پوسته پوسته شدن دور ناخن چگونه اتفاق می‌افتد و چه راه درمانی دارد؟

آیا تاکنون از خود پرسیده‌اید که چرا پوست اطراف ناخن‌های شما پوسته پوسته می‌شود؟ دستان ما روزانه در معرض موقعیت‌ها و مواد شیمیایی زیادی قرار دارند. اگر در اطراف ناخن‌هایتان پوست خشک و ترک خورده دارید، ممکن است به دلیل خشکی هوا باشد اما باکتری‌ها نیز ممکن است از طریق پوست شکاف خورده وارد بدن شوند و باعث بیماری‌های مختلفی به شکل کوتیکول‌های خشن یا خراشیده شوند.

بنابراین مراقبت پوست و توجه به شرایط انواع پوست علاوه بر مسائلی مانند استفاده از ماسک خانگی  برای پوست‌ خشک اهمیت زیادی دارد. علاوه‌براین، ناخن جویدن نیز یکی از عوامل موثر در کنده شدن پوست اطراف ناخن است. با‌این‌حال، لایه‌برداری پوست در نزدیکی ناخن‌ها غیر معمول نیست. این عارضه برای تعدادی از افراد به دلیل عوامل مختلف بیرونی و درونی رخ می‌دهد. در این مقاله، درباره پوسته پوسته شدن دور ناخن، علل آن و درمان‌های موجود برای آن و همچنین اقدامات پیشگیرانه برای تسکین پوست این ناحیه می‌خوانید.

پوسته پوسته شدن دور ناخن چگونه اتفاق می‌افتد؟

پوسته پوسته شدن یا لایه برداری پوست دور ناخن و نوک انگشتان وضعیتی است که در آن لایه بالایی پوست یا اپیدرم اطراف ناخن خشک شده و در نهایت شروع به کنده شدن می‌کند. این عارضه گاهی اوقات ممکن است با علائم دیگری مانند خارش، بثورات پوستی، قرمزی و التهاب همراه باشد. لایه‌ لایه شدن پوست در نوک انگشتان شما غیر عادی نیست. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که بدن شما هیدراته نشده (آب کافی دریافت نمی‌کند) یا در معرض گرمای شدید است. افرادی که اگزمای دست یا پسوریازیس (کهیر یا نوعی بیماری پوستی) دارند نیز ممکن است از لایه لایه شدن پوست نوک انگشتان خود رنج ببرند. همچنین گستردگی این اتفاق می‌تواند متفاوت باشد. گاهی باید تنها به فکر خشکی پوست دور ناخن باشید و گاهی هم باید به فکر درمان خشکی پوست کل بدن بیفتید.

در بیشتر موارد، این مشکل خیلی جای نگرانی ندارد اما شاید هنگام انجام کارهای روزانه با استفاده از انگشتان، برای شما ناراحت‌کننده باشد. البته، ممکن است پوست پوست شدن دور ناخن با سایر شرایط پزشکی نیز همراه باشد که نیاز به تشخیص به موقع دارد.

علت پوست پوست شدن دور ناخن

اگر متوجه پوست پوست شدن دور ناخن خود شده‌اید، باید بدانید که این پدیده معمولاً نتیجه‌ی خشکی پوست است. ممکن است تعدادی از عوامل خارجی یا داخلی علت پوسته شدن دور ناخن باشند. ۱۰ عامل اصلی که دلیل پوسته پوسته شدن دور ناخن هستند را در ادامه می‌خوانید.

۱. شرایط محیط اطراف ما

تغییرات محیطی و آب و هوایی اغلب باعث خشکی پوست می‌شود. زمستان‌های سرد و خشک نگرانی‌هایی در مورد خشکی پوست به همراه دارد که یکی از آن‌ها پوسته پوسته شدن دور ناخن است. قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید نیز می‌تواند منجر به آفتاب سوختگی شده که ممکن است باعث لایه لایه شدن پوست نوک انگشتان شود. همچنین ممکن است نوک انگشتان را نسبت به لمس کردن، حساس کند. پوست هنگام آفتاب سوختگی صورتی یا قرمز می‌شود. عرق کردن در فصل تابستان نیز ممکن است یکی از عوامل موثر در این اتفاق باشد. در مواجه با چنین اتفاقاتی حتما باید به فکر درمان سریع خشکی پوست دست باشید تا از آسیب‌های بعدی جلوگیری کنید.

