دندان قروچه کودکان که به آن بروکسیسم (Bruxism) نیز گفته می‌شود، مشکل رایجی در دندانپزشکی کودکان است که بسیاری از آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دندان قروچه در کودکان با سفت کردن، ساییدن یا بهم زدن غیرارادی دندان‌ها، اغلب در هنگام خواب مشخص می‌شود. در حالی که ساییدن گاه به گاه دندان ممکن است آسیب قابل توجهی به همراه نداشته باشد، انجام مداوم و شدید این عمل می‌تواند منجر به مشکلات دندانی، درد فک و سایر عوارض شود.
علائم دندان قروچه در کودکان
- صدای ساییدن یا فشار دادن قابل شنیدن در هنگام خواب یا بیداری
- شکایت از درد فک، سردرد یا درد صورت، به خصوص هنگام بیدار شدن
- ساییدگی، لب پر شدن یا ترک خوردن دندان‌ها
- حساسیت دندان یا افزایش خطر پوسیدگی
- سفتی فک یا مشکل در باز و بسته کردن دهان
- اختلالات خواب، مانند بیقراری یا بیدار شدن‌های مکرر
با دندان قروچه کودکان چه کنیم؟
- اسپلینت‌های دندانی یا محافظ دهان: دندانپزشک ممکن است یک اسپلینت دندانی یا خرید محافظ دندان قروچه سفارشی را برای محافظت از دندان‌ها در برابر ساییده شدن به هم در هنگام خواب توصیه کند.
- درمان ارتودنسی: در برخی موارد، نامرتبی دندان‌ها یا فک ممکن است به ساییدن دندان کمک کند. یک متخصص ارتودنسی می‌تواند بایت کودک را بررسی کرده و درمان ارتودنسی مانند بریس ارتودنسی ثابت یا نگهدارنده را برای اصلاح هر گونه مشکل ترازبندی و کاهش ساییدن دندان توصیه کند.
- درمان رفتاری: اگر استرس یا اضطراب به عنوان محرک ساییدن دندان شناسایی شود، یک درمانگر یا روانشناس ممکن است با کودک کار کند تا راهبردهای مقابله و تکنیک‌های آرامش‌بخش را توسعه دهد.
- معاینات دندانپزشکی: مراجعه منظم به دندانپزشک برای نظارت بر سلامت دهان و دندان کودک و رسیدگی سریع به هر گونه مشکل دندانی مرتبط با ساییدن دندان، امری حیاتی است. دندانپزشک کودکان در شرق تهران بررسی‌های دقیقی بر روی دندان کودکان انجام می‌دهد و هر گونه مشکل را بررسی کرده و از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری می‌کند.
- اجتناب از جویدن اجسام سخت: منصرف کردن کودک از جویدن اجسام سخت مانند خودکار یا مداد می‌تواند به جلوگیری از آسیب بیشتر به دندان‌ها و عضلات فک کمک کند.
علت دندان قروچه در کودکان
- استرس و اضطراب: استرس و اضطراب از عوامل مهمی هستند که به دندان قروچه در کودکان کمک می‌کنند. درست مانند بزرگسالان، کودکان نیز می‌توانند از منابع مختلفی مانند مدرسه، مشکلات خانوادگی یا فشارهای اجتماعی دچار استرس شوند.
- نامرتبی دندان یا فک: مال اکلوژن (Malocclusion) یا نامرتبی دندان‌ها و فک می‌تواند باعث ساییدن دندان در کودکان شود. هنگامی که دندان‌های بالا و پایین به درستی روی هم قرار نگیرند، می‌تواند منجر به بهم ریختگی فک شود.
- اختلالات خواب: اختلالات خاص خواب می‌تواند در ساییدن دندان در کودکان نقش داشته باشد. عارضه‌هایی مانند آپنه خواب، خرخر کردن یا سندرم پای بی‌قرار می‌توانند الگوهای خواب کودک را مختل کرده و منجر به بروکسیسم شوند.
- عادات و عادات دهانی: برخی از کودکان عادات خاصی را ایجاد می‌کنند که می‌تواند منجر به ساییدن دندان شود. مکیدن انگشت شست، استفاده از پستانک یا شیشه شیر برای مدت طولانی می‌تواند فشار روی دندان‌ها و فک وارد کرده و منجر به بروکسیسم شود. علاوه بر این، فشار دادن زبان به دندان‌ها یا جویدن وسایلی مانند مداد یا خودکار می‌تواند به عادت ساییدن دندان کمک کند.
درمان خانگی ساییدن دندان در کودکان
- مدیریت استرس: تشویق تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند تمرینات تنفس عمیق، ذهن‌آگاهی، یوگا یا مدیتیشن می‌تواند به کودکان در مقابله با استرس و کاهش احتمال ساییدن دندان کمک کند.
- ایجاد روتین خواب: ایجاد یک روتین خواب آرامش‌بخش که شامل فعالیت‌های تسکین‌دهنده مانند مطالعه، گوش دادن به موسیقی ملایم یا حمام آب گرم باشد، می‌تواند خواب آرام را ترویج کرده و ساییدن دندان در شب را کاهش دهد.
