کمبود کدام ویتامین باعث لک صورت می‌شود؟

دلایل زیادی وجود دارد که باعث ایجاد لک صورت می‌شود. تغییرات هورمونی، محصولات آرایشی جدید و حتی محیطی که در آن زندگی می‌کنیم می‌توانند لک صورت را به وجود بیاورند اما آیا می‌دانستید که بیماری پوستی می‌تواند ناشی از کمبود ویتامین باشد؟ وقتی روی پوست شما لکه‌هایی ظاهر می‌شود ممکن است نشانه‌ی هشداردهنده‌ی عارضه‌ای باشد. بسیاری از بیماری‌های پوستی می‌توانند باعث ایجاد لکه‌هایی بر روی پوست شما شوند، از جمله ویتیلیگو، عفونت‌های قارچی و پسوریازیس اما آیا می‌دانستید که این مشکلات نیز ممکن است ناشی از کمبود ویتامین باشد؟ پوست شما به تعادل مناسب ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز دارد تا به بهترین شکل ظاهر شود و از بقیه بدن شما محافظت کند. در این مقاله خواهید دانست که کمبود کدام ویتامین باعث لک صورت می‌شود و لکه‌های روی پوست با کمبود ویتامین چه ارتباطی دارند.

لک صورت

لک صورت یا ملاسما (Melasma) یک بیماری پوستی است که در آن لکه‌های خاکستری یا قهوه‌ای روی پوست ظاهر می‌شود. این عارضه با تولید بیش از حد رنگدانه‌های پوست (hyperpigmentation) اتفاق میفتد که در آن ملانین اضافی توسط پوست تولید می‌شود و بیشتر نواحی پوستی که در معرض نور خورشید هستند را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علل اصلی ملاسما شامل نوسانات هورمونی و قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌شود. مواد شیمیایی آسیب‌رسان موجود در محصولات مراقبت از پوست نیز می‌تواند باعث تولید بیش از حد رنگدانه‌های پوست شود.

ملاسما همچنین با ساختار ژنتیکی فرد مرتبط است. عدم تعادل هورمونی در دوران بارداری می‌تواند منجر به ملاسما شود که به عنوان ماسک بارداری نیز شناخته می‌شود. البته در این مورد، این بیماری پوستی خود به خود از بین می رود در حالی که لک صورت ناشی از عوامل دیگر نیاز به درمان دارد. قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید باعث می‌شود که پوست، ملانین بیشتری تولید کند که منجر به ظاهر شدن لکه‌های تیره روی پوست یا تیره شدن نواحی پوست صورت در معرض آفتاب می‌شود.

علل ایجاد لک صورت

لک‌های روی صورت ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شوند که مهم‌ترین آن‌ها را در ادامه می‌خوانید.

نور خورشید

اشعه‌ی ماوراء بنفش نور خورشید به پوست شما آسیب می‌رساند. این پرتوها باعث تولید ملانین در نواحی تابش می‌شوند. ممکن است ملاسما را با برنزه شدن در روزهای اولیه اشتباه بگیرید. نور خورشید پوست را تیره و کم آب می‌کند.

هورمون‌های بارداری

نوسانات هورمونی در دوران بارداری یکی دیگر از علل لک صورت یا ملاسما است که به آن ماسک بارداری نیز می‌گویند. افزایش سطح استروژن و پروژسترون در بدن فرد باردار می‌تواند ملانوسیت‌ها (سلول‌های تولید کننده رنگدانه) را تحریک کند. البته، روش درمان لک صورت در بارداری معمولا به شرایط خاص مادر بستگی دارد و به خودی خود از بین می‌رود.

مواد شیمیایی آسیب‌رسان

اگر روتین مراقبت از پوست شما حاوی محصولاتی باشد که با نوع پوست سازگار نباشند، ممکن است به ملاسما مبتلا شوید. این محصولات، چربی طبیعی و لایه‌های سلولی بالایی پوست را از بین می‌برند. در این مورد، لکه‌های قهوه‌ای یا خاکستری به عنوان واکنشی از بدن شما ظاهر می‌شوند.

۶۰۴,۰۰۰

۳۸۹,۹۰۰

تومان

ژنتیک

ترکیب ژنتیکی شما یک عامل تعیین‌کننده در ظاهر شما است. ممکن است ملاسما یک بیماری ارثی باشد. حدود ۴۸ درصد از بیماران مبتلا به ملاسما گزارش می‌دهند که حداقل یکی از خویشاوندان خونی آن‌ها مبتلا به این عارضه است.