اگر مطمئنید که سرمای فصل زمستان عامل لایه لایه شدن پوست شما است، انتخاب یک مرطوب‌کننده مناسب را در نظر داشته باشید. استفاده از کرم‌های غلیظ برای پوست‌های بسیار خشک یا حساس می‌تواند مؤثر باشد. از استحمام طولانی مدت در آب داغ خودداری کنید و لباس‌هایی بپوشید که به بدن شما نچسبیده و فشار وارد نکنند.

۱۹۱,۸۵۰

۱۰۷,۴۴۰

تومان

۲. استفاده از محصولات شیمیایی

مواد شیمیایی زننده موجود در محصولات شیمیایی ممکن است روی پوست اطراف ناخن شما تأثیر بگذارد و باعث پوسته پوسته شدن آن شود. شستشوی دست با مواد شیمیایی ناخوشایند و زننده اغلب منشأ اصلی حساسیت و لایه لایه شدن پوست است. اگر پوست شما از قبل خشک شده باشد، این مواد شیمیایی ممکن است باعث خارش و سوزش آن شوند. صابون‌ها و مواد شیمیایی قوی نیز ممکن است به سد چربی پوست شما آسیب برسانند و در نتیجه باعث حساسیت و پوسته پوسته شدن آن ناحیه شود.

قبل از خرید محصولات مراقبت از پوست، ابتدا باید بدانید چه نوع پوستی دارید. همچنین از مصرف محصولات دارای عطر و رایحه‌ی مصنوعی، ایزوتیازیونون، کوکامیدوپروپیل بتائین یا هر نوع مواد نگهدارنده‌ی غیرمجاز و مضر خودداری کنید. همچنین می‌توانید برای بررسی اینکه آیا پوست شما به هر محصولی واکنش نشان می‌دهد یا خیر، آزمایش حساسیت (patch test) انجام دهید. یک مایع دستشویی فرموله شده برای نوع پوست خود تهیه کنید.

۳. شستن مکرر دست‌ها

شاید از خود بپرسید که مگر شستن دست‌ها همیشه توصیه نمی‌شود؟ پس چگونه اینجا علت یک عارضه به شمار می‌رود؟ باید بدانید که شستن مکرر دست‌ها می‌تواند روغن‌های ضروری و همچنین رطوبت پوست را از بین ببرد. سد چربی پوست شما، پوست را نرم نگه می‌دارد و از لایه‌ی بالایی آن در برابر عوامل محیطی محافظت می‌کند. آسیب دیدن این سد دفاعی منجر به خشکی، حساسیت و حتی پوسته پوسته شدن شدن دور ناخن و نوک انگشتان شما می‌شود.

استفاده از آب داغ برای شستن دست‌ها نیز می‌تواند اسانس‌ها و رطوبت مورد نیاز را از بین ببرد. ممکن است پوست شما خشک شود، احساس خارش کند و در نهایت سطح روی آن کنده شود.

برای شستن منظم و مرتب دست‌ها (به خصوص در دوران اپیدمی‌هایی مثل کرونا)، همیشه یک مرطوب‌کننده همراه خود داشته باشید. استفاده از مرطوب کننده‌ها برای درمان این بیماری ضروری است. به دنبال موادی مانند کره شی (shea butter)، کره کاکائو (coocabutter) و گلیسیرین در ترکیبات مرطوب‌کننده باشید. پمادهایی که دارای روغن بادام، روغن نارگیل و روغن آفتابگردان هستند به همان اندازه مفید هستند. ۲ تا ۳ بار استفاده مکرر در روز قطعا میزان پوسته پوسته شدن پوست شما را کاهش می‌دهد.

۲۴۷,۳۰۰

۱۳۱,۰۶۰

تومان

۴. واکنش‌های آلرژیک

آلرژی به مواد خاصی که دست شما با آن‌ها تماس دارد نیز ممکن است علت پوست پوست شدن دور ناخن باشد. مواد شیمیایی زننده و جواهرات ساخته شده از موادی که مناسب پوست شما نیستند ممکن است باعث ایجاد احساس خارش در پوست شوند. ممکن است پوست شما پوسته پوسته و در نهایت کنده شود. استفاده بیش از حد از دستکش‌های لاتکس نیز ممکن است باعث حساسیت و تحریک پوست و پوسته پوسته شدن نوک انگشتان شود.

از استفاده از جواهرات ارزان قیمتی که مناسب نوع پوست شما نیست خودداری کنید. همچنین اگر پوست شما به دستکش‌های لاتکس حساسیت دارد، استفاده از دستکش‌های لاتکس را محدود کنید. نکته مهم این است که باید نوع آلرژی خود را بدانید تا دلیل لایه لایه شدن پوست خود را بفهمید.

