب شوند. به همین علت، باید با آن‌ها به روش‌هایی که توضیح دادیم، صحبت کنید. در صورت تشدید اضطراب و نگرانی آن‌ها نیز می‌توانید از مشاوران حرفه‌ای سلامت روان کمک بگیرید.

منابع: unicef , brownhealth , rescue