داروها

هر دارویی واکنش منحصر به فردی از جانب بدن انسان دارد. داروهای ضد تشنج، قرص‌های ضد بارداری و رتینوئیدها می‌توانند لک صورت را به عنوان یک عارضه جانبی داشته باشند.

بیماری تیروئید

در حال حاضر، بسیاری از دانشمندان معتقدند که بیماری تیروئید ممکن است یکی از دلایل ملاسما در برخی از بیماران باشد زیرا بسیاری از بیماران مبتلا به بیماری تیروئید با ملاسما تشخیص داده می‌شوند. اختلالات تیروئید می‌تواند بر سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارد که ممکن است منجر به التهاب شود و ملانوسیت‌ها را برای تولید ملانین بیشتر تحریک کند.

رنگ پوست

افرادی که رنگ پوست تیره‌تری دارند یا به راحتی برنزه می‌شوند، بیشتر در معرض ابتلا به ملاسما هستند. دلیل این امر این است که پوست تیره‌تر به طور طبیعی دارای غلظت ملانوسیت بیشتری نسبت به پوست روشن‌تر است. در نتیجه، بیمارانی که رنگ پوست تیره‌تری دارند، در نتیجه قرار گرفتن در معرض نور خورشید و تولید بیش از حد ملانین، مستعد ابتلا به لک صورت هستند.

آیا کمبود ویتامین باعث لک صورت می‌شود؟

لک صورت ممکن است ناشی از کمبودهای تغذیه‌ای مانند کمبود آهن یا ویتامین ۱۲B باشد. اگر کمبود رژیم غذایی علت ملاسما باشد، افزایش دریافت مواد مغذی مرتبط، به کاهش رنگدانه‌ی پوست کمک می‌کند. ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ۱۲B، A، E و C و مواد معدنی مانند آهن، سلنیوم و روی برای حفظ سلامت کلی پوست مفید هستند. داشتن یک رژیم غذایی مقوی نیز برای حفظ سلامت و درخشندگی پوست بسیار مهم است.

۶۰۴,۰۰۰

۳۸۹,۹۰۰

تومان

کمبود چه ویتامین‌هایی باعث لک صورت می‌شود؟

در حالی که هیچ ارتباط مستقیمی بین کمبود ویتامین خاص و ملاسما وجود ندارد، برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی ممکن است بر سلامت کلی پوست تأثیر بگذارند و به طور بالقوه بر رشد ملاسما تأثیرگذار باشند. به همین علت باید بدانیم که کمبود کدام ویتامین باعث لک صورت می‌شود.

ویتامین C

طبق تحقیقات دانشمندان، ویتامین C به عنوان یک آنتی اکسیدان به خنثی کردن رادیکال‌های آزاد و محافظت در برابر آسیب‌های پوستی ناشی از اشعه‌ی ماوراء بنفش، که ممکن است به بروز لک صورت منجر شود، کمک می‌کند. برخی از مطالعات نشان می‌‌دهد که ویتامین C ممکن است به کاهش تولید ملانین و روشن شدن پوست کمک کند و به طور بالقوه برای افراد مبتلا به ملاسما مفید باشد.

ویتامین A

ویتامین A برای سلامت پوست ضروری است و سلول‌های جدید پوست را تولید می‌کند و همچنین به تنظیم تولید ملانین و افزایش گردش سلولی کمک می‌کند. تحقیقات نشان داده‌ است که استفاده‌ی موضعی از رتینوئیدها، شکلی از ویتامین A، تولید بیش از حد رنگدانه‌ها را کاهش می‌دهد و رنگ پوست را به طور موثر بهبود می‌بخشد.

ویتامین E

ویتامین E یکی دیگر از آنتی اکسیدان‌هایی است که از پوست در برابر فشار اکسیداتیو ناشی از اشعه‌ی ماوراء بنفش محافظت می‌کند. ویتامین E به بهبود بافت پوست و کاهش التهاب کمک می‌کند، که به طور بالقوه می‌تواند تأثیر مثبتی در جلوگیری ار بروز لک صورت داشته باشد.

ویتامین D

نتایج برخی از مطالعات نشان داده که ملاسما به سطوح پایین ویتامین D مربوط می‌شود. بنابراین، در پاسخ به این سوال که آیا کمبود ویتامین D باعث لک صورت می‌شود، باید گفت که در برخی موارد این احتمال وجود دارد. ویتامین D برای سلامت پوست مهم است زیرا به تنظیم رشد سلول‌های پوست و عملکرد سیستم ایمنی کمک می‌کند. منبع اصلی ویتامین D، نور خورشید است و کمبود ویتامین D ممکن است بر توانایی پوست برای کنترل رنگدانه‌ها تأثیر بگذارد.