۵. مکیدن انگشت

عادت مکیدن انگشت در نوزادان و کودکان خردسال عارضه‌ای رایج محسوب می‌شود و ممکن است منجر به پوسته پوسته شدن دور ناخن آن‌ها شود. در این حالت، بزاق با انگشتان دست در تماس است و ممکن است آب پوست را کاهش دهد و باعث ایجاد این وضعیت شود. با وجود رواج این عادت در نوزادان، تعداد کمی از بزرگسالان نیز ممکن است تحت استرس نوک انگشتان خود را بجوند و باعث پوسته پوسته شدن دور ناخن شوند.

اگر متوجه شدید که فرزندتان انگشت خود را به حدی می‌مکد که روی پوست او تأثیر زیادی می‌گذارد و باعث پوسته پوسته شدن آن می‌شود، حتماً این موضوع را با پزشک در میان بگذارید.

۶. عدم تعادل میزان ویتامین‌ها در بدن

هر دو شرایط کمبود و بیش از حد بودن این ویتامین‌ها می‌توانند باعث پوسته پوسته شدن اطراف نوک انگشتان شما شوند:

ویتامین B3 (نیاسین) که به طور طبیعی در بدن شما یافت می‌شود و همچنین از غذاهای خاصی به دست می‌آید، برای سلامت پوست ضروری است. نیاسین باعث می‌شود که سلول‌ها وظایف خود را به درستی انجام دهند. این ویتامین به آب‌رسانی پوست کمک می‌کند و مصرف آن بهبود عملکرد سد پوستی را به دنبال دارد. کمبود این ویتامین ممکن است باعث پوسته پوسته شدن دور ناخن شما شود.

کمبود ویتامین B7 (بیوتین) نیز ممکن است به علت پوسته پوسته شدن دور ناخن شما باشد. کمبود این ویتامین نادر در نظر گرفته می‌شود و ممکن است منجر به التهاب پوست (dermatitis)، تیره شدن پوست و ریزش مو شود.

از طرف دیگر، بیش از حد بودن ویتامین A می‌تواند پوست شما را تحریک کند و باعث ایجاد احساس خارش و پوسته پوسته شدن دور ناخن شود.

از آن‌جایی که ویتامین B3 در بدن شما ذخیره نمی‌شود، باید غذاهای سرشار از آن مصرف کنید. این ویتامین بسته به سن و جنس باید در مقادیر مناسب مصرف شود. مثلاً نوزادان کوچکتر از ۶ ماه به ۲ میلی‌گرم در روز نیاز دارند و یا زنان باردار به ۱۸ میلی‌گرم در روز نیاز دارند. همچنین کودکان بسته به سن خود به ۶ تا ۱۲ میلی‌گرم در روز نیاز دارند و مردان و زنان بالای ۱۴ سال به ترتیب به ۱۶ و ۱۴ میلی‌گرم ویتامین B3 در روز نیاز دارند. اگر در مورد مصرف مکمل‌های ویتامین B مطمئن نیستید، قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.

البته هم ویتامین B3 و هم ویتامین B7 در مواد غذایی طبیعی به وفور یافت می‌شوند. ویتامین B3 در تن ماهی، مرغ، ماهی قزل آلا و ساردین، گوشت گاو، نخود سبز، اسفناج، بادمجان و سایر مواد خوراکی و ویتامین B7 نیز در هویج، گوجه فرنگی، پیاز، آووکادو، تخم مرغ، آجیل، موز و مواد غذایی مانند آن وجود دارند.

۷. اگزمای پوستی دست

اگزما نوعی التهاب پوستی یا درماتیت است که باعث خشکی، خارش و التهاب پوست می‌شود. این بیماری در نوک انگشتان بسیار رایج است. اگزما با شرایط محیطی و ژن انسان مرتبط است. برخی از مواد شیمیایی نیز ممکن است منجر به تشدید این عارضه شوند. اگر فردی در خانواده شما مبتلا به اگزما باشد، احتمال دارد که شما نیز به آن مبتلا باشید. برخی از صاحبان مشاغل مانند داروسازان، مکانیک‌ها و آرایشگران نیز به دلیل قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مختلف بیشتر در معرض اگزمای دست هستند.

بعضی محرک‌ها که پوست شما ممکن است به آن‌ها حساس باشد صابون‌ها، مواد شوینده، گرد و غبار، گرده گیاهان، آب میوه‌های خاص، خز حیوانات خانگی و شوره سر هستند. ممکن است به برخی غذاها نیز حساسیت داشته باشید.