- کمپرس گرم: قرار دادن کمپرس گرم روی عضلات فک قبل از خواب می‌تواند به شل شدن عضلات سفت و کاهش درد فک ناشی از ساییدن دندان کمک کند.
- ماساژ درمانی: ماساژ ملایم عضلات فک با حرکات دایره‌ای می‌تواند باعث آرامش و کاهش تنش در ناحیه فک شود.
- محافظ دهان: محافظ‌های دهان بدون نسخه یا سفارشی می‌توانند از دندان‌ها در برابر آسیب ناشی از ساییدن محافظت کرده و در هنگام خواب یک سد فیزیکی بین دندان‌های بالا و پایین ایجاد کنند.
- غذاهای غنی از منیزیم: گنجاندن غذاهای غنی از منیزیم مانند مغزها، دانه‌ها، سبزی‌های برگ‌دار و غلات کامل در رژیم غذایی فرزندتان می‌تواند به شل شدن عضلات و کاهش دفعات ساییدن دندان کمک کند.
- ویتامین C: غذاهای سرشار از ویتامین C، مانند مرکبات، توت‌فرنگی و فلفل دلمه‌ای می‌توانند از بافت لثه‌های سالم پشتیبانی کرده و التهاب دهان را کاهش دهند.
- تمرینات رهاسازی فک: تشویق فرزندتان به انجام تمرینات رهاسازی فک، مانند باز و بسته کردن ملایم دهان یا حرکت دادن فک از یک طرف به طرف دیگر، می‌تواند به کاهش تنش عضلات و ساییدن دندان کمک کند.
معایب دندان قروچه کودکان در خواب
بروکسیسم مزمن می‌تواند معایب متعددی به همراه داشته باشد، به خصوص زمانی که در کودکان رخ دهد.
در ادامه به بررسی معایب ساییدن دندان در کودکان می‌پردازیم:
- مشکلات دندانی: یکی از معایب اصلی ساییدن دندان در کودکان، احتمال بروز مشکلات دندانی است. نیروی بیش از حد اعمال شده در هنگام ساییدن می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد و منجر به حساسیت دندان و افزایش خطر پوسیدگی دندان شود. علاوه بر این، بروکسیسم می‌تواند باعث ایجاد ترک‌های ریز (میکروفرکچر) در دندان‌ها شود که منجر به لب پر شدن یا شکستگی دندان‌ها می‌شود.
- درد فک و اختلالات مفصل گیجگاهی-خروجی :ساییدن دندان می‌تواند فشار بیش از حد روی مفصل فک، که به عنوان مفصل گیجگاهی-خروجی (TMJ) شناخته می‌شود، وارد کند. این می‌تواند منجر به درد فک، سفتی و مشکل در باز یا بسته کردن صحیح دهان شود.
- سردرد و درد صورت: کودکانی که دندان‌های خود را ساییده می‌کنند ممکن است دچار سردردهای مکرر یا درد صورت شوند. سفت کردن و ساییدن مداوم عضلات فک می‌تواند منجر به تنش عضلانی و ایجاد سردرد شود. علاوه بر این، فشار ناشی از عضلات صورت می‌تواند باعث ناراحتی و درد در ناحیه گونه‌ها، شقیقه‌ها یا فک شود.
- اختلالات خواب: دندان قروچه در کودکان اغلب در هنگام خواب رخ می‌دهد که می‌تواند الگوهای خواب کودک را مختل کند. صدای ساییدن دندان به اندازه‌ای بلند است که می‌تواند هم کودک و هم هم خوابی‌های او را آزار دهد. در نتیجه، کودکان ممکن است خواب با کیفیت پایین، خستگی در طول روز و مشکل در تمرکز در مدرسه را تجربه کنند.
- مال اکلوژن و مشکلات بایت: ساییدن مزمن دندان می‌تواند منجر به نامرتبی دندان‌ها یا فک شود که در نتیجه آن مال اکلوژن یا بایت غیرطبیعی ایجاد می‌شود. حرکت ساییدن مداوم می‌تواند موقعیت دندان‌ها را تغییر دهد و باعث کج شدن یا نامرتب شدن آنها شود.
سخن پایانی
دندان قروچه کودکان مشکل رایجی است که بسیاری از کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در حالی که ساییدن گاه به گاه دندان ممکن است آسیب قابل توجهی به همراه نداشته باشد، انجام مداوم و شدید این عمل می‌تواند منجر به مشکلات دندانی، درد فک و سایر عوارض شود. اگر کودک شما با این مشکل مواجه هست بهترین کار مراجعه به یک دندانپزشک کودکان برای حل این مشکل است.
یکی ار مراکز تخصصی که می‌توانید برای حل مشکل فرزند خود به آن مراجعه کنید کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق است. در کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق می‌توانید فورا به مشکلات کودکان رسیدگی کرده و بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنید.
شماره تماس کلینیک برای مشاوره تخصصی یا رزرو نوبت:
۰۲۱۷۷۵۵۵۲۲۰
source