۲۰۵,۰۰۰

۱۲۷,۱۰۰

تومان

۱۳۷,۰۰۰

۹۷,۳۴۰

تومان

ویتامین ۳B

ویتامین ۳B که با نام نیاسینامید نیز شناخته می‌شود، سرامیدهایی تولید می‌کند که برای حفظ مانع پوستی ضروری هستند. همچنین به کاهش التهاب و بهبود رنگ پوست کمک می‌کند.

ویتامین ۱۲B

ویتامین ۱۲B که با نام کوبالامین نیز شناخته می‌شود، یک ویتامین ضروری است که نقش مهمی در عملکرد عصبی، سنتز DNA و تولید گلبول‌های قرمز دارد. حفظ سطوح کافی از تمام ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری، از جمله ویتامین ۱۲B، برای سلامت کلی مهم است.

ویتامین ۱۲B به سالم نگه داشتن سلول‌های عصبی و خونی بدن کمک کرده که به نوبه‌ی خود از کم‌خونی جلوگیری می‌کند. کمبود شدید ویتامین ۱۲B کم خونی خطرناک نامیده می‌شود، وضعیتی که با افزایش رنگدانه‌های پوست همراه است؛ به ویژه در بیماران با رنگ پوست تیره‌تر. به همین دلیل، برخی افراد بر این باورند که کمبود ویتامین ۱۲B ممکن است باعث ایجاد لک صورت شود.

پزشکان در سراسر جهان مطالعاتی انجام داده‌اند که نشان می‌دهد کمبود ویتامین ۱۲B ممکن است باعث ایجاد لک صورت شود. گوشت، ماهی و تخم مرغ سرشار از ویتامین ۱۲B هستند. بنابراین اگر گیاهخوار هستید، ممکن است این ویتامین از رژیم غذایی شما حذف شود. مصرف غذاهای غنی از این ویتامین می‌تواند ملاسما را معکوس کند.

درمان لک صورت

فرقی نمی‌کند که کمبود کدام ویتامین باعث لک صورت می‌شود، به‌هرحال، برای درمان آن راه‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه مهم‌ترین آن‌ها را می‌خوانید.

۱. محافظت در برابر آفتاب

از آن‌جایی که قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند موجب شدیدتر شدن لک صورت شود، استفاده از اقدامات محافظتی در برابر آفتاب مانند استفاده از کرم ضد آفتاب با طیف وسیع SPF حداقل ۳۰، گذاشتن کلاه و دوری از نور خورشید در زمان‌های اوج تابش می‌تواند به جلوگیری از تیره شدن بیشتر پوست کمک کند.

۲. لایه‌برداری شیمیایی

لایه‌برداری شیمیایی شامل استفاده از یک محلول شیمیایی روی پوست است که باعث می‌شود لایه بالایی پوست کنده شود و پوست شاداب‌تر و روشن‌تر زیر آن ظاهر شود.

۳. لیزر درمانی

لیزردرمانی از پرتوی نور برای هدف قرار دادن سلول‌های رنگدانه‌دار پوست استفاده می‌کند و باعث شکسته شدن و جذب آن‌ها در بدن می‌شود.

۴. درمان‌های موضعی

ممکن است برای درمان ملاسما از درمان‌های موضعی مانند هیدروکینون، آزلائیک اسید، کوجیک اسید و رتینوئیدها استفاده شود. این عوامل، تولید ملانین را که مسئول رنگدانه‌های پوست است، مهار می‌کنند. البته استفاده از آن‌ها باید تحت نظر متخصص پوست باشد.

چه درمان‌های موضعی برای لک صورت وجود دارد؟

پاسخ به این سؤال که کمبود کدام ویتامین باعث ایجاد لک صورت می‌شود می‌تواند تکلیف درمان‌های موضعی برای این مشکل پوستی را بهتر مشخص کند. هم محصولات مراقبت از پوست بدون نسخه و هم داروهای موضعی با نسخه یا تجویزی وجود دارند که تولید رنگدانه‌های بیش از حد ناشی از ملاسما را درمان می‌کنند. آنچه در ادامه می‌خوانید برخی از درمان‌های اصلی موجود برای مبارزه با لک صورت هستند.

۱. کوجیک اسید (Kojic acid)

کوجیک اسید از غلات به دست می‌آید و لک صورت را روشن می‌کند. برای درمان آکنه، ملاسما و سایر اختلالات پوستی مفید است.