از مصرف بیش از حد محصولات حاوی مواد شیمیایی خودداری کنید. برای شستن دست‌ها از آب بسیار داغ استفاده نکنید. همچنین دستان خود را مرتباً مرطوب کنید. اگر متوجه قرمزی، خارش یا حساسیت شدید، آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

۸. پسوریازیس (Psoriasis)

این اختلال پوستی خود ایمنی باعث ایجاد لکه‌های قرمز و برجسته روی پوست می‌شود و همچنین ممکن است منجر به پوسته شدن دور ناخن شود. گفته می‌شود که پسوریازیس در اثر استرس ایجاد می‌شود اما موارد دیگری که ممکن است باعث واکنش پوستی شوند واکسن، آفتاب سوختگی و خراشیدگی هستند.

اگر بعضی از اعضای خانواده شما پسوریازیس دارند برای تشخیص احتمالی و پیشگیری از این بیماری به پزشک مراجعه کنید. اگر قبلاً به همین بیماری مبتلا شده‌اید، بهتر است درمان را ادامه دهید و داروهای موضعی خود را در مناطقی که متوجه پوسته پوسته شدن آن‌ها می‌شوید، استفاده کنید. در موارد شدید، پزشک ممکن است نوردرمانی (فتوتراپی) را پیشنهاد کند.

۹. کراتولیز لایه‌بردار (Exfoliative Keratolysis)

این عارضه پوستی معمولا در تابستان رخ می‌دهد و باعث می‌شود پوست شما خشک، قرمز و در نهایت پوسته پوسته شود. این اختلال پوستی ناشی از تجزیه کراتین است که پروتئینی حیاتی برای سلامت پوست به شمار می‌رود. از آنجایی که کراتین به پوست استحکام و خاصیت ارتجاعی می‌دهد، تجزیه آن ممکن است این خواص را مختل کند و باعث پوسته پوسته شدن دور ناخن شود. بااین‌حال، علت اینکه این عارضه منجر به لایه لایه شدن مداوم پوست می‌شود، هنوز ناشناخته است.

استفاده از کرم آبرسان در چنین شرایطی می‌تواند مفید باشد. همچنین می‌توانید برای درمان‌های مناسب با متخصص پوست خود صحبت کنید.

۱۰. بیماری کاوازاکی (Kawasaki Disease)

این بیماری معمولاً در کودکان زیر ۵ سال رخ می‌دهد که باعث التهاب رگ‌های خونی می‌شود و حتی ممکن است در کودکان خردسال منجر به بروز بیماری قلبی شود. بیماری کاوازاکی به سه مرحله تقسیم می‌شود. اولین مرحله با تب بالا مشخص می‌شود که چند روز طول می‌کشد. در نهایت ممکن است پوست بدن کنده شود. قرمزی و التهاب پوست نیز ممکن است مشاهده شود.

اگر مشکوک هستید که فرزندتان به بیماری کاوازاکی مبتلا شده باشد، با پزشک مشورت کنید.

کمبود کدام ویتامین باعث پوسته پوسته شدن دور ناخن می شود؟

همانطور که می‌دانیم پوسته پوسته شدن دور ناخن ارتباط مستقیمی هم با رژیم غذایی دارد. کمبود برخی مواد غذایی و مغذی در رژیم غذایی افراد ممکن است موجب بروز چنین عارضه‌ای شود. در بسیاری از موارد پزشکان و متخصصان پوست از کمبود برخی ویتامین‌ها و تاثیر آن بر پوسته پوسته شدن ناخن سخن می‌گویند و خوردن برخی مکمل‌های ویتامینی را توصیه می‌کنند. در میان توصیه‌ی این پزشکان و متخصصان هم اغلب استفاده از مکمل‌های ویتامینی ویتامین‌های گروه B، ویتامین A و ویتامین‌‌های C و E دیده می‌شود که نشان می‌دهد کمبود این ویتامین‌ها می‌تواند به پوسته پوسته شدن دور ناخن منجر شود.

درمان پوسته پوسته شدن دور ناخن

ترکیبی از داروهای طبیعی و داروهای تجویزی می‌تواند به شما در مقابله با پوسته پوسته شدن دور ناخن کمک کند. اگرچه در چنین مواقعی اغلب افراد به دنبال پیدا کردن بهترین پماد برای خشکی پوست دست هستند تا خیلی سریع مشکل را حل کنند.

درمان‌های طبیعی

عوامل مرطوب کننده و آبرسان می‌توانند به تسکین، کاهش و همچنین از بین بردن خشکی پوست کمک کنند.