۲. هیدروکینون (Hydroquinone)

کرم هیدروکینون یک محصول سفید‌کننده است که باعث روشن شدن لک صورت می‌شود. این کرم در برخی از کشورها، از جمله کشورهای عضو اتحادیه اروپا، فقط با نسخه تجویز می‌شود.

۳. سرم ویتامین C (Vitamin C serum)

این سرم یک آنتی اکسیدان قوی است که با کاهش قرمزی و رنگدانه بدون تحریک عمل می‌کند. سرم Vita-C برای ترویج بازسازی سلولی و سنتز کلاژن برای کاهش ظاهر لکه‌های قهوه‌ای و بهبود بافت پوست طراحی شده است.

۴. کازملان (Cosmelan)

کازملان محصول شگفت‌انگیزی است که با هیدروکینون و رتینوئیدهای با قدرت بالا برای درمان ملاسما و تجمع کلی رنگدانه‌های پوست فرموله شده است.

۵. کرم ویتامین K (Vitamin K cream)

کرم ضد لک ویتامین K بسیاری از بیماری‌های پوستی، از جمله شکستگی مویرگ‌ها، کبودی، تولید بیش از حد رنگدانه‌های پوستی (هایپرپیگمانتاسیون) و حساسیت پوستی را درمان می‌کند.

۶. اسید گلیکولیک (Glycolic Acid)

کوچکترین آلفا هیدروکسی اسید است و در از بین بردن خارجی‌ترین لایه‌ی سلول‌های مرده از پوست شما، درمان تغییر رنگ پوست، هایپرپیگمانتاسیون، خطوط ریز و چین و چروک و زخم آکنه موثر است.

۷. کورتیکواستروئیدها و ترتینوئین (Corticosteroids and tretinoin)

این دو گزینه‌هایی برای درمان موضعی هستند که در لوسیون‌ها، ژل‌ها و کرم‌ها موجود هستند. کورتیکواستروئیدها را می‌توان تنها برای مدت کوتاهی به صورت ایمن در درمان ترکیبی استفاده کرد زیرا کرم‌های استروئیدی موضعی می‌توانند پوست را نازک کنند. کرم‌های ترتینوئین مانند Retin-A در روشن کردن لکه‌های تیره روی پوست، از جمله رنگدانه‌های ناشی از ملاسما، موثر هستند.

درمان لک صورت با مصرف ویتامین‌ها

بعد از مشخص شدن پاسخ این سوال که کمبود چه ویتامینی باعث لک صورت می‌شود، می‌توان ویتامین‌های مؤثر برای درمان لک‌های صورت را بهتر مشخص کرد. ویتامین‌های زیادی برای درمان لک صورت (ملاسما) در دسترس هستند که روتین مراقبت از پوست را برای رفع لک صورت تقویت کرده و به یکنواخت شدن رنگ پوست شما کمک می‌کنند. در ادامه به استفاده از ویتامین A، ویتامین ۵B، ویتامین ۱۲B، ویتامین C و ویتامین E برای درمان ملاسما می‌پردازیم.

۱. ویتامین A و لک صورت

ویتامین A یک ویتامین مهم برای پوست شما است. با این حال، مکمل‌های ویتامین A برای درمان ملاسما استفاده نمی‌شود زیرا دوزهای بالا (بیش از ۱۰۰۰۰ واحد بین‌المللی) از آن ممکن است سمی باشد.

در عوض، از ویتامین A موضعی به نام رتینوئیدها به عنوان ضد لک برای پوست خشک و سایر انواع پوست برای درمان ملاسما و سایر لک‌های پوستی استفاده می‌شود. رتینوئیدها با افزایش لایه‌برداری و جلوگیری از تولید ملانین به رفع ملاسما کمک می‌کنند.

ویتامین A را می‌توان در غذاهایی مانند جگر گاو، کلم بروکلی، طالبی، هویج، تخم مرغ، روغن ماهی، کلم پیچ، انبه، شیر، کدو حلوایی، فلفل دلمه‌ای، اسفناج، کدو، سیب زمینی شیرین و گوجه فرنگی پیدا کرد.

۲. ویتامین ۵B و لک صورت

ویتامین ۵B که با نام اسید پانتوتنیک نیز شناخته می‌شود، یک ماده‌ی مغذی ضروری است که به بدن شما کمک می‌کند تا غذا را به انرژی تبدیل کند و همچنین برای تشکیل گلبول‌های قرمز خون ضروری است.

در حالی که هیچ مطالعه‌ای در مورد استفاده از ویتامین ۵B به عنوان درمان لک صورت وجود ندارد اما این ویتامین یک ویتامین ضد التهابی است. فرم موضعی ویتامین ۵B با نام دکسپانتنول یا پانتنول شناخته می‌شود و به عنوان یک ماده‌ی ضد قرمزی در محصولات مراقبت از پوست استفاده می‌شود. پانتنول پوست را هم نرم و مرطوب می‌کند. اثرات ضد التهابی ویتامین ۵B ممکن است به بهبود ملاسما کمک کند زیرا همان‌طور که می‌دانید که التهاب یکی از دلایل افزایش رنگدانه در پوست است.

۳. ویتامین ۱۲B و لک صورت

نتایج برخی از مطالعات انجام شده تاکنون نشان می‌دهد که افراد مبتلا به ملاسما بیشتر در معرض کمبود ویتامین ۱۲B هستند. با‌این‌حال، هیچ مطالعه‌ی علمی وجود ندارد که نشان دهد ویتامین ۱۲B به عنوان یک درمان ملاسما موثر است و معمولا فقط برای مبارزه با خستگی که بیماران مبتلا به کم خونی اغلب تجربه می‌کنند، توصیه می‌شود.

۴. ویتامین C و لک صورت

ویتامین C یک درمان طبیعی موثر ملاسما محسوب می‌شود زیرا یک مهارکننده‌ی تیروسیناز و یک آنتی‌اکسیدان است که رایج‌ترین مواد مراقبت از پوست برای رفع رنگدانه‌های اضافی به شمار می‌رود. تیروسیناز آنزیمی است که بدن برای ساختن رنگدانه ملانین به آن نیاز دارد، بنابراین وقتی تیروسیناز را مهار می کنید، می‌توانید پوست خود را روشن‌تر کنید.

مکمل‌های خوراکی ویتامین C ممکن است با محافظت از پوست در برابر نور خورشید، خنثی کردن رادیکال‌های آزاد که باعث التهاب پوست می‌شوند و مانع از تولید رنگدانه‌ی ملانین می‌شوند، به رفع لک صورت کمک کنند. می‌توانید ۵۰۰ میلی گرم اسید اسکوربیک را دو بار در روز مصرف کنید.

همان‌طور که قبلا توضیح دادیم، شما می‌توانید ویتامین C موجود در پوست خود را با استفاده از سرم موضعی ویتامین C تقویت کنید. اگرچه ویتامین C خوراکی فواید زیادی دارد اما مصرف خوراکی آن سطح ویتامین C را در پوست زیاد افزایش نمی‌دهد. بهتر است پوست را با اسید اسکوربیک هم از داخل و هم از خارج هدف قرار دهید. کرم بیتروی (Bitroy Hyperpigmentation Cream) که دارای ویتامینC  است، برای درمان لک صورت در بارداری کاربرد دارد.

۵. ویتامین E و لک صورت

ویتامین E یک آنتی اکسیدان فوق‌العاده است که در غذاها، مکمل‌ها و محصولات مراقبت از پوست موضعی یافت می‌شود و می‌تواند یک ضد لک مناسب پوست چرب یا سایر انواع پوست باشد. ویتامین E موجب کاهش التهاب پوست می‌شود و التهاب یکی از علل بروز لک صورت است. با‌این‌حال، مطالعات متعدد نشان داده است که بهتر است ویتامین E را در رژیم غذایی خود دریافت کنید تا با کپسول یا قرص. مواد غذایی سرشار از ویتامین E تخمه‌ی آفتابگردان، بادام، کره بادام زمینی، اسفناج، کلم کولارد، کدو تنبل و فلفل دلمه‌ای هستند.

کلام آخر

به طور کلی ویتامین‌ها در درمان لک صورت مفید هستند. با‌این‌حال، نتایج این درمان‌ها به نوع ویتامین و فرمولاسیون آن بستگی دارد. توصیه می‌کنیم برای دریافت بهترین نتیجه و پاسخ دقیق‌تر به این سؤال که در مورد شما کمبود کدام ویتامین در بدن باعث لک صورت می‌شود، با یک متخصص پوست مشورت کنید که نوع و وضعیت پوست شما را ارزیابی می‌کند، برای شما توضیح می‌دهد که در شرایط خاص شما بهترین کرم ضد لک چیست و یک درمان سفارشی برای شما تجویز می‌کند. بارها مشاهده شده است که افراد با مشورت با پزشک و پیروی از نسخه سریع‌تر درمان می‌شوند تا اینکه بخواهند از فرمول‌های ویتامین پوست بدون نسخه مانند روغن نارگیل برای لک صورت بدون نظر پزشک استفاده کنند.

منابع: thederm , asarchcenter , humnutrition