۱. عسل

عسل یک مرطوب‌کننده طبیعی است. رطوبت را از محیط به سطح پوست شما جذب می‌کند. ممکن است به شما در رفع پوسته پوسته شدن دور ناخن کمک کند. برای استفاده، چند قطره عسل را با یک پنبه روی ناحیه آسیب‌دیده بریزید. اجازه بدهید تا ۳۰ دقیقه بماند. پس از آن پوست را به آرامی با آب سرد بشویید. برای کسب بهترین نتیجه، این فرایند را هر روز سه بار تکرار کنید.

۲. اسانس‌های روغنی

از یک روغن ضروری برای آبرسانی به نوک انگشتان و پوست کنده شده‌ی اطراف ناخن خود استفاده کنید. این کار حتی باعث خوشبو شدن دست شما نیز می‌شود! پوست و نوک انگشتان خود را با استفاده از روغن جوجوبا، روغن کنجد، روغن ارگانیک مر یا اسطوخودوس مرطوب کنید.

برای این کار، چند قطره از اسانس را در یک روغن حامل مخلوط کنید و حرارت دهید تا ولرم شود. سپس آن را به نوک انگشتان خود بمالید و صبر کنید تا حدود نیم ساعت بماند. در آخر آن را با آب سرد بشویید

اسانس را حتماً با روغن حامل رقیق کنید تا از تحریک و بروز حساسیت در پوست جلوگیری کنید.

۳. موم داغ (Hot wax)

درمان با هات وکس نیز می‌تواند پوست لایه لایه شده‌ی شما را تسکین دهد. این درمان شامل استفاده از کرم‌ها و روغن‌های مختلف می‌شود که پوست شما را تسکین می‌دهد و از تحریک آن جلوگیری می‌کند.

داروهای شیمیایی

اگر با وجود درمان‌های طبیعی، پوسته پوسته شدن نوک انگشتان شما کاهش نمی‌یابد، ممکن است پزشک داروهای موضعی و سیستمیک را برای کمک به تسکین پوست شما تجویز کند که معمولاً در صورت داشتن یک اختلال پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس توصیه می‌شوند.

۱. پماد یا لوسیون

پزشک شما ممکن است یک کرم یا پماد غلیظ را برای کاهش خشکی و رطوبت پوست تجویز کند. برخی از آن‌ها خواص ضد التهابی دارند که درد را نیز تسکین می‌دهند. در صورت مشاهده هرگونه خونریزی، پزشک ممکن است یک کرم آنتی بیوتیک نیز برای جلوگیری از عفونت تجویز کند.

۲. آنتی بیوتیک‌ها

اگر پوسته پوسته شدن نوک انگشتان با عفونت‌های باکتریایی همراه باشد، ممکن است پزشک آنتی بیوتیک تجویز کند.

۳. آنتی هیستامین‌ها

اگر عامل عارضه شما حساسیت‌زا باشد، پزشک ممکن است آنتی هیستامین تجویز کند. آنتی هیستامین‌ها با کاهش تولید هیستامین که مواد شیمیایی ساخته شده توسط سیستم ایمنی هستند، تأثیر خود را می‌گذارند.

غذاها یا محصولات خاص ممکن است واکنش‌های سیستم ایمنی را تحریک کنند که این مواد شیمیایی را تولید می‌کنند. هیستامین‌ها منجر به قرمزی، درد، التهاب یا پوسته پوسته شدن می‌شوند. معمولاً آنتی هیستامین‌ها در صورت داشتن یک اختلال پوستی مانند اگزما تجویز می شوند.

پزشک ممکن است آنتی هیستامین‌های نسل اول یا دوم مانند آلگرا (فکسوفنادین)، بنادریل (دیفن هیدرامین) و مانند آن را تجویز کند.

کلام آخر

پوسته پوسته شدن دور ناخن، پدیده‌ای غیر معمول نیست. با‌این‌حال، بسته به عوامل مختلف خارجی و داخلی، علل این وضعیت ممکن است متفاوت باشد. مرطوب نگه داشتن پوست با محصولاتی که مناسب نوع پوست شما هستند بسیار مهم است. همچنین، انجام اقدامات احتیاطی مانند اجتناب از حمام آب داغ نیز در رفع این عارضه مؤثر خواهد بود. درمان‌های خانگی طبیعی نیز می‌توانند به شما در درمان موثر پوست پوست شدن اطراف ناخن کمک کنند. اگر با وجود درمان‌های خانگی منظم، مشکل برطرف نشد، برای دریافت داروهای تجویزی با پزشک خود مشورت کنید.

منابع: hindustantimes , skinkraft , thehealthsite